M. MAZHAR ALPHAN

(22 Mayıs 1941, Artvin – )

Asıl adı Mustafa Mazhar Alphan. Firdevs Hanım ile edebiyat öğretmeni Muzaffer Alphan’ın oğlu. İlköğrenimini Bağlarbaşı İlkokulu’nda, ortaöğrenimini Haydarpaşa Lisesi'nde tamamladı. Avusturya'nın Graz şehrinde Karl Franzens Üniversitesi Hukuk ve Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni bitirdi. "AET ile Türkiye Arasında Yapılmış Antlaşmanın Hukuksal ve İktisadi Yönden Analizi" konusunda doktora çalışması yaptı. İTÜ Makine Mühendisliği Fakültesi’nde Araştırma Görevlisi (1969-1971) ve 1973 yılında Türkiye İş Bankası Eğitim Müdürlüğü’ne girdi. 1976 yılında Teftiş Kurulu’na geçti. 1989 yılında yeniden Eğitim Müdürlüğü’ne döndü. 1994 yılında emekli oldu. 1997 yılında Sürgün Kitabevi’ni kurdu ve yönetti. “Düşlem Dergisi'nin kurucuları arasında yer aldı.

       Atatürkçü Düşünce Derneği İzmir Şubesi, Edebiyatçılar Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası ve PEN üyesi.

       Bilimsel yazıları İTÜ Bülteni'nde, Bankacılıkla ilgili mesleki araştırma ve yazıları İş Dergisi'nde yayımlandı. 2009 ve 2010 yıllarında Z. Nesrin İnankul ile ortaklaşa üç Alüminyum Rölyef sergisi açtı. Evli ve iki kız babasıdır. İzmir’de yaşıyor.

       "Son Çağrı" adlı şiiri 1992 yılında Damar Dergisi'nde yer aldı. Şiirleri, öyküleri, yazıları ve söyleşileri; Abece, Afrodisyas Sanat, Agora, Akköy, Alaz, Ardıçkuşu, Berfin Bahar, Bir Yeni Biçem, Cumhuriyet Kitap, Çağdaş Türk Dili, Damar, Deliler Teknesi, Denizsuyukasesi, Dize, 9 Eylül, Dünya Kitap, Düşlem, Edebiyat Eleştiri, Edebiyat Koop., Eliz Edebiyat, Eski, Evrensel, Evrensel Kültür, Güzel Yazılar, Hayâl, İle, İnsancıl, İz, Kadıköy, Karşı, Kıyı, Kum, Mortaka, Mühür, Pir Sultan Abdal, Promete, Radikal Kitap, Silgi, Şehir, Şiir Ülkesi, Şiiri Özlüyorum, Tay, Temren, Türk Dili, Ünlem, Varlık, Yaklaşım, Yazılıkaya, Yeni Biçem, Yeni Turunç, Zalifre Yazıları vb. gibi dergi, gazete ve eklerinde yayımlandı. Şiirleri İngilizce, Almanca ve Sırpça’ya çevrildi.

       Ödülleri: “Aşk, Kül ve Köz” dosyası ile 1996 Ceyhun Atuf Kansu Şiir Ödülü’nde övgüye değer bulundu. 2002 M. Mehmet Başaran Şiir Yarışması’nda Başarı ödülü, 40. Ulusal 14. Uluslararası Hacıbektaş Serbest Şiir Yarışması’nda ikincilik ödülü ve 2004 Karşıyaka Belediyesi Emek Ödülü’nü aldı.

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& Evim Önü Yeşil Pınar (1991, Kendi yayını, 80 s.)

& Dağılsın Bulutlar (1994, Kendi yayını, Repar Matb., İst.)

& Köpüğü Kırık Dalga (1995, İleri Kitabevi, İzmir)

& Aşk, Kül ve Köz (1997, İleri Kitabevi, İzmir; 4. Basım: 2006, Etki/ Dize Yayınları, İzmir, 62 s.)

& Yaşam Yankılandığı Yerden Sürer (“Köpüğü Kırık Dalga” ve “Aşk, Kül ve Köz” adlı kitaplarının birlikte basımı: 2001, Toplumsal Dönüşüm Yayınları, İst.128 s.)

& Şimdi Sana (2004, Etki/Dize Yayınları, İzmir)

& Kendine Uçurum (2006, Etki/Dize Yayınları, İzmir)

& Kaos ve Delta (2007, Etki/Dize Yayınları, İzmir)

& Kuşlukçiçeği (2008, İleri Kitabevi, İzmir)

& İnsanın Kırılgan Sesi (2011, Mor Taka Kitaplığı, Trabzon)

& “Oku! Dedim Kendime (2012, Mühür Kitaplığı, İst., 96 s.)

& Maya – Toplu Şiirler (2014, Mühür Kitaplığı, İst.)

& Özgürlükler Destanı (2016, Nezih-er Yayınları, İzmir)

      Öykü Kitapları:

& Bulutun Söylediği (2014, Mühür Kitaplığı, İst., 64 s.)

& !Yapma Mazhar (2016, Nezih-er Yayınları, İzmir, 72 s.)

       Söyleşi Kitapları:

& Söz Örse Düşer (2011, Mor Taka Kitaplığı, Trabzon)

Kaynaklar:

A  Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi Cilt I / 2001, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İst. / s: 77-78

       Hakkında Hazırlanan Özel Sayılar:

A  Mühür, Temmuz-Ağustos 2014 

A  Kurşun Kalem, Temmuz-Ağustos 2016

Hakkında Yazılan Yazılar:

1 M. Mehmet Doğan, Adam Sanat, 1995 Şiir Yıllığı

1 Aydoğan Yavaşlı, Damar, 1994

1 Aydoğan Yavaşlı, Köpüğü Kırık Dalga, 1995

1 Aydoğan Yavaşlı, Sincan İstasyonu, Ocak-Şubat 2013

1 Aydoğan Yavaşlı, Mühür, Temmuz-Ağustos 2014

1 Aydoğan Yavaşlı, Kurşun Kalem Temmuz-Ağustos 2016

1 Öner Yağcı, Şiir Bahçesi, Dünya Kitap Eki, 1995

1 Durmuş Akbulut, Kitap Kurdu, 35 Gün-4/97

1 Nuri Aksakal, Damar /Şiir Çelengi, Nisan 2000

1 Aziz Nesin, Okuduğum Kitaplar (Ekim 2000, Adam Yayınları) 

1 Ahmet Günbaş, Damar, Kasım 2001

1 Ahmet Günbaş, Ardıçkuşu, Eylül 2006

1 Ahmet Günbaş, Mühür, Ocak-Şubat 2009

1 Ahmet Günbaş, Sunak Dergisi, Mart 2013

1 Muzaffer Uyguner, Türk Dili Dergisi, Kasım-Aralık 2001

1 Dinçer Sezgin, Radikal, 8 Eylül 2001

1 Hüseyin Yurttaş, Yeni Asır, 2 Aralık 2002

1 Veysel Çolak, Aşk Köz ve Kül, 1997

1 Veysel Çolak, Varlık, Ekim 2001

1 Veysel Çolak, Cumhuriyet Kitap Eki, Ağustos 2005

1 Veysel Çolak, Varlık, Nisan 2006

1 Ruşen Hakkı, Özgür Kocaeli Gazetesi, 2 Eylül 2001

1 Ruşen Hakkı, Özgür Kocaeli Gazetesi, 26 Eylül 2004

1 Hasan Akarsu, Ardınçkuşu, Ekim 2001

1 Hasan Akarsu, Ardınçkuşu, Mayıs 2005

1 Hasan Akarsu, Türk Dili Dergisi, 2005

1 Hasan Akarsu, Türk Dili Dergisi, Temmuz 2006

1 Hasan Akarsu, Türk Dili Dergisi, Aralık 2007

1 Hasan Akarsu, Mortaka, Bahar 2009

1 Hasan Akarsu, Türk Dili Dergisi Mart-Nisan 2011

1 Hasan Akarsu, Sanat Yaprağı, Kasım 2012

1 Hasan Akarsu, Türk Dili Dergisi, Kasım-Aralık 2012

1 Hasan Akarsu, Türk Dili Dergisi, Mayıs-Haziran 2014

1 Hasan Hüseyin Yalvaç, Berfin Bahar, Ekim 2001

1 Hasan Hüseyin Yalvaç, Berfin Bahar, Mart 2005

1 Hasan Hüseyin Yalvaç, Afrodisyas Sanat, Temmuz-Ağustos 2008)

1 Nusret Karaca, Gazete Kadıköy, Kasım 2002

1 Nusret Karaca, Gazete Kadıköy, Şubat 2004)  

1 E. Bülent Yardımcı, Dize, Aralık 2004

1 E. Bülent Yardımcı, Dize, Mayıs 2009

1 E. Bülent Yardımcı, Mühür Dergisi Ocak-Şubat 2013

1 Timuçin Özyürekli, Şiir Ülkesi, Ocak 2005

1 Timuçin Özyürekli, Dize, Ocak 2010)

1 Bülent Güldal, Şiir Ülkesi, Mayıs 2005

1 Gültekin Emre, Ünlem, Mayıs 2006

1 Gültekin Emre, Varlık, Aralık 2012

1 Zeki Büyüktanır, Mortaka, Eylül 2006

1 Fahrettin Demir, Damar, Eylül 2006

1 M. Hürol Özgen, Sanat Yaprağı, Nisan 2007

1 Cevdet Yüceer, Afrodisyas Sanat, Mart-Nisan 2008

1 İhsan Topçu, Özgür Kocaeli Gazetesi, 20 Kasım 2008)

1 Tamer Abuşoğlu, Gaziantep 27, 19 Mayıs 2009

1 Tamer Abuşoğlu, Gaziantep 27, Aralık 2012)

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Gaziantep 27, 19 Mayıs 2009

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Kent, 13 Temmuz 2009

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Gündem, 4 Ağustos 2009

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, 24 Saat, 8 Ağustos 2009

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Belde, 13 Mayıs 2010

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Sonsöz, 20 Haziran 2010

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Yeni Gün (Burdur), 9 Temmuz 2010

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Gündem, 10 Temmuz 2010

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Kent, 2 Ağustos 2010

1 Prof. Dr. İsa Kayacan, Zafer Gazetesi, 15 Eylül 2010)

1 Mehmet Gökyayla, Zalifre Yazıları, Temmuz-Ağustos 2010

1 Hülya Deniz Ünal, Mühür, Temmuz-Ağustos 2012

1 Gülderen Canyurt, Çağdaş Yaşam, Ocak 2013

1 Mehmet Sarsmaz, Mühür, Dosya Temmuz-Ağustos 2014

1 Mehmet Sarsmaz, Kurşun Kalem, Dosya: 2016

1 Fahrettin Koyuncu, Mühür, Dosya Temmuz-Ağustos 2014

1 Atila Er, Mühür, Dosya, Temmuz-Ağustos 2014

1 Aslıhan Tüylüoğlu, Mühür, Dosya, Temmuz-Ağustos 2014

1 Oğuz Tümbaş, Mühür, Dosya, Temmuz-Ağustos 2014 

1 Oğuz Tümbaş, Kurşun Kalem, Dosya, Temmuz-Ağustos 2016

1 Dizdar Karaduman, Mühür, Temmuz-Ağustos 2014

1 Hüseyin Korkmaz, Afrodisyas Sanat, Temmuz-Ağustos 2015

1 Yusuf Alper, Kurşun Kalem, Dosya, Temmuz- Ağustos 2016

1 Yunus Koray, Kurşun Kalem, Dosya, Temmuz- Ağustos 2016

1 Nesrin Z. İnankul, Kurşun Kalem, Dosya, Temmuz-Ağustos 2016

1 Erdem Durak, Kurşun Kalem, Dosya, Temmuz-Ağustos 2016

1 Lütfü Dağtaş, Kurşun Kalem, Dosya, Temmuz-Ağustos 2016

Yazarla Yapılan Söyleşiler:

J  Hasan Taşçı, Tay Dergisi, Mart 2003

J  Tanju Akerman, Radyo 103.6 Söz Konukların, 2006

J  Nusret Karaca, Gazete Kadıköy, Ekim 2004

J  Nusret Karaca, Gazete Kadıköy, Ocak 2009)

J  Bülent Güldal, Damar, Nisan 2007

J  Aydoğan Yavaşlı, Cumhuriyet Kitap Eki, Ağustos 2005

J  Veysel Çolak, ETV Şiir Üzerine, 2007

J  Veysel Çolak, Mortaka, 2010 Bahar Sayısı

J  Mehmet Büyükçelik, Silgi Dergisi, s.16 Aralık 2012

J  Mehmet Sadık   Kırımlı, Mühür Dergisi s.45, Ocak-Şubat 2013

J  Dizdar Karaduman, Mühür Dergisi, Temmuz-Ağustos 2014

J  Neslihan Perşembe, Gazete 9 Eylül, 15 Temmuz 2015

J  Mine Ömer Kaya, Kurşun Kalem, Temmuz-Ağustos 2016

Şiir Hakkındaki Düşünceleri:

ü  “Şiir, benim yaşam felsefemdir. Tüm kötülüklerden arındığım, kendimi kendimden süzerek kendime açtığım ölüm ve yaşamın felsefi anahtarıdır.”

Şiirlerinden Seçmeler:

AYÇA’M İÇİN

 I

içimde kabuk değiştiriyorsun bu senin

mevsimsiz yürüyüşün olmalı

gözlerin yarasaların kör kahkahaları gibi

üç boyutlu ilahileri en az iblisler kadar

kar serpiştiriyor korkularına

ellerin kendine kayıp üşüyor göğün altında

aşka köprü sensin dengede durmaya çalıştığım

üst üste koyup sevdamı tırmanıyorum

kalbindeki çöpü çıkarmak için

duygularınla sezgilerin arası

II

yaşam denen karışımda sırdaşımsın

öbür yüzümsün aynada içimde güvercin patlaması

ne sevimli cümbüş aşk da böyle bir şey

içten içe fısıldamalı o tinsel gizemli yaşamaları

rahatı kaçan kalb ataşlarımda sokak sokak

elinden tutuyorsun poyrazı yaşam kabuk değiştiriyor

görmesen de mutlaka birileri görüyor

ayın sırtından çıkan hırkayı

ve alıp ışıltılarını giyiniyorsun

gökyüzüğünü takıyorsun parmağına

“İnsanın Kırılgan Sesi” adlı kitabından

 BİR DİLİM AKDENİZ ATEŞİ

bugün arkadaşımla buluştum

eskilerden konuştuk dostlardan

gemiler geçti aramızdan Boğaz

Galata takıldı kirpiklerimize

masada balık salatası Kızkulesi

Beyazıt'ı tüttürdük uzun ince

şıngır mıngır Beyoğlu'nu tokuşturduk

kadehimizde ilk buluştuğumuz Üsküdar

vakit akşam

bakışlarımla sordum günü

soyarken portakal gibi güneşi

gözleriyle yanıtladı utangaç

gökkuşağı gülüşüyle

uzattım bir dilim Akdeniz ateşini

külhanda bir masa üstünde iki köz

kestane gibi patladı içimizde

“İnsanın Kırılgan Sesi” adlı kitabından

 EYLÜL ACISI

nasıl açmalı fincan kadar evin kapısını

fincancılar yokuşundaki o evin

hatırı sayılı bir kahveydi komşulukları

bir o kadar da eskiydi çatısı

sardunya kokardı cumbaları balkonu

orta yeri martı fıskiyeli avlusunda

aşkları meşkleri cümbüşleriyle

aklımda 1955, 6/7 Eylül'ünden bir o ev kaldı

bir de fotoğraftaki gün batımı

“İnsanın Kırılgan Sesi” adlı kitabından

KÖR OLURSUN

dişi sözcüklerin kanar

gözün alışıncaya kadar ağlarsın

elde varlarla sararsın gecelerini

yalnızsan Cumartesi'ysen bir de

kendine gidersin pazarları

suç bu kadar yakın koymaz insana

ölüm dediğin ne ki kılıfına uydurursun

bir çay içimlik Köprüden geçsen

Üsküdar Boğaz'ı böler ikiye

hangi balığı çeksen deniz

bütçenden yersin yaşanası şehri

yavuklanırsın

hep gocunacak değilsin ya

aniden semtlenirsin kuytusunda

kırlangıçlarını salarsın göz ucunla

özgürlüğün öksesi olursun

belalanırsın

bu şehir sana yaramaz be Alphan

kör olursun

“İnsanın Kırılgan Sesi” adlı kitabından

“OKU!” DEDİM KENDİME

I

indim yedi kat seni

çıktım

 ince belli bir sızı

-miş  –muş

dilimde

uzun bir yürüyüş

meğer

düş uçlarımmış

bana dokundum

dedim “yaz!!”

 II

“hikmet sözler” söyleme

bin kere düşün

-miş  -mış

-lar’la geçirme zamanı

“oku!” dedim

kendime

 III

peki bu sızı niye

camı çerçevesi kırık

oluk gibi bir fırtına

dönenip durdum

dedim “madımak”

insanlık suçu

çağımıza not düş!...

 “’Oku!’ Dedim Kendime” adlı kitabından

SÖZ

gül dövmeli ışığın

dal uçlarında

güvercin patlaması

kök oluruz, gövde

çiçek oluruz, dil

birbirimize açılan

bir uzun soluk

söz oluruz barışa

dedim

ve sustum

  “’Oku!’ Dedim Kendime” adlı kitabından

                                                                                           

 SONUÇ

               

“susuzluğumuzu

güneşten gideririz

açlığımızı”

toprağımızın

terini soyunuruz

emeğimizin

“bir yarımız

ışığa hallaç’tır

diğer yarımız

yağlı urgana”

tüm suçlara

k  a  r  ş  ı  d  ı r

bu kitap

susma!

 “’Oku!’ Dedim Kendime” adlı kitabından

*Şiirler, Mazhar Alphan'ın izniyle yayınlanmıştır.