ÖZGEN SEÇKİN

(23 Ocak 1951, Yavuz köyü, Şavşat / Artvin - )

       Şair ve yazar. Şafak Onur imzasını da kullandı. İlkokulu köyünde; ortaokulu Şavşat’ ta ve Ardanuç’ta okudu; liseyi Artvin’de ve Çankırı’da tamamladı. Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe Bölümü (1978) mezunu. Anadolu Üniversitesi’nde lisans tamamladı. Liselerde edebiyat öğretmenliği yaptı. Bir zaman kendi kurduğu YABA (Yayın Basın Ajansı) adlı yayınevini yönetti. O günlerde Soluk ile Gündeş Kırkbinler adlı iki derginin çıkmasında katkıda bulundu ve yazı işleri müdürlüklerini üstlendi. 1982 yılından sonra AYKO’da Eğit/Bilim dergisinin çıkmasını sağladı. 1983 yılında yayımlanan “Dört Mevsim Türküleri II” adlı şiir kitabından dolayı gözaltına alındı, 1402’ye göre öğretmenlikten uzaklaştırıldı. Kitabı toplatıldı, aklandı ve beş yıl sonra mesleğine döndü.

       Devrimci Sanatçılar Derneği,  AYKO (Ankara Yayın Üretim Kooperatifi), Edebiyatçılar Derneği ile Cumalı-Seferis Gökyüzü Kültür ve Sanat Derneği kurucularından oldu, yönetimlerinde bulundu.

        İlk kitabını 1968 yılında bir arkadaşıyla çıkardı “Öğrencinin Dünyası” (öykü, deneme).

      Orta öğretim için Türkçe, edebiyat ders kitapları yazdı. Şiir Coğrafyamız, Toplumsalcı Şiirler Antolojisi gibi yıllıkların çıkmasına katkıda bulundu; birçok derleme yaptı.  Eğitim dergileri ile antolojiler hazırladı. 1989 yılında Damar Yayınevi’ni, 1991 yılında Damar dergisini kurdu. Damar Edebiyat Dergisini on yedi yıl (201 sayı) aralıksız yayımını sürdürdü ve Damar Yayınlarını yirmi yıl yönetti.

       Kısa sürelerle özel dershanelerde çalıştı. Kooperatif ve inşaat işleri yaptı. İzmir’de yaşıyor.

       İlk ürünleri 1964 yılında Varlık, Tarla, Sanat dergilerinde yer aldı. Yazı ve şiirlerini sonraki yıllarda Çinikitap, Damar, Evrensel Kültür, İnsancıl, Karşı, Kavram Karmaşa, Pencere vb. gibi dergilerde yayımlandı. Düzyazılarında sanatın felsefî ve çağdaş sorunları ile yaşam pratiği ile ilişkisine eğildi. Güncel, toplumsal konuları işleyen şiirleriyle tanındı.

       2004 yılında şiir kitaplarının yeni basımları Damar Yayınları tarafından yapıldı.

       Ödülleri: “İnsanım Arıyorum” şiiriyle 1992 Kültür Bakanlığı Ödülü’nü, “Dört Mevsim Türküleri” adlı eseriyle Çocuk Hakları Derneği’nin 1993 yılı En İyi Çocuk Kitabı Ödülü’nü, “Yaşadığımız Kimi Saatler” adlı dosyasıyla 2004 Ş. Avni Ölez Şiir Ödülü’nü aldı.

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& Böldüm Yüreğimi Avuçlarına (1976, Tekyol Yayınları)

& Dört Mevsim Türküleri 1 (Çocuk şiirleri, 1978, Yöneliş Yayınları)

& Dört Mevsim Türküleri 2 (Çocuk şiirleri, 1983, AYKO Yayınları, Ank.),

& Sevmekten Başka (1986, Öğretmen Yayınları)

& Bugünü Yaşayan Kalır (1986, AYKO Yayınları, Ank.)

& On Yıl (1991)

& Dört Mevsim Türküleri (iki kitap birarada, 1993, Damar Yayınları, Ank.)

& Kırkbeşlik Aşk Yalnızı (1997, Damar Yayınları, Ank.)

& Hayata Ufalanmış Şiirler (1999, Damar Yayınları, Ank.)

& Yaşadığımız Kimi Saatler (2004, Damar Yayınları, Ank.)

& Şivan, (2010, Kanguru Yayınları, Ank.)

& Kâğıt Kesiği (2011, Kurgu Kültür Merkezi Yayınları, Ank., 96 s.)

Öykü Kitapları:

& Efendilik Yollarında (Gençlik öyküleri, 1999, Damar Yayınları, Ank.)

      Deneme, İnceleme, Eleştiri Kitapları:

& Geleceğe Yazılmıştır (2003, Damar Yayınları, Ank.)

& Şairin Hayat Eğrisi (2004, Damar Yayınları, Ank.)

& Damarımıza Basıldıkça (2005, Damar Yayınları, Ank.)

& Kendilik Sürecinde Şair/Şiir-Vicdan (2013, Doruk Yayınları, Ank., 128 s.)

       Derleme Kitapları:

&  Manifesto Yerine (1990)

& Enver Gökçe Üzerine (Eleştiri-tanıtma-inceleme ve söyleşiler, Metin Turan ile, 1991)

& Bedrettin Cömert / Sanat Üzerine (1991)

& Şiir Coğrafyamız (1997, Damar Yayınları, Ank.)

& Şiir Coğrafyamız (1998, Damar Yayınları, Ank.)

& Şiir Coğrafyamız (1999, Damar Yayınları, Ank.)

& Şiir Coğrafyamız (2000, Damar Yayınları, Ank.)

& Toplumsal Şiirler 2003 Yıllığı (2003, Damar Yayınları, Ank.)

& Toplumsal Şiirler 2004 Yıllığı (2004, Damar Yayınları, Ank.)  

Şiir Hakkındaki Düşünceleri:

ü  “1. Şair ve şiir ne ağırbaşlıdırlar ne de deli dolu sevgili şair adayları!

       2. Şiir yerine göre kişner; kimi çığ olur, kimi dalgın bir göl, kimi sel olur, katıp götürür her şeyi; kimi gözyaşı olur, sağaltır yaraları; kimi yıldırım olur, yakar her düştüğü nesneyi; kimi sarhoşa söz, kimi de sofuya köz olur yerli yersiz; kimi sahralarda eser, kimi mevzilerde ses olur, kimi ölümlerde son söz...

       3. Eskimekten korkulmaz, yeniler gelir, eklenir; eskimeyen hiçbir şey yoktur, şair de şiir de buna dâhil.

       4. Şiir fetişizmi hayatı ıskalar; şiir fetişizmine bulaşmayan şair, uğruna savaşılacak başka değerlerin de farkında olur; çünkü tapınılacak bir şey değildir şiir; ancak başka şeylerden çekinenler tapınmaya ihtiyaç duyarlar.”

Şiirlerinden Seçmeler:

DÜŞ ÖNCESİ

Kapımızı çaldığında kırmızı düşler

parka gidelim

kalplerimizin adını verelim ağaçlara

bir de ok, dudaklarımıza teğet geçen

iki sarı ok...

kanamasız bir aşktan emin olalım,

sonra mutluluktan olmazsa aşk

uğrunda yemyeşil ölelim.

Sen kumral minnacık bir kızsın

saçların boyundan uzun

gözlerin yüzünden büyük

bir yürek taşıyorsun

che'nin yüreği,

venüs'ten çalınmış elmacıkların,

ellerin maharetli ve narin

monaliza'dan alınmış,

bir kalp taşıyorsun ki

vera'ya, nâzım'a eşit.

Sonra iyilikten olmazsa aşk

kapanalım, bir çiçek gibi ölelim.

GÜZEL ÇABA

Nif dağının omuzlarına oturunca gün

çapayı vururum ayrık otların köküne,

çıplak ayaklarıma üşüşür karıncalar

sanki içim dışıma sürgün.

Buduyorum hayın dallarını kirazın

önüme seriliyor ovada yeşillikler

börtü böcek çatırdayan toprağı dinler

alnı yırtılır o an fundalıkların.

Taş söker, yerine fidan dikerim

kime dikerim, ovanın şafağına,

kime ekerim, ülkenin sapağına

ağarır ve yeşerir karanlık.

Ayva durur sarı şapkasıyla dağa karşı

zeytin silkelerim ay ışığına doğru

bir görseniz bendeki yarışı

kışa omuz atarım sırtlanırken hayatı.

Türküler düşer o an yağmur yerine

yalnızlığımın örtüsü olurlar

bu yüzden kapım her şeye açık

gelenler başım üstüne dururlar.

Sonra yıldızlar dökülür yapraklarla

beni üzüyor dünyanın hâli işte

güz gibi bir keder oturur şurama

ayağıma dolanır gölgen eve girişte.

Otur eşiğe biraz daha bekle

al sevgimi yorgunluğumdan gülüm

aşkına sür, ellerinin beyazına ekle

başımdan aşkın belalarla meşgulüm.

HAYATLA UFALANMIŞ ŞİİRLER

1

Yumruk:

bir kuşun

kör gözünü taşıyan

bir eylem akla kara arası

sağa yeltense

selameti olur tanrının

sola yeltense

gurbete doğrulur yolu

dönülmez bir gecede

Durup nöbetçi bir askerin

tam şakağına yakın

okudum gözlerinden yumruğu

bir keman ağlayışı vardı onda

yüreğini yırtıyordu dağların

omzuna yaslandığını bilmediği

2

Başını dondurdu cinayet

nasıl ki başını döndürdüyse aşk

çözmek için donunu

mermi sıktı

asalak bir baruta bastı

döndü kendine

döndü kendine

ısıttı ellerini

cinayetin kanında

3

Bir bulut orda

gebeliği örseliyor

nereye yağarsa bereket

neye değerse sağlık

muşmula suratlı toprak

kıskanç bir kedi

eğiriyor yününü

tarihin eğrisiyle

geriye doğru

4

Geceyi dinledim söğüt dalında

su dereyi yudumladı

gece dönüp bana

söyletti çocuklarımı

vur babaya babaya vur

kırık bir dere yanı başında

dökük bir türkü

sesini gizliyordu

sesinde yaprağın

söğüt dal pancar mantar

serilmiş uyuyordu alacakaranlıkta

dere kırık

su mutsuz

ben yorgundum

çocuklarımın unuttuğum

göz pınarlarında durdum

ve gerçekten yorgundum

bilmezlerden arsızlardan

bir geyik baktı geçti

karga üzüldü uçtu

başka da

acısını bilemedi hiç kimse

ölüme beş kala bir ömrün

5

Başka bir güz

başka bir hüzün

yüreğimin burcunda

felç olmuş bir anne

ben hep bunun için

kıyamadım bir annenin

bakmasına bahçe kapısından

çocuklarına

ben işte

vazgeçtim taş basıp bağrıma

hasretleri öpe öpe

böylesine

yüreğimin burcunda

felç olmuş anneler

hüzün onların gözlerinde

güz benim

direngen bir hayatın

taş yüklü vagonu

6

Silkinip kalkamıyorum

tozlu bir düşten

yağmur buluta yağıyor

yüzdürüyor kayık denizi

tutunduğum yosun baston

kökü derinliksiz

baldırları kanyak

kambur bir devenin

sanki sürünüp giden hörgücü

bu yük canım

bize çok

bu yük bize çok

bir sevdanın tomurcuğu olmak

bir yolcunun bilinci

yakılmış bir gülün dili

olmak bize çok

köylerin tozan enkazında

7

Kız yurtları

erkek yurtlarına karşı

savaşları uykusuz bir düşün

öpücük tufanı

camdan cama

ışıkla, fenerle, ayla

evlere gönderilen isyanlar

sönüverir merdivenlerde

bir tutam çiğdem gibi

halsiz düşer

okşanan aşklar

çünkü onlar

tutulmamış defterlerde gezinen

birer gölgeydi

isyanlar

isyanlar

bununla aştı kendini

o çocuklar

8

Seni sevdim dedi şair

uğultuda kaldı rüzgâr

kıyı dalgaya vurdu

yıldız dünyaya

Seni sevdim dedi şair

iki kuş düştü yıldızdan

iki gönül dalgaya tıptıp

iki kaptan gibi

Seni sevdim dedi şair

ipekten ölüm çağıydı

taş  taş ayrılıklar

içindeki güneşi

ne yana koydu şair

Pencere, Kasım-Aralık 1997

İÇTEN DEĞİLSE BUNCA ŞEY

Bir kül yığınıdır içten değilse söz

içten değilse, sırsız bir aynadır dostluk

sevgi değilse içten, bir yüzüdür ölümün

renk içten değilse, ezgi içten değilse

karanlığıdır huzursuz bir aydınlığın

içten değilse şiir

çarpar bir tezgah gürültüsüyle

yüzümüze bir şamar yankılanır.

Yaşamak içten olmaktır her uyanışa

acılar kaygılıdır ve korkak

sevinçler kaygılıdır ve kaypak

nedensiz değildir barışla başlamak güne

her yorgunluk, dilimize varmayan dilek

her kargış, her feryat

nedensiz değildir içerde

ve dışarda akan bir hayat.

İçten değilse saat, kapı tokmağı

balarısı, köpüren kahve, savrulan sağnak

intiharlar, esriklik, bir tutam başak

susturulan rotatif, konuşan bu kız;

yaşamaki sevmek ve acı çekmek

bir günde bin parçaya bölünmek

bir boşlukta sallanmaktır

o zaman...

ONYIL’dan

Ey sevgili

şiirimin bir yerinde sen

sonsuz tahammülsün

selamını aldım ağır sorgudaydım

hafifledi ağrılarım

sigaranı vermediler ekmeğini

biliyorum büküldü boynun

kuzusu ayrılmış bir koyun gibi

dağıttın saçlarını yoldun

gecelerde is tutmuş gibi düşlerin

hep kara hep korkunç hep koşmaca

yürüyor çocuklarımız yalnızlığa

öfkeni öğrendim gördüm düşümde

kapıları bir bir zincirleri bir bir

kat kokunu da sözcüklerime

şiirim bitmesin sensiz

uzarsa zamanın övüngen dili

onyıl bitmeyecektir bil ki

ve sürecektir şiirin serüveni

ÖĞRENDİM İLKİN YAŞAMAK NE

bir gün görmüşüm ki

onca yıl suladığım fide

beslediğim dal

başkasına tohum verir

başkasını serin tutar

bir gün görmüşüm ki

ağzımda sandığım bal

başka boğazlardan akar

“Böldüm Yüreğimi Avuçlarına” adlı kitabından

ÖMRÜMÜZ İKİ KİŞİLİK

Nereden başlar bizim ömrümüz;

seni susamışçasına öptüğüm yerden,

nasıl ki sevmenin sınırı yok

yok ortak ömrümüzün sınırı da.

Bir cinayet işlersek ilk ve son

o, kıymak olacak ömrümüze,

elimizin dilimizin kararıp susması,

zifir bir gecedir ki pencereden girecek.

Silinince gözümde yüzünün izleri

sözlerinden dağlar çizemediğim gün kafamda,

kalbimde renkli serçeler uçuşmadığında

artık mevsimleri de kalmamıştır bu ömrün.

Bizim ömrümüz nereye kadar;

güneş çığlık çığlığa yürürken içimizde,

sokaklar gülümserken, sakin öterken kuşlar

ömrümüz uzar ve şefkatle bakabiliriz yaralarımıza.

İki kişilik bir ömür hiç tereddütsüz

herkese yeter o zaman,

kanayan yürekler de kalmaz,

şarkılar da bir kuzuya melemez.

YAŞ GÜNÜ

Erdal Eren’e bir özür

Ah çocuğum benim!

biz hâlâ ne güzel yaşıyoruz

korku sahnesine gerili

gözlerimizde pembe bir perde…

Altmışına vardık da bugün

silindi yorgun duygularımız

parçalı anılarımız dirildi karlı bir tanla

kemirgen bir kargaşanın sisinde

durulmuş bir gökyüzü sancısıdır bu;

her rüzgâr estiğinde

bataklıklarda büyüyen okaliptüs yüküyle

teprenip durur yenilgiler altında...

Ama bukalemun renklerin ortasında

bir renk olarak kalacaktır

bu başkaldırışın sahibi,

o nazlı ve direngen sürgünlerin

yeniden çanaklar açan çiçekleri...

Dârda, boynunda kabaran ve

bir an kilitlenen deli kanın

bir başka kalpte vuruşmasıdır,

yere düşen ayakkabılarının

ortadoğudan fırlatılıp

çakılmasıdır bir emperyalin kalbine.

Bu sürüngen süreçte

koltuğumuzda taşıdığımız zehrimizle

ah çocuğum benim!

biz hâlâ ne güzel yaşıyoruz

parçalanmamış gözbebeklerimizi dikerek

soğuk alacakaranlığına bir eski sabahın…

YAZA GİRİŞ

İğde kokusu söndü,

yaz düşürdü sıcağını acılı bir iğneyle

ince giysili yastığımıza

o kalabalıklığında deniz kendi hâlinde

yalnızlığıyla girdi aramıza…

Bana kalırsa ömrüm erik mevsimi

yeridir söylemenin:

“nasılsın ey ruhum, nasılsın?

dağlar anlamadı ki yalnızlığımı

insan anlasın.” *

Ah kalbim bir tek sen yollardasın

hep birileri eşlik ediyor sana,

oysa elimi nereye koysam

boş bir fanusa düşüyor

elimin ateşi kızgın bir neme dönüşüyor.

     

* Osman Namdar

YENİLİK SEVİNCİ

"okşayınca saçımızı babamız, evimiz çayır çimen"

Arzu K. Ayçiçek

Yeni bir kışa gözümüzü kırpmadan daldık

yeni bir bahara büründük yaprak çiçek birlikte

yaza bulandık yepyeni bir güneşin koynunda

ve şimdi yeni güze merhaba...

Heyecanlarımız da ipek yenisi

şans yeniden tırmanmakta doruğa

ikimiz birbirimize yenilikler verdik bak

şafak yeniliği, yol yeniliği, gece yeniliği ...

Ah ülkem, o da yenilenecek

yenecek bütün uğursuzları, bir tek o eskiyecek,

evimizde mutlu haberler dinleyeceğiz

ve biz mutlu çocuklardan öğreneceğiz yarınımızı..

YILMAZ

kapadılar aydınlığı zindanlara

zindanlar aydınlık şimdi,

çiçeği tomurcuğunda

ağacı bir filizken

sıkıştırdılar iki taş arasına

taşlar çimenlik şimdi

her gediğinde taşların

bir meyve gözeder şimdi

onurlu yaşamanın sevinci

ne de büyük kılıyor kişiyi

ne de güzelleşiyor

her uyanışta insan

atarken tan

kitlelere ışık taşıyor işte

yılmaz’ın hayatından.

“Böldüm Yüreğimi Avuçlarına” adlı kitabından

YÜZÜNDEKİ PAPATYA TARLASI

Deniz yürüyor bir ben rengiyim teninin

kaldırımların gözlerinde tren sesi

ellerim uçak ıslığı ve vapur iniltisi bakışlarım

bütün seslerde adımlarım saklı

İşte böyle girdim papatya tarlasına yüzünün

kapılar kolay açılsaydı girmezdim

akşama kahveler içtik bir dolmuş koltuğunda

kaç tur attık kim bilir on milyonluk şehirde

Sevgiyi kundağından indirmekti niyetim

atım yoktu silahım ve avradım

bir tek silahım vardı ademden kalma

dişlemek kurulu düzenin memnu meyvesini

Isırdı papatya tarlası gündüze yakın

hiçbir alınyazı yoktu yaşadığımda

karanlığımda gizliydi günün süngüsü

bölerdi ekmeğimi paslıca

Ay parçası gibiydi ekmeğimdeki yara

kimse farkında değildi düşen yıldızın

akaryakıt tankları geçerdi güneye doğru

siz çocuklarını bezlerdiniz mutsuzluğunuzun

Ben bu şiiri şunun için yazıyorum sanma

inceden bir korku düşmüş kimliğime

onu çitiliyorum sanma

aşkın kirliliğini düşünüyor sokaktaki

O papatya tarlasının yüzündeki

yarısı senin yarısı hepimizin

aydınlığı muştuladığında bir gün

sıraya geçip öpmek için

Karşı, Sayı: 86/87