YUSUF MARDİN

 

(16 Mart 1916, İstanbul - 6 Ocak 1995, Dorking/İngiltere)

 

Şair, yazar. Tam adı Yusuf Sıtkı Mardin. Yusuf S. Mardin ve Garip Mustafa imzalarını da kullandı. Hukukçu Ali Zeynel Abidin şöhret bulmuş adı ile Ebül’ula Mardin ile Bedriye Hanım’ın oğlu. Çocukluğunun ilk yılları, İstanbul’da Sultanahmed semtinde geçti. İlk tahsiline, Bayezid’de Feyziye İlkokulu’nda başladı. Daha sonra, ailesiyle birlikte, Rumelihisarı’nda bir yalıya taşındılar. Burada, Kayalar İlkokulu’na devam etti. Orta tahsili için, Nişantaşı’nda Şişli Terakki Lisesi’ne gitti. 1926 yılında buradan ayrıldı ve Bebek’te, Robert Kolej’e yatılı olarak kaydoldu. 1928 yılında, Kolej’in orta kısmını bitirdikten sonra, lise tahsiline burada devam etti. 1936’da İstanbul Amerikan Koleji’ni (Robert Kolej), 1940’ta İÜ Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 1935-56 yıllarında Muhtar Fehmi Enata ve Kemalettin Birsen yönetiminde çıkarılmış aylık kültür, sanat ve fikir dergisi Yücel’in kurucuları arasında yer aldı. Bir süre turistik Boğaziçi dergisini çıkardı. Robert Kolej’de öğretmen, genel sekreter ve hukuk danışmanı olarak görev aldı. Bu arada İstanbul şehir meclisi üyeliğine seçildi. Bir süre serbest avukatlık yaptı. 1949 ara seçimlerinde Mardin milletvekili olarak TBMM’ye girdi.  1950-57 yılları arasında, Ankara Koleji’nde öğretmenlik yaptı ve Türk Eğitim Derneği müşavirliğinde bulundu. 1957’de, Turizm ve Tanıtma Bakanlığı, Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü’ne intisap ederek, önce mütercim olarak görev yaptı. Daha sonra, Londra Basın Ataşeliği’ne atandı. Burada, Turizm Tanıtma Bürosu Müdürü oldu. Bu görevinde, on yıl hizmetten sonra, 1967’de Turizm ve Enformasyon Bürosu’ndan kendi turizm ve ticaret firmasını kurmak üzere ayrıldı. 1969’da yeniden kamu görevine döndü ve Washington’a basın müşaviri olarak atandı. Görev süresi dolmadan merkeze çağrıldı ve 1970-72 arasında, Ankara’da Başbakanlık Basın-Yayın genel müdür muavini oldu. Bu tarihten sonra, 1973-75 arasında, iki yıl, Bonn Büyükelçiliği’nde, basın müşavirliği görevinde bulundu. 197’te, kendi isteğiyle, kamu hizmetinden emekliye ayrıldı. Londra’nın güney banliyölerinden Surrey’e yerleşti. Londra’da, bazı enstitülerde Türkçe dersleri verdi.  Evli ve iki çocuk babasıydı. Cenazesi İstanbul’a getirilerek 20 Ocak 1995 Cuma günü Teşvikiye Camii’nde kılınan öğle ve cenaze namazının ardından Karacaahmet’teki aile mezarlığına defnedildi.

Yazı ve şiirleri Ajans Türk, Boğaziçi, Çınaraltı, Dolunay, Hisar, Yeni Adam, Yeni Ufuklar, Yıllarboyu Tarih, 20. Asır, Yücel gibi dergilerde yayımlandı. Sade bir Türkçe ile kaleme aldığı aruz, hece ve serbest ölçüyle yazdığı şiirlerinde yalnızlık, aşk, geçmişe özlem, hüzün, tarih, ölüm, İstanbul gibi temalara yoğunlaşmıştır.

Hakkında Yazılan Tezler: Elif Erdoğan, “Yusuf Sıtkı Mardin’in Hayatı ve Eserleri”, YLT, Dan. Doç. Dr. Salim Çonoğlu, Balıkesir Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Balıkesir: 2012, 204 s.

Yapıtları: Şiir: *Bir Ad Bulamadım, İst.: Şirket-i Mürettibiye Mtb., 1934 *Mezar Taşları, İst.: Nebioğlu, 1946 *İki Damla Yaş, İst.: Yücel, 1947 *Üç Yaprak, İst.: Çiturus Mtb., 1948 *Bir Semtini Sevmek, Ank.: Ajans-Türk, 1972 *Sonelerle Seneler, Ank.: Ajans-Türk, 1981 / Araştırma-İnceleme: *Namık Kemal’in Londra Yılları, İst.: Milliyet, 1974 *Abdülhak Hâmid’in Londra’sı, İst.: Türkiye İş Bankası, 1976 *Şair Şeref Hanım (1808-1861), Ank.: KB, 1994. / Anı: *Kocataş Yalısı Anılarım, İst.: Güryay Mtb., 1988. / Diğer: *Colloquial Turkish, Londra: 1961 *Turkish Phrasebook, Londra: 1970 *The Pocket Book of Twentieth Century of Turkish Poetry, (antoloji) Ank.: KB, 1990 *Bosphorus Through the Ages, Ank.: KB, 1995 / Çeviri: *William Shakespeare, Romeo-Jülyet, Ank.: MEB, 1945 / Mektup: *Yusuf Mardin’den Ahmed Güner Sayar’a Mektuplar, İst.: Ötüken, 2020

Kaynaklar: Nebioğlu, 473; Kabaklı, IV, 434; Necatigil, İsimler, 245; “Mardin, Yusuf Sıtkı”, TDEA, VI, 145-146; Y. Mardin, Abdülhak Hamid’in Londrası, İst., 1976; Tahsin Yıldırım, “Gurbette Ölmek Zor… Londra’da Bir Aydın: Yusuf Sıtkı Mardin”, Türk Dili, S. 853, Ocak 2023, 36-39.