SEFİL HEYRANİ

(1890, Yukarı Xod (şimdiki adı Yukarı Maden) köyü / Artvin - 1958)

       Asıl adı Muhammet Işıkdemir’dir. Bazı kaynaklarda doğum tarihi 1898 olarak aktarılmaktadır. Ancak kesin bir bilgi bulunmamasına karşın 1. Dünya Savaşı (1914-1918) dönemindeki seferberlik dolayısıyla Beyşehir’e göçtüklerinde yaklaşık 20 yaşlarında olduğuna göre doğum yılı 1880’lerin sonlarına doğru olmalı.

       Aşıklık geleneğini küçük yaşlardan itibaren öğrendi. Bağlama çalmasını bilmemesine karşın, yörede sesinin güzelliği ile tanındı. Döneminde birçok aşıkla tanışıp dostluk kurdu ve onlarla deyişmelerde bulundu. Ancak bu örnekler yazıya geçirilmeden zamanla yitip gitti. Ayrıca oğullarıyla da deyişmeleri oldu.

       Asıl mesleği demircilik olan Sefil Heyrani, deyişlerini genellikle doğaçlama söyledi. Kendi türküleri dışında Xodlu Şamili’den (1810-1865) Narmanlı Sümmani’ye dek birçok aşığın türkülerini de söyledi ve sonraki kuşaklara taşınmasına yardımcı oldu.

       Sefil Heyrani köyünde öldü ve orada toprağa verildi.

Kaynaklar:

A  http://xod.biz/sair/heyrani.html

Şiirlerinden Seçmeler:

AĞLIYOR

Düşün gönül devr-i dünya işini

Yastık elden gitti başım ağlıyor

Nazar kıl dünyanın car köşesine

Akar gözlerimden yaşım ağlıyor

Dolaşır sinnimiz bellidir yeri

Dahi arz edemem devleti varı

Çalışmaz cesedim kalmıştır geri

Dolaşır peşime işim ağlıyor

Giden gün ömürden gitti bilemem

Her gidip gelenden haber alamam

Yediğim taamdan lezzet bulamam

Bozuldu damağım dişim ağlıyor

Sefil Heyran kendin hayale daldın

Sarardı gül benzin bak nice soldun

Arayıp pirliği nerede buldun

Gece hayalimde düşüm ağlıyor

BİLAL’İN

Hey ağalar size tarif eyleyim

Aksine dönüyor carı Bilal’in

Kader böyle imiş yoktur çaresi

Kesildi dizinden feri Bilal’in

Tabancasın koymuş idi beline

Tulumunu almış idi eline

Güzeller yığılmış sağı soluna

Doludur etrafı beri Bilal’in

Sabahleyin kalktı evden verildi

Gitti sevinmeyle gayet yoruldu

Vardı Boğut bellerinde vuruldu

Orada bellidir yeri Bilal’in

Her haçan vuruldu arttı figanı

İşitenler geldi doldu dört yanı

Meğer yara almış incinir canı

Taşlara serildi seri Bilal’in

Sanki mail idi bir avuç ota

Onu da getirip çorbaya kata

Gitti ayağıyla bindi tabuta

Atlamaz ayağı geri Bilal’in

O vuruldu n’oldu diye durdular

Açtılar gömleğin yaran gördüler

Tez iken mah’leye haber verdiler

Orada yokladı piri Bilal’in

Rus doktoru baktı hal çaresine

İlaç yapamadı can yarasına

Heyrani der sözü al sırasına

Yazık gitti elden varı Bilal’in