AŞIK CELALİ

AŞIK CELALİ

(1952, Kasımoğlu Köyü / Van- )

       Asıl adı Celâl Yenitürk. Dört yaşında iken bir göz hastalığına yakalandı. Ailesi günün imkânları doğrultusunda çareler aradı, büyük şehirlerdeki hastane yollarını arşınladı fakat bir çare bulunamadı, gözlerini kaybetti. O günden sonra hisleri, gözleri oldu. On kardeşin yedincisi olan Celal, duygulu ve hüzünlüdür. Celal, gelmiş geçmiş âşıkların kitaplarını okutarak, hikâyeler ve şiirler ezberledi. On yedi yaşında iken ilham ile yazmaya başladı, kendi kendine çalıp söyleyen Celal, şiirlerinde “Celâlî” mahlasını kullandı. 1970 yılında köyünden ayrılarak Van’a yerleşti. 1974 yılında Karayolları Bölge Müdürlüğü’nde çalışmaya başladı.

       1970’li yıllarda abisi Davut, “Muhabbet Çay Evi”ni açtığında Celâlî, şiirlerini saz ile buluşturma imkânını elde etmiş oldu. Kahveye zaman zaman yöre illerden âşıklar da gelip programlar yaptılar. Davut Sularî’nin Van’a yerleşmesi ile aralarında sanatsal bir muhabbet oluştu ve birlikte program sundular. Sularî ile Celâlî birçok karşılaşmalar da yaptılar. Celâlî daha sonraki yıllarda çeşitli illerde düzenlenen Âşık Şenlikleri’ne katıldı ve kendinden söz ettirmeyi başardı. 1990 yılında Erzurum Âşıklar Bayramı’na davet edilen Celâlî, Van’ı temsil etti, Çağlarî ile burada tanıştı. 1992 yılında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Görevlisi Bekir Oğuzbaşaran’ın görevlendirdiği Süriye Coşkun, Celâlî’nin 306 tane şiirini tez yaptı. Van Valiliği tarafından 1993 yılında “Gönül Gözü” adlı şiir kitabı yayımlandı. Celâlî, 285 şiirden oluşan, “Gönül Gözü -II” adlı kitabını ise 2000 yılında kendi imkânları ile yayımladı.

      Şiirlerinde 7, 8, 11, 13 ve 15’li hece ölçülerini kullandı. Celâlî’nin daha çok 11’li koşmayı tercih etmesi, eski Türk şiiri biçimi ve âşık tarzı şiirin en sevilen biçimi olmasından kaynaklanıyor. Güzelleme, ağıt, taşlama gibi türlerin yanı sıra âşık tarzı şiirlerde yer alan; divan, gazel, destan, müracaa ve lebdeğmez örnekleri de bulunmaktadır. Celâlî’nin şiir ve karşılaşmalarında hece, kafiye (uyak), redif ve konu bütünlüğünü görmek mümkündür.

       Van’da yaşıyor; evli, beş çocuk babası.

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& Gönül Gözü 1 (1993, Van Valiliği)

& Gönül Gözü (2000, Kendi yayını)

& Gönül Gözü Sözün Özü

       Hakkında Yazılan Kitaplar:

& Abdurrahman Adıyan, Dem Meclisi / Aşık Celali İle Aşık Çağlari’nin Atışmaları (2017, İbrişim Kitap, İst., 232 s.)

Şiirlerinden Seçmeler:

YAKLAŞIR

Hak için canile seri seren Hakk’a yaklaşır

İnananın yok zararı eren Hakk’a yaklaşır

Yaradan Allah didarı âşıkına aşikâr

Çiçek içen âşık arı deren Hakk’a yaklaşır

Aşk ile geldin cihana naz ile nazenesin

Hak ihsan eyledi sana değerli hazinesin

Cihat yakışır insana cihat et kazanasın

Hak için gerilen sine geren Hakk’a yaklaşır

Seni sadıklar arasın cahilden zarar gelir

Yandır yazıklar çırasın Hak senden razı kalır

Çaresizlerin çaresin arayan cennet alır

Yaralıların yarasın saran Hakk’a yaklaşır

Celâlî der; hazlarına âşıklık yakışacak

Gerçekten de nazlarına nadanlar takışacak

Kış gelince yazlarına hırs ile çıkışacak

Hakikatin izlerine giren Hakk’a yaklaşır.

YÂRİM

Her gün durmadan çağrışır adını dilim yârim

Acep ne zaman ulaşır katına elim yârim

Aşkınla gönlüm alışır sensin beni yandıran

Sana yaşamak yakışır bana da ölüm yârim

Güzelliğin verir şule, bulunmaz eşin senin

Sen sultansın ben de köle bismillah kaşın senin

Asla düşünmezsin hile doğrudur işin senin

Âşığım sen nurlu güle bağımda gülüm yârim

Varlığın yeterir bana yazılmış ismin güzel

Sevgin sevgi katar cana, cananım cismin güzel

Yüreğim düştü hicrana güllerden hüsnün güzel

Ezelden meftunum sana yaprağım dalım yârim

Katına çıkamaz eğri doğruluk şiarındır

Cehaletin yoktur hayrı adalet hünkârındır

Dünya bana zindan gayrı aydınlık didarındır

Senden yaşayamam ayrı perişan hâlim yârim

Sahipsin güçlü kudrete iki cihan senindir

Lâyıksın saygı hürmete ilim irfan senindir

Sığınırım sen Ehet’e affı ihsan senindir

Celal dayanmaz hasrete izin ver gelim yârim.

*Yardımları ve katkısı için yazar Abdurrahman Adıyan’a teşekkür ederim.