NAHİT ULVİ AKGÜN

(1918, Milas / Muğla – 12 Kasım 1996, İzmir)

Şair ve öğretmen. İzmir 2. Erkek Lisesi’ni (1940), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü (1948) bitirdi. Ödemiş Lisesi, İzmir Karşıyaka Erkek Lisesi ve İzmir Atatürk Lisesi’nde felsefe ve edebiyat öğretmenliği yaptı, emekli oldu. Karşıyaka Genel Kütüphanesi’ni kurdu. İzmir Radyosu’nda şiir saati konuşmaları yaptı.

İlk şiiri, İzmir’de yayımlanan Akın gazetesinde (1936) çıktı. 1953 yılında İzmir’de bir ilki gerçekleştirdi, sesli şiir sergisi açtı. İlk şiir kitabı denemelerini İzmir’de Üç Gönül (1937), Leyla (1937), Irgat (1942) adlarında üç küçük broşürle gerçekleştirdi. Şiirleri Adam Sanat, Değirmen, Fikirler, Kaynak, Kovan, Servet-i Fünun-Uyanış, Türk Dili, Varlık, Yeditepe, Yücel vb. gibi dergilerde yayımlandı.

      “Evren Türküsü” adlı kitabıyla 1967 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü'nü kazandı.

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& Üç Gönül (M. Serpin ve K. Çatıkkaş ile; 1937)

& Leyla (1937)

& Irgat (1942)

& Sebep (M. Serpin ile, 1945)

& Birisi (1955)

& Karanlıkta Bir Ağaç (1960)

& Gerçek Düş (1965)

& Evren Türküsü (1966)

& Ağaçlar Uyanınca (1971)

& Eksilen Gökyüzü (“Gerçek Düş” ve “Evren Türküsü” kitaplarına yeni şiirlerini ekleyerek; 1980)

& Güneş Açınca (1984)

& Yolumuz Üstünde Bir Adam (1991, Gerçek Sanat Yayınları)

& Birisi – Bütün Şiirleri (2000, Adam Yayınları, İst., 359 s.)

Kaynaklar:

A  Mehmet Çetin, Tanzimattan Günümüze Türk Şiiri Antolojisi, 2. Cilt, 2002, Akçağ Yayınları, Ank., s. 15-17

Hakkında Yazılan Yazılar:

1  

Hakkında Yazılan Yazılardan Alıntılar:

/  “Nahit Ulvi'nin şiirleri birer yaşantının ürünüdür. Çoğu defa mısralarının özünü ve temasını gündelik hayatın akışından alır.”

Oktay Akbal

/  “Nahit Ulvi Akgün de 1940'larda Garip akımını izleyerek yenileşirken, ulaştığı söyleşi, biçim anlayışını korudu. Toplumsal çevre içinde bireyin türlü hallerini, üstüne düşülmemiş izlenimini veren, kendiliğinden bir biçimsel titizlikle yansıttı.”

Memet Fuat

Şiirlerinden Seçmeler:

ARAMIZDA

Yaşardın romanların içinde.

O insanlarla omuz omuza.

Gece yarısı atlardınız trenden.

Sabah başka şehirde.

Ellerini verirdin kimine,

Elbiselerini giyerdin kiminin.

Geçerdiniz aynı sokaktan,

Bölüşürdünüz aynı ekmeği.

Yaşadın mı kimbilir?

Bir şenlik gecesi başın havada.

Anlamayacaksın gerçekten öldüğünü.

Belki öldün bir romanda.

Varlık Dergisi, Sayı: 403, 1 Şubat 1954

BELMA'NIN SERÜVENİ

Belma yirmisinde taş bebek

Bastığı yeri bilmez hoppa

Yürür mü seker mi anlaşılmaz

Bir gülmesi bir konuşması var

Sanki kırılır dökülür haspa

Lâf mı dinler söz mü anlar

Böyle doğmuş anasından

Kalk sen var bir aylâğa

Tıngır elek tıngır tas

Ama sevişene samanlık seyran

Evde arama dirlik düzenlik

Oğlan dik kafalının biriymiş

Bir köşeye sinmiş durur Belma

O gülüşleri artık koydunsa bul

Üstü paramparça yüzü gözü şiş

Gazetede okumuşsunuzdur sanırım

Belmacığın başına gelenleri

Benim söylemeye dilim varmaz

Hem ağladı hem anlattı baştan

Eli elimde bir akşamüzeri

“Ağaçlar Uyanınca” adlı kitabından

BİR ŞEY VAR ARAMIZDA

Birşey var aramızda

Senin bakışlarından belli

Benim yanan yüzümden

Dalıveriyoruz arada bir

İkimizde aynı şeyi düşünüyoruz belki

Gülüşerek başlıyoruz söze

Birşey var aramızda

Onu buldukça kaybediyoruz isteyerek

Fakat ne kadar saklasak nafile

Birşey var aramızda

Senin gözlerin ışıldıyor

Benimse dilimin ucunda

BİRİSİ

Bir şey var aramızda

Senin bakışından belli

Benim yanan yüzümden.

Dalıveriyoruz arada bir.

İkimiz de aynı şeyi düşünüyoruz belki,

Gülüşerek başlıyoruz söze.

Bir şey var aramızda

Onu buldukça kaybediyoruz isteyerek.

Fakat ne kadar saklasak nafile

Bir şey var aramızda,

Senin gözlerinde ışıldıyor,

Benim dilimin ucunda.

“Birisi” adlı kitabından

ÇAĞRI

Günlerin gürültüsünde nerde

Tut ki seviştik diyelim

Artık elim ayağım tedirgin

Zamanım seninle akar gider

Yaşamayı yeniler durur  sevgin

Gözlerinde o dayanılmaz çağrı

Öpüşmelerin en olgunu kaçamak

Tut ki kalkmış engeller aramızdan

Üstümüzde ay aydınlık gökler

Bir mutluluk içindeyiz umulmayan

DALGINLIK 

Bir pencere açıldı kitabımın sayfasında

El sallayarak sen göründün,

Satırlar takım takım evinin önünde

Ne güzel bu küçük askerler...

Fakat kayboluyorsun pencereden

Şimdi ağlıyor bütün harfler...

Sonra birden beliriyorsun

Elinde nakışlı mendilin, gülümsüyorsun

Ve başlıyorsun konuşmağa

Sesin ağlamaklı,

Sesin yumuşak,

Anlattıklarına karışıyor kitabın anlattıkları...

“Birisi” adlı kitabından

DUYULARA ÖVGÜ

Beden ölür ruh yaşar diyorlar

Ben yaşayamam yapayalnız o kadar

Gözüm olsun isterim bakmak için

Elim olsun isterim okşamak için

Ağzım dilim burnum kulağım

Caddeleri seslendirsin ayağım

EKSİLEN GÖKYÜZÜ

Apartmanlar arasından görünen gökyüzü

Seni eksilte eksilte yitirdik çoktan

Şimdi bir anıdır bulutların dizi dizi

Gelirler göçmen kuşlar gibi uzaktan

Apartmanlar arasından görünen gökyüzü

Coşkun sevinci kent çocuklarının

Düşlerine doğar Akşamyıldızı

Yansıyan evreni oyuncaklarının

Apartmanlar arasından görünen gökyüzü

Penceresi gecekonduların karanlıkta

Gelir oturur yüreğine ince bir sızı

Kim kime dum duma bu koca kalabalıkta

EVVEL ZAMAN

Kordonboyu’nda Şehir Gazinosu

Yıllardan bin dokuz yüz falan filan

Mayıstro ‘uçoçorniya’ diye bağıran

Sonra da kadeh üstüne kadeh kıran

En deli yaşlardan yaşın on dokuzu

Haydi söyle sen miydin evvel zaman

Adam Sanat, Sayı: 84

GÖÇEBE

Nereye gittiysem yadırgadım yerimi

Canıma tak etti bu göçebe yaşam

Tam alışırken yurduma yuvama

Bir de bakıyorum saat tamam

Yüzümü iyiden iyiye tanıyorum

Elim ayağım benim de

Başkası çıkacakmış gibi karşıma

Aynalardan kaçıyorum şimdi

Zaman içinde böyle darmadağın

Ne mutluluğum belli ne mutsuzluğum

Bir düşteymiş gibi hafif

Sis dağlarından yuvarlanıyorum

HER ŞEY YERLİ YERİNDE 

Hiçbir şey değişmeyecek o gün

Göçüvereceksin bu insan kalabalığından

Gelmemiş gibi olacaksın dünyaya

Sanki bu odada sen oturmadın

Sen giymedin bu elbiseyi

Ağlamadın

Gülmedin

Yemedin bu ağacın meyvasını

Bütün maceran

Bir varmış

Bir yokmuş

“Birisi” adlı kitabından

KORKU

Soframa usulca düşen aydınlık

Havada birdenbire gül kokusu

Dört bir yandan sızan ışık-su

Çekip gider o eski karanlık

Dört bir yandan sızar ışık-su

Eşya yüzer ben yüzerim dalgın

Sevişmekten düşmüş gibi yorgun

Apansız yitivermek korkusu

 “Ağaçlar Uyanınca” adlı kitabından

KÜÇÜK HANIMLAR

Faytona binmiş küçük hanımlar

O ne gülüş, o ne kahkaha

Fayton geçer çarşı içinden

Kunduracı bakkal çıkar kapıya

Küçük hanımların boyalı dudakları

O ne eda o ne çalım

Durur bakar işçi kızlar

Dağılma vakti fabrikaların

Faytona binmiş küçük hanımlar

Atmışlar bacak bacak üstüne

O ne baylanlık o ne çapkınlık

Durur durur bakar delikanlılar

MELAHAT’A

Saadetten mi bu şaşkınlığım

Paltomu tutuşundan

Elimi alıp hatırımı soruşundan

Ortak oluşundan mı sıkıntıma

Böyle durma karşımda

Böyle söyleme

Göğsünde sıkma başımı

İlgilenme her halimle

Ben dayanamam bu sevince

Ben dayanamam

Ya ağlamak geliyor içimden

Ya bağırmak sokak ortasında

YÜZLER

Oyuncu sahnede başlar oyuna

Bir yürür güler bir durur

Bir çizgi çizer bir nokta

Bir ağaç olur bir kuş

Bir dal kırılmış

Bir el uzanır çeker alır

Gülüşü gider tasası kalır

Bir el uzanır çeker alır

Sandalyesi gider masası kalır

Bir el bir el daha

Birbiri ardınca düşer yüzler

Bir biçimden bir biçime geçer

Her yüzü saygıyla takar yüzüne

Seyirciler oynar oyuncu yerine

Borular bir yakın bir uzak

Oyuncunun yüzü bomboş

Oyuncunun yüzü çırılçıplak