NİHAD SAMİ BANARLI

(18 Nisan 1907, İstanbul - 13 Ağustos 1974, İstanbul)

      Edebiyat târihçisi, yazar, şâir ve edebiyat öğretmeni. "Somyarkın" olan soyadını Banarlı olarak değiştirdi. Ayrıca Emin Bayraktaroğlu imzasını da kullandı. Nihad Sâmi Bey, Bayrakdarzâdeler nâmıyla tanınan Trabzon’un köklü bir ailesine mensuptur. Bu nam, ceddinin Fatih Sultan Mehmed’in Trabzon seferinde bayrakdarlığını yapmasından ileri gelmektedir.   Nihad Sâmi Bey’in babasının babası Emin Hilmi Bey, 1293’te İstanbul’da toplanan ilk Osmanlı Meclis-i Mebûsânında Trabzon mebûsu olmuş, ayrıca Matbaa-ı Bahriye Nazırlığı vazifesinde bulunmuştur. Babası İlyas Sâmi Bey ise Trabzon Merkez Mutasarrıflığı Tahrirât Müdürlüğü, İstanbul İdare-i Mahsûsa Tahrirât Başkâtipliği gibi vazifelerden sonra 1892 yılında Bitlis Vilâyeti mektupçuluğuna tayin edilmiştir. Bundan sonra İşkodra, Kastamonu, Diyarbekir, Musul vilâyeti mektupçuluklarında bulunmuş ve 1900 yılında Süleymaniye Mutasarrıflığına getirilmiştir. Annesi ise yine köklü bir aileye mensup olan Hâfize Nâdire Hanımdır. ilk tahsilini Fatih Sultan Mehmet Vakfı Sıbyan mektebinde, daha sonra Gelenbevi ve Mercan idadisinde yaptı. Lisenin ilk sınıflarını Vefâ Sultanîsi’nde okudu. Son sınıfta İstiklâl Lisesi’ne geçti ve oradan mezun oldu. Yüksek Muallim Mektebi ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nü bitirdi (1930). Aynı yıl Edime Lisesi'nde göreve başladı. Sonra Kabataş Lisesi ve Galatasaray Lisesi'nde (1943) edebiyat öğretmenliği yaptı. 1946 yılında İstanbul Erkek Öğretmen Okulu'na atandı. Özel Işık ve Şişli Terakki liselerinde ders verdi. 1947 yılında İstanbul Eğitim Enstitüsü yanı sıra 1950 yılında İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu'nda çalıştı. 1959-1962 yılları arası İslami Türk edebiyatı dersleri verdi. 1957 yılında Yüksek Öğretmen Okulu müdürlüğüne getirildi. 1969 yılında kendi isteğiyle emekli oldu. Öğretmenlik yaparken birçok kuruluşta ek görev aldı.

       1953 yılında kurulan İstanbul Fetih Cemiyeti’ne girdi. Bu kuruluşa bağlı olan İstanbul Enstitüsü’ne müdür oldu.1958 yılında Yahyâ Kemal Enstitüsü yayın işlerini yürüttü. Millî Eğitim Bakanlığı 1000 Temel Eser ve Çağdaş Türk Yazarları Komisyonlarına üye ve başkan seçildi. 1970 yılında kurulan Kubbealtı Akademisi’ne Edebiyat Kolu Başkanı ve Akademi Dergisi Müdürü oldu.

       Edebiyata ortaokul öğrenciliği yıllarında heceyle ve aruzla yazdığı şiirlerle ilgi duydu. Oyun ve öykü denemeleri yaptı. Kızıl Çağlayan ve Yuvanın Şarkısı adlı manzum piyesleri MEB'in açtığı yarışmayı kazandı, Bakanlık yayınlan arasında kitaplaştı (1933). Ayrıca Kızıl Çağlayan (Bu Vatan Bizimdir adıyla, yön. N. Saydam, 1958) film yapıldı. İlk yazıları Edirne Halkevi' nin çıkardığı Altıok dergisiyle görev yaptığı lise ve öğretmen okullarındaki dergilerde basıldı. İstanbul'da Orhun, Ötüken, Atsız'da yazdı. 1940 sonrası Sedat Simavi'nin Yedigün dergisinde edebiyat sayfasını yönetti. Hürriyet'te "Edebi Sohbetler" başlığında yazılar yayımladı (1948). Liseler için hazırladığı edebiyat ders kitaplarıyla tanındı. Meydan dergisinde edebiyat söyleşileri yazdı: Yahya Kemal Enstitüsü kurucularından olan Baharlı, şairin eserlerini on üç kitapta bir araya getirdi.

       Vefâtından sonra çeşitli gazete ve dergilerdeki yazıları Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı tarafından kitap halinde yayınlanmıştır.

Yapıtları:

       Romanları: 

& Bir Güzelliğin Romanı (Hürriyet gazetesinde tefrika)

      Araştırma, İnceleme Kitapları:

& Dasitan'i Tevarih'i Müluk'i Ali Osman ve Cemşid ve Hurşid Mesnevisi (Ahmedi) (1939)

& Edebi Bilgiler (1940)

& Türkçe'nin Sırları (1940, 1971)

& Resimli Türk Edebiyatı Tarihi (2 cilt, 1948-1975-1979)

& Şiir ve Edebiyat Sohbetleri (3 cilt, 1951-1954)

& Metinlerle Edebi Bilgiler (3 cilt, 1950-1960)

& Metinlerle Türk ve Batı Edebiyatı (Lise I-II-III, 1955-1960)

& Yahya Kemal Yaşarken (1959)

& Yahya Kemal'in Hatıraları (1960)

& Namık Kemal ve Türk Osmanlı Milliyetçiliği

& Büyük Nazireler Mevlid ve Mevlid'de Milli Çizgiler

& Başlangıçtan Tanzimata Kadar Türk Edebiyatı Tarihi

& Fatih'in Zafer Sırları

& Yahya Kemal Bir Dağdan Bir Dağa (1984, Kubbealtı Neşriyatı, İst.)

& Tarih ve Tasavvuf Sohbetleri (1984, Kubbealtı Neşriyatı, İst.)

& Süleyman Çelebi'den Mehmed Akif'e Kültür Köprüsü (1985, Kubbealtı Neşriyatı, İst.; 2006, Leman, 304 s.)

& İstanbul'a Dair (1986; 2008, Kubbealtı Neşriyatı, İst., 248 s.)

& Edebiyat Sohbetleri (1995, Kubbealtı Neşriyatı, İst., 524 s.)

& İman ve Yaşama Üslubu (2008, Kubbealtı Neşriyatı, İst.)

& Kitaplar ve Portreler (2009, Kubbealtı Neşriyatı, İst., 432 s.)

       Tiyatro:

& Kızılçağlayan (manzum piyes,1933)

& Bir Yuvanın Şarkısı (manzum piyes, 1933)   

ERTUĞRUL ERKAN

       İstanbul’da yaşıyor.

       Şiirleri, Akatalpa vb. gibi dergilerde yayımlandı.

     

Şiirlerinden Seçmeler:

MONA’ NIN KADEHİ

                                                    Zeynep Ergen’ e

Eski mitolojilerde dolanan bir ruhtur:

Mona’ nın kadehi.

Gül nektarı tanrıların, zakkum zehrine karıştığı

yegâne yaşama sebebi.

Zakkumların ve tanrıların kadehleri

masmavi, bilinen gerçek ki tokuşup sızdıracakları.

Ağlayıp boyarsa geriye kalan ölümsüz

nektardır. Oturulmuş masanın etrafı karanlık,

bütün kadehleri zehirle dolduranları izler.

Aynı sofrada bir söz dolanır

ayağıma: kendi inancıma dönük tüm bekleyişler

selam ederim uzunluğunuza, beklenilmeyen her şey

tuzu çoğaltır vücutta. Bütün gökyüzleri

gibidir zakkum; kendi hapishanesinde büyüyen tanrımın,

hayallerinden sızandır. İlk görüşte garipsenir aşk:

“böylesi büyüyü yadırgayanlar bilinir” elindeki kılıcın

yansımasında, gidilir de en kötüsü sevilir.

Neden?

Gelmiş-gidilmiş-kimmiş, kapı çalındığında,

-hayır değilmiş, beni ve kendi ilmiğimi yakan,

her yeni sarhoşluk bir yoldan dönüş gibiymiş.

Tüm tanrıların yüzü kızarıkken bizi biz yapan,

bir duman gibi ayıran aşkları, yüzmeliyiz,

ayrılıklardır her şeyin ardında kalan. Bölüşük utançlar,

insan utanmaktan başka neye yarar? Zakkumların akıttığı zehri

içen tanrıysa, ölüm kimden yana ağlar! Meydanlarda bağıran

türlü türlü şaklabanlar.

    

Defnedir her kesik perdenin yırtılışı.

Tanrılar ve daha fazla zakkumun kökü gibi,

kutsaldır sevginin bilinen kucaklar arayışı.

Aynı tarihte şu notu düştüler: “Bugün bir şey olmadı.”

Olmayan

tıkar yolu, yol tıkanır zamanla. Zamanı boşaltmak gerek.

Tanrılar ağlıyor, ağlayan kadından korkarım. Bir kış gecesidir

zakkum çiçeği,

ki ben o geceyi hiç unutmadım.

Zakkumlar kanıyor zeus, ra, odin,

sizlere ihtiyacı var aşkların.

Tersine göç eder mi kuşlar? Salkım göğe döner:

“ey kişisi en büyük tanrının!” Gelişlerin güllere benzer.

Her gülün dikeni vardır, kanına temas eden. Tanrılar,

zakkumlar ve ben

içerlerken sızdırır kanını güle, kadehlerini tokuşturur: şrakkk!

sevgin masmavi uzanıyor göklere, gökyüzünü öğreten

tanrımsın sen,

aynı mutluluğu tattıran bu gizli aşkla;

Atlas, atlas!

Mona -sanırım- âşık oldu bana!

Akatalpa, Sayı: 145, Ocak 2012

İLKNUR AKTULAN

(1992 - )

       Şişli Anadolu Lisesi ve İstanbul Universitesi'nde Psychology okudu

       Şiirleri ve çevirileri Akatalpa, Libido vb. gibi dergilerde yayımlandı.

Şiirlerinden Seçmeler:

MÜHİM

Moda'nın oğlu bir türlü askerden dönememiş çingenesi

Güllerin altında kara sıcak busesi ve ne kadar saçmalık varsa

Hatırlatırsa yitirdiklerimi

Bir çakmak ya da hani kuş tüyü yastıklarım

Yine ne kadar saçmalık varsa

Oğlumu askere göndermiş gibi bitkinim bu akşam

Oğlan hayırsız olur, kızım olmalı zaten benim

Kıvırcık saçlarında dört bir yanın denizi, tadımlık

Ya da Balat'ın görmüş geçirmiş çingenelerinin gül bozması

elleri

Ellerinin altında kara, kapkara veletleri

Görmüş kadar olsam seni

Galata'nın etekleri ya da bir müphem Kadıköy

Dinime küfretmiş gibi hırçın dilim bu akşam

Bu akşam susmalıyız zaten

Gözlerimizde esir bülbüller şakımalı

Oğlumun tezkeresi gelmeli tam da şu saat

Dumanına boğulmalı bir mahalle başımdaki yangının

Ortaköy'ün parası iki cıgaraya yetmeyen çingenesi

Falımda kızımı görmeli üç vakte kadar

Hanımefendi Feride ya da Beyoğlu fahişesi

Tükürdüğümün güllerini koparıversek kokmasalar artık

Söküversek yaldızlarını oturup ebemkuşağının

Bir matemi sahiplenmiş gibi içliyim ya bu akşam

Adını soruyorlar oğlumun

Kim diyeyim

Kim desem ölüm susar?

Akatalpa, Sayı: 145, Ocak 2012

VELEV Kİ

Öyle bir şehirdeyiz yine

Hafifmeşrep kadınlarıyla kahve köşelerinde

Bir adam çiçek suluyor, yağmurun işi yok

Buyur ediyorsun avuçlarına yağmur sonralarını

Payımıza düştüğü kadar ıslanıyoruz

Akşamüstü bozgunları, hepyekler bir de ben

Aklımın ortasına kadar ıslanıyoruz

Öyle bir şehirdeyiz aslı astarı yok

Kapı önlerine kadar çıplak çöp tenekelerine

Bakma muhabbetine doyulmuyor sokak lambalarının

Düpedüz alışığız yine de

Tomurcuklanmış kaldırımların tümsekleri düşüyoruz

Parmaklarının ucuna kadar kan tırnaklarına

Yerimi yadırgıyorum üstümde en paslı gökyüzü

Tam bu saatlerde en güzel bahçesindeyiz şehrin

Adına leke sürülmüş tüm çiçekleri göğsüme takıyorum

Tanrıdan bir gün daha diler gibi

Soysuzluğumuz gibi

Ellerinin arasında dört nala doğruluyorum

Kuşlar kahraman sonra bir de balıkçı tekneleri

Yüzünün ortasına kadar onları görüyorum

Basmakalıp köprülerden sarkıyoruz giderayak

İtfaiyeler, sarhoş naraları, boşvermişlikler yok

Evladiyelik bir iki sakalsız baş bulsam

Bağrıma bastırıyorum öyle ya

Seviyorsam seni boylu boyunca

Şehrin ışıkları yanıyor evvela ardından telefon kulübeleri

Kuytularda boyuna çocuklara rastlıyorum

Akatalpa, Sayı: 147, Mart 2012

MEHMET TAPLAMACI

(1947, Şanlıurfa - )

Şiirlerinden Seçmeler:

BIRAKSAN AĞLAYACAKTI GÖZLERİM

Bıraksan,

ağlayacaktım, yıldız gecelerinde

yalnızlığın resmini çizdim

güzelliğini gecenin

geçmeden at başı zaman

gülüşlerine dokunarak sevmenin

Yağan yağmurlarda

ıslanmak gün boyu sırılsıklam

sarmak bir ağaç gövdesini

gözyaşların da

konuşmadan dillerin

Siyah beyaz türküler

akşamları düşer yüreğime

kırık aynalarda susar gözlerin

ay iner yüreğime bu gece

bıraksan ağlayacaktım gizlice

KANAYACAK ELLERİM KELEPÇEDE

Vurulur yüreğim

mayın tarlalarında param parça

zengin sofrasında yoksulluğum

uykularım kelepçeli ranzalarda

Havada dönen kuşlarla

sırtımdan vurulurum

yolu yokuş bir kentin sokaklarında

yalnızlığım türkü tutturur

Ağlar gözlerin durmadan

ağrına dayanmaz gözlerinde kurur

eskiyen resimlerde susar zaman

sen umutları işlersin yüreğime

Tutsak bir sevda zincirli

hüzünlü şiirlerimde

yalın ayak ve çıplak

zorlama yüreğimi sende kanayacak

Çeyiz sandığında bıraktığım yemini

sararken kaderimi yoksul ellerime

yüreğimde seni düşünürken gözlerim

kanayacak ellerim kelepçede

TUTUP SAÇLARINI GECENİN

Önümdeki kışı ısıtıyorum

tandır kurarak

çalıyorum uykularını babamın

cam dolaplara saklanıp

Yağmur düşüyor ıslık çalarak

toprak damlara

mertekleri çatırdıyor yüreğimin

dam loğlatanlara

Durup izlesem düşlerimi

küçük mutlulukları gazetelerde

yalnızlığımı bırakıyorum pirinaların gözlerinde

gölgesinde korkuların

Tutup saçlarını gecenin

yaslanarak güneşe

önümdeki kışı ısıtıyorum

YÜREK ATIŞI AKŞAMLARIN

Silik bir resmin

çocukluğu

oturur yüreğimin ortasına

vurulur devrim türküleri

akan su başlarında

sürmene bıcağıdır yılan dili

Kan tutmaz gözlerinde

ağlarken gül kurusu sabahlar

her yürek atışında

Dökülür her oğula

anaların durmaz gözyaşı

ezbere bilir korkuları

Saklar Hazirana yürek atışını

her gecenin çıplaklıgında

mumlarını yakarım korkuların

MEHMET ADİL OYMAK

(20 Mayıs 1955, Şanlıurfa - )

       Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde Türk Dili ve İslami Türk Edebiyatı dersleri verdi. Ankara’da yaşıyor.

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& Leyla ve Mecnun - “Garip Kitap” (1994, Harran Yayınları, Şanlıurfa)

& Leyla Ve Mecnun (Harran Yayınları, Şanlıurfa)

& Senden Gayrısına Elveda (2015, Harf Yayınları, 103 s.)

Şiirlerinden Seçmeler:

AĞLAMA ÇOCUK

Çocuk yürekler

Acı yeri değildir

Yeri değildir

Gözler nemin

Ne olur ağlamasın çocuklar

Titremesin zemin

Çocuk yumruğu

Sevgiye sıkılır

Ellerindeki Sevgisidir annenin

Ne olur ağlamasın çocuklar

İçi kararmasın annenin

Yılana çiyana bile

Gülücük dağıtır çocuk

Oyuncaktır ona

Tebessüm dağıtır çocuk

Ne olur ağlamasın çocuklar

Ne olur ağlama çocuk

Ağlama çocuk

ANNE

Coşkun bir sevgi pınarı

Akıtır akıtır anne

Bulunmasın diye kötü  yavru

Dünyayı arıtır anne

Yüreğini mum diye yakar

Eritir eritir anne

Çökmesin diye karanlık

Güneşe diretir anne

Yavrunun kolu kanadı

Varlıkların özüdür anne

Her dilin ilk öğrenilen

En güzel sözüdür anne

BURAK KARA

(1994, İstanbul - )

       Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi bölümünde okuyor. Erasmus programını Polonya’da tamamladı. ‘Muhakeme’ adlı bir tiyatro oyununun çalışmasını sürdürüyor.

      Ödülleri: ‘Kahverengi’ adlı dosyası Varlık dergisinin düzenlediği ‘2016 Yaşar Nabi Nayır Gençlik Ödülleri’nde ‘dikkate değer’ bulundu.

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& Dakik Kalpler (2015, Cinius  Yayınları, İst.)

& Kahverengi (2017, Komşu Yayınları, Yasakmeyve Şiir Dizisi, İst., 48 s.)

       Çevirileri:

& Robert Charles Wilson, Dönüş (2017, İthaki Yayınları, İst.)

EMRULLAH ALP

(24 Aralık 1988, İstanbul - )

 

       Aslen Mardinli. İlkokul ve lise yılları İstanbul’un Avcılar semtinde geçti. 2008 yılında Konya Selçuk Üniversitesi Bilgisayar Programcılığı’ndan mezun oldu, daha sonra Anadolu Üniversitesi İşletme Bölümü’nü bitirdi.

       Birçok dergide şiirleri yayımlandı.

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& İçimden Hiçime (2013, Sokak Kitapları Yayınları)

& Kekeme Kırıntı (2017, Komşu Yayınları, Yasakmeyve Şiir Dizisi, İst., 88 s.)

Şiirlerinden Seçmeler:

YİNE

Bir uçurum tanıyorum

Çoğu zaman ve bugün

Kendimi içine itiyorum.

Bu hiç geçmiyor, virgüllerin hepsini topla.

Bir uçurum yaratıyorum

Yaptıklarım ve anılar

Kendimi içine itiyorum

Bu hiç geçmiyor, noktaların hepsini topla.

Bir uçuruma atlıyorum

Kahverengi kokuyor, utanıyorum

Siyahtan korkuyorum

Bu hiç geçmiyor, ışıkların hepsini topla.

Hangi harfe başlasam uzuyorum

İçimden gitmek zikirleri çekiyorum,

Geliyorum.

Bu hiç geçmiyor, tekrarlıyorum.

Bildiklerimi sana anlatıyorum

Bunları değil,

saklıyorum.

Bu hiç geçmiyor, başa alıyorum       

Bir uçurum buluyor, atlıyorum.