YUSUF ZİYA BAHADINLI

 (9 Eylül 1927, Bahadın, Sorgun / Yozgat - ) 

Romancı, öykücü, yayıncı ve öğretmen. 1952’de Çalışkan soyadını Bahadınlı olarak değiştirdi. Sözlük ve antolojilerinde Aydın Su imzasını kullandı. Satı Hanım ile çiftçi Mehmet Çalışkan’ın oğlu. İlk ve ortaöğrenimini Yozgat’ta tamamladı. 1944’te Pazarören Köy Enstitüsü’nü bitirdi. Üç yıl süreyle Yozgat’ta, doğduğu köy olan Bahadın’da öğretmenlik yaptı. Ankara’da Hasanoğlan Yüksek Köy Enstiüsü'nde başlayan yükseköğrenimine (1947), köy enstitülerinin kapatılmasıyla Balıkesir Eğitim Enstitüsü'nde devam etti. Ardından iki yıllık bir öğrenim daha görerek Ankara Gazi Eğitim Ens. Edebiyat Bölümü'nden mezun oldu (1951). 1950-1958 arasında Erzurum, Kars, Konya, Düzce ve İstanbul’da Türkçe ve edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı.

Kurucusu olduğu Hür Yayınevi’nin (1958-74) ve yine kendi kurduğu Yeni Dünya Yayınevi’nin (1974-90) yöneticiliğini yaptı. 1958'de kurduğu Hür Yayınevi'nde, öğretmen duyarlılığı ile öğrenciler için sözlükler ve antolojiler başta olmak üzere, çeşitli kaynak kitaplar yayımladı. İlke (1974) ve Yeni Dünya (6 sayı) adlı siyasi dergileri çıkardı. 1963’te Türkiye İşçi Partisi’ne üye oldu. 1965-69 arasında Türkiye İşçi Partisi Yozgat milletvekili olarak TBMM’de bulundu. 1979’da Bavyera Kültür Bakanlığı tarafından bir yıl süreyle Almanya’ya davet edildi. 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından Türkiye’ye dönemedi ve Almanya’da 12 yıl yaşamak zorunda kaldı. Bu süre içinde Nurnberg, Berlin ve Hannover’de öğretmenlik yaptı, kitaplar yazdı. 1991’de Türkiye’ye döndü. 1999'da Sosyalist İktidar Partisi'ne üye oldu. Nazım Hikmet Kültür Merkezi çalışmalarına katkıda bulundu. 2000'de Beyoğlu Aznavur pasajındaki NHKM binasında Nazım Kitaplığını açtı. 2001'de SİP'in TKP adını almasından bu yana TKP üyesi. TYS, Dil Derneği, PEN Yazarlar Derneği ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir. İstanbul’da yaşıyor, evli ve üç çocuk babası. 

Yayımlanan ilk yapıtı 1946’da Öğretmen Sesi dergisinde çıkan “Dertler-Dermanlar” adlı piyestir. Daha sonra öyküleri, denemeleri ve siyasi yazıları Adam Öykü, Emekçi, Hürriyet Gösteri, İlke, Türkiye Yazıları, Varlık, Yazko Edebiyat, Yeni Dünya, Yürüyüş gibi dergilerde yayımlandı. Siyasi yazıları nedeniyle 1970 ve 1974’te yargılandı ve aklandı. Haçça Büyüdü Hatiş Oldu (Zwischen Zwei Welten, 1980, Ararat Verlag) ve Geçeneğin Karanlığında (In der Dunkelheit des Flures, 1984, Express Edition) adlı kitapları Almancaya çevrildi, çeşitli öyküleri Lehçe, Rusça, Çekçe, Almanca ve Bulgarcaya çevrilerek dergi ve antolojilerde yayımlandı.

Yapıtları: Öykü: *İlk İnsanın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *İtin Olayım Ağam, Hür, İst.: 1964 *Haçça Büyüdü Hatiş Oldu, Yeni Dünya, İst.: 1978 *Geçeneğin Karanlığında, Yeni Dünya, İst.: 1982 *Titanik’te Dans, Yeni Dünya, İst.: 1986 *Tavandaki Kırmızı, (Hikâyelerinden Seçmeler), Morbenek, İst.: 1999 *Bir Hikâyem Var, Yazılama, İst.: 2017.

Roman: *Güllüceli Kâzım, Hür, İst.: 1965 *Güllüceyi Sel Aldı, Hür, İst.: 1972 *Gemileri Yakmak, Yeni Dünya, İst.: 1977 *Açılın Kapılar, Yazko, İst.: 1985 (Roman ilk olarak 1985'te İstanbul'da basıldı fakat dizgi ve baskı hataları sebebiyle dağıtıma çıkarılmadı, yb. Hitit Verlag, Berlin: 1989) *Devekuşu Rosa, Cem, İst.: 1991 *Lidya-Gözleri Yaprak Yeşili, Morbenek, İst.: 1996.

Anı: *Öyle Bir Aşk, Sarmal, İst.: 1993 *Meclis’in İçinde Vurdular Bizi, Asya Şafak, İst.: 2006.

İnceleme: *Türkiye’de Eğitim Sorunu ve Sosyalizm, Hür, İst.: 1968 *Dört Sosyalist Ülke, Hür, İst.: 1970 *Anadolu Aleviliği ve İnsan Fanatizmi, İnsancıl, İst.: 2009 

Deneme: *Güzel Anadolu, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *Yaşamak ve Ölmek Üzerine, Yazılama, İst.: 2015 *Ben Kim İsem Oyum, Cinius, İst.: 2015.

Derleme: *En Güzel Aşk Yazıları, Hür, İst.: 1959 *Dünyanın En Güzel Aşk Şiirleri, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1960 *Dünyanın En Güzel Kadın ve Evlilik Fıkraları, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1960 *Okul Tiyatrosu Cilt 1, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1962 *Okul Tiyatrosu Cilt 2, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *Çocuklara Fıkralar, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Şiirlerde Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Fıkralarda Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Özel Hayatında Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Matbaanın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Kitabın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Yetmişe Üç Kala, Bahadınlı Kültür Derneği, İst.: 1994.

Sözlük: *Türkçe Deyimler ve Kaynakları, Hür, İst.: 1958 *Türkçe Deyimler Sözlüğü, Hür, İst.: 1970 *Açıklamalı Atasözleri Sözlüğü, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1971 *Türkçe Okul Sözlüğü, Hür, İst.: 1975.

Özel Baskı: *Bahadın'da Kültürevi, Yaşar Copy Center, İst.: *Yolca Giden Yorulmamış Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında *Yusuf Ziya Bahadınlı Üstüne -Kırkbir Yazar Kırkbir Bakış, Ufuk Mtb., İst.: ?.

Hakkında Hazırlanan Kitaplar: Salim Aydın (haz.), Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Hikâyelerinde Romanlarında Bahadın. Morbenek, İst.: 2003

Hakkında Hazırlanan Özel Sayı ve Dosyalar: Damar, S. 145, Nisan 2003; Yaşamı Yapıtlarına Yön Veren Yazar: Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında, Berfin-Bahar Aylık Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, S. 100, Haziran 2006.

Hakkında Hazırlanan Tezler: Yüksek Lisans Tezi: Murat Baycanlar, "Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Öykücülüğü ve Romancılığı", Dan.: Doç. Dr. Mustafa Apaydın, Çukurova Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana: 2006, 220 s.

Kaynaklar: TBEA c. I, 2001, 137 / 2010, 167; Yurt Ansiklopedisi, c. X, 1984; İhsan Işık, Yazarlar Sözlüğü, 1990, 1998; İhsan Işık,  Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, 2001, 2004; İhsan Işık,  Encyclopedia of Turkish Authors, 2005; İhsan Işık, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, 2006, gen. 2. bas. 2007; Necatigil, Sözlük, 68; Kurdakul, Sözlük, 1999, 117; Necatigil, Eserler, 167-168; Öner Yağcı, "Bir Yazın Emekçisi Yusuf Ziya Bahadınlı", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Yılmaz Arslan, "Özgürlüğü, Sevgiyi ve Mutluluğu Arayış", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Osman Bozkurt, "Morbenek’in Gülveli’si", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Gültekin Emre, "Masal Gibi Bir Roman", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996;  Yılmaz Yeşildağ, "Tavandaki Kırmızı", Cumhuriyet Kitap, 26 Ağustos 1999; Ali Mert, "Devekuşu Rosa", Cumhuriyet Kitap, 2 Mayıs 2002; Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Hikâyelerinde Romanlarında Bahadın, haz. Salim Aydın, Morbenek, İst.: 2003; Gültekin Emre,  “Bir Yazar Yaşarken Klasik Olur mu?”,  Damar. S. 145, Nisan 2003, 32; Mediha Göbenli, “Sürgün Yazınında Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Yeri”, Damar, S. 145, Nisan 2003, 43; Nursen Karas, “Bahadınlı’nın Hikâyeleri”, Damar. Nisan. S. 145, Nisan 2003, 45; Öner Yağcı, "Hikayelerinde Romanlarında Bahadınlı, Cumhuriyet Kitap, 2004; Murat Baycanlar, "Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Öykücülüğü ve Romancılığı", YLT, Dan.: Doç. Dr. Mustafa Apaydın, Çukurova Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana: 2006; B. Sadık Albayrak, “Yusuf Ziya Bahadınlı’ya Sorular”. Dosya: Yaşamı Yapıtlarına Yön Veren Yazar: Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında. Berfin-Bahar Aylık Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, S. 100, Haziran 2006, 5; B. Sadık Albayrak, "Yusuf Ziya Bahadınlı'nın Öyküleri Üstüne", Sol, 9 Eylül 2017; Müslüm Kabadayı, "Doğanın ve İnsanın Işıklı Sosyalisti Yusuf Ziya Bahadınlı 90 Yaşında", Sol, 9 Eylül 2017; Haber, "Boyun Eğmeyen ve İnatla Üreten Bir Komünist: Yusuf Ziya Bahadınlı", Sol, 9 Eylül 2017; yusufziyabahadinli.org, erişim tarihi: 28 Haziran 2021.