İPHANLI MAHİRİ

(1850, İphan (şimdiki adı İnanlı) köyü, Yusufeli / Artvin - 1914)

      

Asıl adı Osman’dır. 16 yaşına dek medrese eğitimi gördü. Birçok aşığın tersine çocukluk yıllarında şiir ve türküye oldukça yabancı biriydi. Özellikle bir eğlence sırasında hiçbir türkü söyleyemediğinden dolayı iki kez arkadaşlarına ziyafet vermek zorunda kaldığı anlatıları bulunmaktadır.

Söz konusu böylesi bir olaydan sonra üzüntüyle köyodasında uyuyakaldı. Ertesi gün bir türlü uyanmayan Mahiri’nin öldüğüne karar verildi ve kefen bezi almak için komşu köy olan Erkinis’e (şimdiki adı Demirkent) biri yollandı. Burada Aşık Muhibbi’yle (1823-1868) karşılaşan kişi, olayı ve isteğini anlattı. Bunun üzerine Muhibbi, İphan’a gelerek Mahiri’nin başucunda bir deyiş söyledi. Bu deyişten sonra uyanan Mahiri ise buna karşılık olarak ve rüyasında gördüğü Şirvanlı Mirza Hanın kızı Mahitaban’dan söz etti. Daha sonra yaklaşık 2 yıl Muhibbi’ye çıraklık yapan Mahiri, daha sonra İran’a giderek sevdiğini aramaya koyuldu. Bu süre içinde Erzurum’da Erbabi, Kars’ta Kemali, Tebriz’de Filvari gibi dönemin birçok ünlü aşığıyla karşılaştı.

6 yıl süren bu arayış sonunda sevdiğini bulan ve onunla geri dönen Mahiri ve Mahitaban’ı yolda yakalayan Mirza Hanın askerleri, Mahitaban’ı alarak geri götürdüler. Dönüşte Oltu’nun Othak (şimdiki adı Cevizli) köyünde sevgilisine benzettiği Münevver adlı kızla evlendi.

Zaman zaman bazı yerleri dolaşmasının dışında ölümüne dek Othak’ta kalan Aşık Mahiri, şiirlerinde genellikle sevda ve dini konuları işledi.

İphanlı Mahiri Othak'ta öldü ve orada toprağa verildi.

Kaynaklar:

A  http://www.ozanlar.biz/mahiri.html

A  https://www.turkuler.com/ozan/tamahiri.asp

Şiirlerinden Seçmeler:

AHÇİK

Sen benim evladım ben sana kurban

Başkasına göster seyranın ahçik

Fermanlı Eflatun değilem Lokman

Ara emsalinden dermanın ahçik

Mutlak leke konar şeref ü şanan

Güzellik hatm olmuş o şirin canan

Ara hasmın girsin senin meydanan

Aleni okunsun fermanın ahçik

Misline güzelsin ezel ezeli

Dilberler şahısın şahlar hubanı

Hazret-i İsa’ya bağışla beni

Mahir olsun senin kurbanın ahçik