ADİL İZCİ

(16 Şubat 1954, Niğde - )

      

İlk, orta ve lise öğrenimini Niğde’de gördü. AÜ DTCF Tiyatro Bölümü’nde başladığı yüksek öğrenimini aynı okulun Yeni Türk Edebiyatı Bölümü’nde 1978’de tamamladı.  İstanbul Amerikan Robert Lisesi’nde 1980’de başladığı Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenliği görevinden 2010’da emekli oldu; okulda 1983-1997 yılları arasında yayımladığı edebiyat ve sanat dergisi Çağrı’da dil kirliliği üzerine yazılar yazdı. İstanbul’da yaşıyor. İki kız babası. Dil Derneği üyesidir.

İlk şiiri, Doğan Hızlan’ın özendirmesiyle 1984’te Hürriyet Gösteri dergisinde yayımlandı. Şiir, yazı ve söyleşileri Adalı, Adam Sanat, Akatalpa, B(aşk)a, Cumhuriyet, Cumhuriyet Kitap, Çağdaş Türk Dili, Çıkın, Dize, E, Edebiyatta Üç Nokta, Göçebe, Gösteri, Güzel Yazılar, İnsan, Kıyı, Kiraz, Kitap-lık, Kum, Kurşun Kalem, Lacivert, Mavi Liman, Mühür, Nar, Poetik’us, Sincan İstasyonu, Şiir Atı, Şiir Oku, Şiir Ülkesi, Şiir-lik, Türk Dili, Türkiye’de Sanat, Uç, Varlık, Yasakmeyve, Yaşasın Edebiyat, Yazılıkaya, Yine Hişt  gibi dergi, gazete ve eklerinde yayımlandı.

Yapıtları: Şiir Kitapları: Günizi, 1997, Hera Şiir Kitaplığı, İst.; Su ve Yaprak, 1999, Hera Şiir Kitaplığı, İst.; Kır ve Gök, 2007, Komşu, İst.; “aşk imiş”, 2009, YKY, İst.; Haiku’ş, 2013, Komşu, İst.

Öykü: Ada Sularında, 2016, Ve, İst.

Deneme: Ağaçlar Kitabı, 2004, Toroslu Kitaplığı, İst.; Evler Sokaklar Kitabı, 2010, Yitik Ülke, İst.; Kuşlar Kitabı, 2013, Komşu, İst.; Örtmenim!, 2016, Komşu, İst.

Derleme: Mavi Kitap – Yazınımıza Saygı ve Sevgi, 2019, Türkiye İş Bankası Kültür, İst.

Monografi: Eski Bir Niğde, 2009, Heyamola, İst.

Çocuk Kitapları: Deniz Olsun Adı, Çocuk şiirleri; 2011, Günışığı Kitaplığı, İst.; Karamel, 2014, Türkiye İş Bankası Kültür, İst.; Bahar İkindisi, Çocuk şiirleri, 2015, Kırmızı Kedi, İst.; Hayal Kurmaca, 2016, Kırmızı Kedi, İst.; Karamel’in Rüyaları, 2017, Uçan At, İst.; Karamel’in Günlüğü, 2017, Uçan At, İst.; Hayvan Dostlarım, 2019, Kırmızı Kedi, İst.

Katkıda Bulunduğu Kitaplar: Yeraltına Mektuplar, 2013, YKY, İst.; Tuhaf Alışkanlıklar Kitabı, 2012, Yitik Ülke, İst.

Kaynaklar: Cumhuriyetten Günümüze Türk Şiiri Antolojisi Cilt 5 / Abdullah Özkan – Refik Durbaş / 1999, Boyut Dosya Yayınları, İst., 1075; Günışığı Kitaplığı internet sayfası; Yapı Kredi Yayınları internet sayfası.

Şiirlerinden Seçmeler:

AŞK İMİŞ

XXX

Baharın mı kuşlardan başı dönüyor kuşların mı

Bahardan? Eski birer tanıdık ağaçlar ve sular

Nisan mavisinde eski bir tanıdık gökyüzü de

Kırlar patikalar sessizliğin rüzgârı… hepsi

Ürperen bir gelincik ne uyuyor ne uyanmış

Yüzünü böyle gösteriyor dünya bir an için

Kimse görmez nasılsa eğilip öpeyim derken

Otların kahkahası gözlerini açıveren güneş!

Sonra sırada bekleyen ne kadar kahkaha varsa…

Döndün ya açılıyor benim de bütün seslerim.

“aşk imiş” adlı kitabından

ÇİZGİ

Yürüyüşüm babamı andırıyormuş

Öyle dedi, çok eski bir tanıdık.

Yazarken de benzediğim oluyor

Bazen de ellerimi belime bağlayıp

Eski rüyalara doğru gidişim

Eski uğultularla.

Bilmiyor kimse

Çoğu zaman uyku önceleri

Birlikte akıp gidiyoruz:

Ben yeryüzünde, O’ysa gökyüzü

Yokluğa sesler verip anlar katarak

Sonsuz zaman içinde

Birer yere tutunup bakıyoruz.

Güne dönünce

Çok şeyim ondan artık.

“Günizi” adlı kitabından

DİNGİNLİK

Masası bir süredir pencere önünde

Gök düşüyor en çok:Düşünce uçsuz

Bulutlar da iniyor aralıklarla

Kâğıtları görünce anımsıyor

Gidip gelen ufuk sarışın güneş

Uzak epey uzak birçok yüz.

Bunları sarınıp hemen her gece

(Yeryüzü kısık, çoktan çekilmiş)

Sessiz bir ruhla gidiyor

Dinginlik, nerede dursa gölgesi...

“Kır ve Gök” adlı kitabından

GÜZCÜL

II

Her şey darmadağınık, hazan sürüyor

Gökse hep uçuk mavi. O eski güzcül

Aynı çekingenlik, ürpertiler içinde

Kimse varlığını tam sezemeden

Görülmesin diye derlediği kederler

Düşe dönük biraz ve rüzgârlı, ötede...

Kabukları okşadık, yine o ölümlülük!

Eğildik ne varsa, yaşlı ağaçlar, biz

Güz ki kuzeylere çok eski alışkanlık

Loşluklarına basarak yürüdüğümüz.

Hazan sürüyor ve darmadağınık her şey

Tarihimiz de, biz de. Şurada kasım

Manavlarda hevenkler, son sonbahar

Işıklara boğulup mum, lamba ne varsa

Gözlerimiz kederleri görmesin diye.

HAİKU’Ş

53

Hâlâ öyle:

Kuşlar ya da sen -

O zaman susuyor korkum.

54

Ağacım

Hayallere dalmış:

Her kovuğunda bir yuva -

55

“İlk kez mi?

Gökyüzünde gördüm

Ondan kuş duyunca mavi...”

56

“Bense ilk

Kıyılarda gördüm

Öyle kuş duyunca beyaz...”

Akatalpa, Sayı: 121, Ocak 2010

“Haiku’ş” adlı kitabından

KURU GÜL UYKUSU

Meğer yok olması ne acılıymış!

Hep oradaydım, doğduğunu hiç bilmeyen

Ve aynıydım, olgunluk yıllarımda

- Çocuklukla gençlik çabuk geçermiş,

Sanki hiç yaşamadım onları –

Öyle kaldım; sevinçli, kendime dönük.

Bir gündü, başladılar ağaçlarımdan

Cevize yaklaştılar, incirlere, çınara

Onlar yok edilirken kör oldu gözlerim

Kaydım bir kenara dengemi yitirip

Bülbülleri kestiler, kanlandı yaprakları

Gözlerim kör oldu onlar yere düşerken.

Kiremitler söküldü, çatımı kaldırdılar

Gökyüzüne uçuştu tüm gizemlerim

Külleri hangi suyun rengini değiştirir?

Ah yuvaları yok oldu serçelerin,

Sakaların, isketelerin – zaten ne kalmıştık:

Ben, her yere sinmiş anılarla kuş sesleri,

Martıların konduğu balkon demiri, gökyüzü,

Ot bürüyen bağrımız, yoncalar, gitgelimiz –

Duvarlarım söküldü bir gün, yanıldım

Sökülmedi, darmadağın edildi sıcaklığı

Pervazları çıkardılar, oymaları, tüm izleri

Dolaplar parçalandı – gizemi kalmadı aşkların –

Zeminler söküldü – kaç gülendamın gelip geçtiği –

Duvarların sevdası sarmaşıklarım, morsalkım,

Pencereler – ne güçmüş kalbin yaşarken alınışı! –

Denize baktım bir an, ne çok değişmişti

Buradan gözlerimi yıkar, açılırdım.

Ne çok yuva varmış, yıkıldıkça anladım

Serçeydi, isketeydi ve gece bülbülleri

Yıkıldıkça anladım, yaşam yuvalanırmış

Ve her yerde tuttuğum, hep bir anıymış.

Her kapının ardında birikmiş kokularım

Dolap, sandık, içindekiler. Bahçeden uğramış

Ne varsa, her yaşayanın az – çok bıraktığı.

Böyle geçti son anlar, ölümü tamamladım

Kimse eğilip seçmedi yokluğa karışanı

Mermer çeşmem az önce şuradaydı,

O kadar yıkılmıştım ki bir şey duymadım

Neyim varsa toplayıp hoyrat ellerle...

Yokum şimdi, boşluk eser üstümde

Gün olur eski gözler anar beni yeniden

Üç beş eski şarkıyı kırık dökük söyleyip

Birkaç bülbül söz eder gece ötüşlerinde

Uzaklara çekilmiş ebruli bir rüyayım.

MANOLYALI EV

                           Ev oğlu Haydar Ergülen’e

Nasıl bulabilirim, neler ve kimlerdendir

Yollarda bazı günler öyle durup

Bir şey var, derin bakış istiyor

-Bundan belki; sessizce eskiyorum ben de-

Manolyalı ev: Derin bakış istiyor:

Kimler, hangi zamandır görünmeden hiç

İçe dönük bahçe, alt kat; günün çoğu

Hepsi bir büyü üzre, avuç sıcaklığında

Pencere, stor masa, onca kâğıt, kalemler

Ve fincanlarla orda uzun süre

İnsansız da aynı; ruh hep deviniyor...

Üst kat, yağmurun ve her şeyin beklendiği

Düşlük! Ve dinlerken geçilen uykular için

Gök ve deniz için! Haziranlar, balkondan

Manolyalar için, ayışığındaki ten gibi

Ve ten gibi koka koka; dokunulmaz

Koklanmaz bile; periler gibi narin

Uykuda çarpan düşünce gibi. Gök açılıyor

İçindeki güzelin rüzgârı dağıldıkça

Bu düşten başkasına silkinirim:

Eğilmiş, yüzünü koklatmak üzre...

Yollardayım, gece yağmur gelip geçmiş

Gök açık ve deniz yakın, lacivert

Ama soğuk ruhumuza kadar inecek ki

Haziranlar, manolyalı ev; kışa hazırlık!

Varlık, Kasım 2002

Adil İzci 

*23 Kasım 2019 tarihinde güncellendi.