ZEYNEP ORAL

(15 Şubat 1946, İstanbul - )

       Gazeteci, yazar, tiyatro eleştirmeni. İlk yazılarında (1967-1968) Zeynep Birsel imzasını kullandı. Selçuk Hanım ile kimyager Semih Birsel’in kızı. Şair ve yazar Salâh Birsel baba tarafından akrabasıdır. İzmir Amerikan Kız Koleji (1964) ve Paris Yüksek Gazetecilik Okulu'nu (1967) bitirdi. Sorbonne Üniversitesi Tiyatro Araştırmaları'na devam etti.

       1968-2001 yılları arasında Milliyet gazetesinde çalıştı. 1972'de bulunduğu Milliyet Sanat Dergisi'nin kurucuları arasında yer aldı, 1981 yılında derginin yazı işleri müdürlüğünü üstlendi.

       1974’te “Adsız Oyun” adlı oyunu İstanbul Şehir Tiyatroları’nda sahnelendi. Cumhuriyet Radyo’da “Gökten 3 Elma Düştü” adlı bir kültür programı hazırladı (1998-1999). 2001 yılından bu yana Cumhuriyet gazetesinde köşe yazıları yazıyor.

       Zeynep Oral, Türkiye Tiyatro Eleştirmenleri Birliği, Nâzım Hikmet Vakfı, KA-DER, Türkiye-Yunanistan Dostluk Derneği ve WINPEACE (Türkiye-Yunanistan Kadın Barış Girişimi) gibi sivil toplum örgütlerinin kurucularından Bunların yönetiminde görev aldı. Türkiye Yazarlar Sendikası, PEN ve Türkiye Gazeteciler Cemiyeti üyesi. İstanbul’da yaşıyor, evli ve iki çocuk annesi.

       Yazılarını lise yıllarında Yeni Asır’da yayımlamaya başladı. Hayat dergisi, Cumhuriyet ve Yeni Gazete’de “Paris Mektupları”nı yazdı. Özellikle Milliyet gazetesi ve Milliyet Sanat dergisindeki tiyatro eleştirileri, röportajları, gezi yazıları ve çevirileriyle tanındı.

       Ödülleri: 1991 İnsan Hakları Derneği Başarılı Gazeteci Ödülü'nü, Fransız hükümetince verilen “Officer des Palmes Académiques” unvanını, UNESCO'nun Barış İçin Anneler Ödülü’nü (2000), Uluslarası Basın Enstitüsü'nün Basın Özgürlüğü Diyalog Ödülü’nü (2011) aldı.

Yapıtları:

Öykü Kitapları:

& Yaz Düşüm Yaz (1985, Gür Yayınları, İst.)

      Biyografi: 

& Bir Ses (1986, Milliyet Yayınları, İst.)

& Tutkunun Romanı Leyla Gencer (1992, Milliyet Yayınları, İst.)

& Leyla Gencer Operanın Türk Divası (Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları, İst.)

& Leyla Gencer’e Armağan (1995, Sevda Cenap And Müzik Vakfı Yayınları, İst.)

& Leyla Gencer : A Story of Passion (Çeviren: Gül Osegueda; 2008, İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı Yayınları, İst., 303 s.)

& Leyla Gencer (Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, İst.)

& Direniş ve Umut: Reha İsvan (2013, Metis Yayınları, İst.)

      Deneme, Araştırma Kitapları:

& Esintiler’82 (1983, Gür Yayınları, İst.)

& Kadın Olmak (1985, Milliyet Yayınları, İst.)

& Esintiler – 80’li Yıllar (1989, Cem Yayınevi, İst.)

& Karanlıktaki Işık (1994, Altın Kitaplar Yayınevi, İst.)

& Esintiler – 90’lı Yıllar (1999, Cem Yayınevi, İst.)

& Esintiler 2000-2010 (2011, İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınevi, İst.)

      Röportaj:

& Konuşa Konuşa (1983, Gür Yayınları, İst.)

& Sözden Söze (1990, Cem Yayınevi, İst.)

       Günlük, Anı Kitapları:

& Meslek Yarası (2006, Doğan Kitap, İst., 184 s.) 

& O Güzel İnsanlar (2007, Cumhuriyet Kitapları, İst.)

& O Büyülü İnsanlar (2011, Cumhuriyet Kitapları, İst.) 

      Gezi Kitapları:

& Katmandu'dan Meksika'ya (1985, Gür Yayınları, İst.; yeni eklemelerle 1998, AD Yayıncılık, İst.)

& Kara Sevda (1988; 1995, Doğan Kitap, İst.)

& Bu Cennet Bu Cehennem (1996, AD Yayıncılık, İst..)

& Uzak Doğu'm (2000, Doğan Kitap, İst.)

       Katkıda Bulunduğu Kitaplar:

&  Büyümek İstiyorum-Biz de Çocuktuk – 2 (2009, Cumhuriyet Kitapları, İst., 64 s.)

& Kadınların Gözüyle Yazmak ve Yaşamak (Hazırlayan: Zehra İpşiroğlu; 2014, Cumhuriyet Kitapları, İst., 336 s.)

& Canımı Yakma! (2016, Kırmızı Kedi Yayınları, İst., 216 s.)

Kaynaklar:

A  Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi Cilt II, 2001, YKY, İst., s. 625