MUSTAFA KUTLU

(6 Mart 1947, Kuruçay, Ilıç /Erzincan - )

Yazar. Sulhiye Hanım ile nahiye müdürü Nurettin Kutlu’nun oğlu. Çocukluğu babasının nahiye müdürlüğü yaptığı Erzincan köylerinde geçti. Babası 1953 yılında emekliye ayrılınca ailece Erzincan’a yerleştiler. Orta öğrenimini Erzincan Lisesi'nde (1964), yüksek öğrenimini Erzurum Atatürk Üni. Fen-Edebiyat Fak. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde tamamladı (1968). Erzurum’da çıkan Adımlar dergisinin  yayımına katkıda bulundu. Tunceli Lisesi'nde ve İstanbul'da Vefa Lisesi'nde Edebiyat öğretmenliği yaptı (1968-1974). 1974 yılında öğretmenliği bıraktı ve yayıncılığa başladı; 1979-1982 yılları arasında Hareket Yayınları ve Hareket dergisinde yöneticilik yaptı. Kuruluşuna katkıda bulunduğu Dergâh Yayınları'nda çalışmaya başladı. Dergâh Yayınlarınca çıkarılan Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'nin yayın müdürlüğünü 2. ciltten itibaren üstlendi ve ansiklopediye çok sayıda madde yazdı. (8 cilt, 1976-1998). 

İlk hikâyeleri İstanbul'da çıkan Fikir ve Sanatta Hareket dergisinde çıktı (İlk hikâyesi: O, 1968). 1979-1982 yılları arasında bu derginin yazı işleri müdürlüğünü yürüttü. Dergâh dergisinin genel yayın müdürü oldu (Mart 1990). 1986 yılından itibaren Zaman gazetesinde "Bir Demet İstanbul" başlığı altında şehir yazıları yayımladı, 1995'te Yeni Şafak gazetesinde köşe yazarlığına başladı. 

1980’lerin ortasından sonra sinemaya yöneldi ve senaryolar yazmaya başladı. TRT’de dramatik belgeseller yazdı. Divan-ı Lügati’t Türk’ün bulunuşu ile ilgili “Bir Kitabın Hikâyesi”; Divan Edebiyatı Müzesi ile ilgili “Müzedeki Şiir”, bağlantılı bir belgesellerini yazdı. Selim ileri ile beraber Pazartesi Hikâyeleri’ni hazırladı; birçoğu çekildi. “Kurtar Beni” Halit Refiğ, “Kapıları Açmak” Osman Sınav tarafından çekildi  ve her ikisi de ödül aldı. TGRT’de yayınlanan “Ufukta Bir Ağaç”ı yazdı. Ömer Seyfettin’in Yalnız Efe’sini senaryolaştırdı. Kanal 7’de (Ekrem Işın’la birlikte) “İstanbul Tekkeleri” ve TRT-1’de “Bir Kitabın Hikâyesi: Müzedeki Şiir” programlarını hazırladı. “Uzun Hikâye” isimli eseri 2012 yılında Osman Sınav’ın yönetmenliğinde beyaz perdeye aktarıldı. Evli, iki çocuk babasıdır. 

Şiirleri, öyküleri, yazıları ve söyleşileri Adımlar (Erzurum 1970-72), Altınoluk, Baran, Dergâh, Düşünce, Edebiyat Ortamı,  Genç Birikim, Genç Doku, Gerçek Hayat, Hareket, Hilâl, Hisar, İktibas, İkindi Yağmuru, İslâm, Mavera, Milli Gençlik, Türk Edebiyatı, Yeni Şafak, Yönelişler, Zaman gibi dergi, gazete ve eklerinde yayımlandı.

Ödül: “Yoksulluk İçimizde” ile 1981 Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Hikâyecisi Ödülü’nü, “Ya Tahammül Ya Sefer” ile Türkiye Yazarlar Birliği 1983 Yılın Hikâyecisi Ödülü’nü, “Uzun Hikâye” ile 2000 Türkiye Yazarlar Birliği Dil Ödülü'nü aldı. 

Yapıtları: Öykü: *Ortadaki Adam, Hareket, İst.: 1970 *Gönül İşi, Hareket, İst.: 1974 *Yokuşa Akan Sular, Dergâh, İst. 1979 *Yoksulluk İçimizde, Dergâh, İst. 1981 *Ya Tahammül Ya Sefer, Dergâh, İst. 1983 *Bu Böyledir, Dergâh, İst. 1987 *Sır, Dergâh, İst. 1990 *Arkakapak Yazıları, Dergâh, İst. 1995 *Hüzün ve Tesadüf, Dergâh, İst. 1999 *Beyhude Ömrüm, Dergâh, İst. 2001 *Mavi Kuş, Dergâh, İst. 2002 *Tufandan Önce, Dergâh, İst. 2003 *Rüzgârlı Pazar, Dergâh, İst. 2004 *Chef, Dergâh, İst. 2005 *Menekşeli Mektup, Dergâh, İst. 2006  *Kapıları Açmak, Dergâh, İst. 2007 *Huzursuz Bacak, Dergâh, İst. 2008 *Tahir Sami Bey'in Özel Hayatı, Dergâh, İst. 2009 *Zafer Yahut Hiç, Dergâh, İst. 2010 *Hayat Güzeldir, Dergâh, İst. 2011 *Sıradışı Bir Ödül Töreni, Dergâh, İst. 2013 *Nur, Dergâh, İst. 2014 *Tirende Bir Keman, Dergâh, İst. 2015 *Hesap Günü, Dergâh, İst. 2015 *İyiler Ölmez, Dergâh, İst. 2016 *Tarla Kuşunun Sesi, Dergâh, İst. 2017 *Sevincini Bulmak, Dergâh, İst. 2018

Anlatı: *Uzun Hikâye, Dergâh, İst.: 2000.

Söyleşi: *Anadolu Yakası, Nehir Söyleşi; 2000, Dergâh, İst.

Deneme: *Şehir Mektupları, Dergâh, İst. 1995 *Akasya ve Mandolin, Dergâh, İst. 1999 *Yoksulluk Kitabı, Dergâh, İst. 2000 *Vatan Yahut İnternet, Dergâh, İst. 2014 *Dem Bu Demdir, Dergâh, İst. 2014 *Vitrinde Olmak, Dergâh, İst. 2015 *Bir Demet İstanbul, Dergâh, İst. 2016 *İlmihal yahut Arzuhal, Dergâh, İst. 2018 *Fırtınayı Kucaklamak, Dergâh, İst. 2019. *Kalbin Sesi ile Toprağa Dönüş, Dergâh, İst. 2020.

İnceleme:  *Sait Fâik'in Hikâye Dünyası, Hareket, İst. 1968 *Sabahattin Ali, Hareket, İst. 1972.

Çocuk Kitabı: *Yıldız Tozu, Erdem, İst. 2007.

Hakkında Yazılan Kitaplar: *Necati Tonga, Hikâyeciliğimizdeki Zenginlik Mustafa Kutlu ve Yoksulluk İçimizde, Akçağ Yayınları, Ank. 2000; Bilal Can, Mustafa Kutlu Öykücülüğünde Mejân, İzdiham, İst.; Ayşe Koçak Işık, Mustafa Kutlu Hikâyelerinde Kentli İnsan Olmak, Dergâh, İst. 2019; Alpay Doğan Yıldız, Mustafa Kutlu Hikâyeciliği, Hikmet ve Âhenk, Dergâh, İst. 2019.

Kaynaklar: Necatigil, İsimler, 244; Kurdakul, Sözlük, 432-433; Özkırımlı, TEA, III, 780; “Kutlu, Mustafa”, TDEA, VI, 19; Işık, 398; Necatigil, Eserler, 288-299; Gürsel Aytaç, “Uzun Hikâye”, Cumhuriyet Kitap, S. 538, 8 Haziran 2000; Özgüç, II, 314; III, 38; N. Özcan, K. Aykut, Mustafa Kutlu Kitabı, İst., 2001; Necip Tosun, Türk Öykücülüğünde Mustafa Kutlu, İst., 2002; Necati Tonga, Mustafa Kutlu ve Yoksulluk İçimizde, İst., 2005; E. Yıldırım, Mustafa Kutlu Hikâyeciliği, Ank., 2007; Necip Tosun, Öykümüzün Kırk Kapısı, “Mustafa Kutlu-Bir Memleket Hikâyecisi”, 2018, Dedalus, İst., 383-394; TBEA, c. I, 1. bas. 2001, 533/3. bas. 666-667.