25 Kasım 2012 Pazar

FATMA ARAS






(24 Şubat 1954 [Nüfus kaydında 18 Eylül 1953], Yukarı Aratan Köyü, Aralık / Iğdır - )

Ziver Hanım ile Haydarali Aras'ın kızı. Ölen kız kardeşinin adını taşıyor. Beş yaşına kadar “Tamam” adıyla yaşadı. Nüfus cüzdanı çıkınca Fatma” adını aldı. 1967'de Iğdır Kurtuluş İlkokulu'nu, 1970'te İzmir Cumhuriyet Kız Meslek Lisesi orta kısmını, 1973'te Cumhuriyet Kız Meslek Lisesi'ni bitirdi. Daha sonra kimya teknisyeni olmak için Mersinli Endüstri Meslek Lisesi Kimya Bölümü'nde okudu. AÖF Halkla İlişkiler Bölümü'nü ikinci sınıfta terk etti. Bir süre Almanya’da yaşadı. Yurda dönüp kimya teknisyeni olarak çalıştı. 1999'da Maden Tektik Arama Müdürlüğü İzmir Şubesi'den emekli oldu. MESAM üyesi. İzmir'de yaşıyor; bekar.

Aşıklık geleneğinin ağır bastığı bir çevrede yetişmesinin de etkisiyle şiire küçük yaşlarda ilgi duymaya başladı. İlk şiirlerini ilkokul döneminde yazdı. Ayrıca Mihriban Aras aracılığıyla geleneksel halk hikayelerini öğrendi. İlk şiiri 1975'te Hürriyet Gazetesinin Avrupa baskısında çıktı. Şiirleri, öyküleri, yazıları ve söyleşileri; Akatalpa, Akköy, Alaz, Asma Köprü (Paris/Fransa), Aydınlık, Aydili, Bakış (Almanya), Birgün, Bireylikler, Cumhuriyet Ege, Cumhuriyet Kitap, Deliler Teknesi, Denizsuyukâsesi, Dize,  Eliz Edebiyat, Evrensel,  Güven, Hayâl, Honar ve Eghtesad (İran), Kar, Kasaba Sanat, Kıyı Dili, Klaros, Lacivert, Lodos, Mavi Yeşil, Patika, Referans (Almanya), Sarmal Çevrim, Serhat Kültür, Silgi, Sincan İstasyonu, Şehir, Şiiri Özlüyorum, Şiirden, Şiiristan, Şiirsaati, Temren, Üvercinka, Yeşil Iğdır, Zarf vb dergi ve gazete eklerinde yayımlandı. Şiirleri İspanyolca, Farsça, Azeri Lehçesi, İngilizce ve Katalanca gibi çeşitli dillere çevrildi. "Özür Bitiyor" ve "Ben Yunusum" adlı şiirleri Gökhan Temur tarafından bestelendi.  Bir süre Canaz İnternet TV’nin “Şiir Saati” programının yapım ve sunumunu gerçekleştirdi.

"“Şiir haksızlığa karşı isyandır.” düşüncesiyle şiirini kuran Fatma Aras, bireysellikten, toplumsallığa, oradan evrenselliğe uzandığı, insanı kucaklayan bir özsel eylem gerçekleştirmeye çalışıyor." (Çiftçi)

Ödül: “Göğü Azalan Kuşlar” adlı dosyası ile Metin Eloğlu adına düzenlenen 2012 Homeros Şiir Yarışması’nda üçüncülük ödülünü aldı (Ödülü Çağrı Çığsığırçı’nın “Herkes ve Her Şey Geçer Adlı Kâinat” adlı dosyasıyla paylaştı).

Hakkında Yazılan Tezler: Fahriye Merve Türker, "Fatma Aras'ın Hayatı ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme", YLT, Dan. Dr. Öğr. Üyesi İrfan Murat Yıldırım, Celal Bayar Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Manisa: 2019, 95 s.



Yapıtları: Şiir: *Saklıyım, İzmir: Etki/Dize, 2008 *Göğü Azalan Kuşlar, İzmir: Etki/Dize, 2012 *Ağrılı Beklemeler, İzmir: Etki/Dize, 2015 *Söz ve Hançer, İzmir: Etki/Dize, 2017 *İkiz Acılar, Ank.: Kaos Çocuk Parkı, 2019 *Olduğu Gibi, İzmir: Temren, 2020 *Aras’ta – Toplu Şiirler, Ank.: Klaros, 2022 *Herkes İçin Hüzün, ŞYK Kitap, 2023 / Öykü-Anı: *Dağ, Su Korku, İst.: Zengin, 2017 / İnceleme: *Aras Boyu Çığlık, Ank.: Klaros, 2020 / Mektup: *Turna Ağıtı, İst.: Mühür, 2015 / Anlatı: *Türküler Kan Damlası, Ank.: Klaros, 2021 / Katkıda Bulunduğu Kitaplar: *Güneşi Öpmek İçin, Egeli Kadın Yazarlar Oluşumu, 2011 *Adil Okay, Şair Kapıları, İst.: Ütopya, 2015 *Şairime Mektuplar-1, (haz. Seçkin Zengin), "Sevgili Orhan Veli" adlı yazısıyla; Ank.: Klaros, 2020 *Mustafa Özturanlı İzmir'in Seyir Defteri, Ank.: Kanguru, 2020 *Çocukluğuma Mektuplar (haz. Seçkin Zengin), "Merhaba Sevgili Çocukluğum" adlı yazısıyla; Ank.: İzan, 2020 *Usta Şairler Poetikaları Üzerine Söyleşiler, (haz. Veysel Çolak, Aslıhan Tüylüoğlu, Hatice Eğilmez Kaya), Ank.: Akdoğan, 2021 *Veysel Çolak: Şiir Diye Bir Kelime, (haz. Hatice Eğilmez Kaya), Ank.: Akdoğan, 2022.

Kaynaklar: Önder Birol Bıyık, "Kendine Kapanan Liriz", Cumhuriyet Kitap, S. 1550, 31 Ekim 2019, 8; Orhan Bahçıvan-Bekir Karadeniz, Doğulu Ozanlar, İst.: Karamavi, 2010; Çiftçi, Tezkire; Veysel Çolak, ““Göğü Azalan Kuşlar” Azalan İnsanın Şiirleri”, Cumhuriyet Kitap, S. 1012, 2012; *E. Bülent Yardımcı, “’Göğü Azalan Kuşlar’ Lodos Beşiği Sallayan Bir S.  Güz Delisi”, İz Dergisi, 5 Mayıs 2012; Dizdar Karaduman, “’Ağrılı Beklemeler’ İnadına Şiir, Mühür, S. 41, Temmuz-Ağustos 2012 *Zeki Karaaslan, “’Göğü Azalan Kuşlar’ : Fatma Aras”, Mühür, S. 49, Kasım-Aralık 2013


Hazırlayan. Şükrü Kırkağaç

*23 Ocak 2023 tarihinde güncellendi.

Şiirlerinden Seçmeler:

BİR YÜREK

Küsme bana ömür sevdam ölürüm
Bir ben yanan bir sen yanan bir yürek
Bunca sene ne çektim ben bilirim
Bir ben yanan bir sen yanan bir yürek

Ateş olsam yağmurlarla sönerim
Dünya olsam kuraklığa dönerim
Uç deseler toprağına konarım
Bir ben yanan bir sen yanan bir yürek

Dertlerimi sandıklara düreydim
Güzelliği yollarına sereydim
Ne olurdu bir sefanı süreydim
Bir ben yanan bir sen yanan bir yürek

Biliyorum bakışımdan anladın
Gözlerimde son damlaydın damladın
Bilmem bana bilmem kime ağladın
Bir ben yanan bir sen yanan bir yürek

Son ışığı beraberce söndürdük
Sessiz sessiz başımızı döndürdük
Zorda olsa bu duyguyu öldürdük
Bir ben yanan bir sen yanan bir yürek

ÇOCUĞUN SABAH KORKUSU!

Karanlığı geniş, gecesi uzun
Tutunduğu düş dağılıyor avuçlarında
Bir bir azaltıyor kentin sokaklarını.

İçi burkuluyor, parkta yalnız bir çiçek
Sarılıyor yastığın küskün yüzüne.

Umut ona gördüğü her kuş
Aşk dolduruyor hayatın boşluğuna.

Dağları buluşturuyor bir bir
Çocukluğunda korkutan geceler
Aldatan güzel rüya
Yatağında ıslak bir sabah
Odada annenin acıtan sesi.

Karşı pencerede kadın, yanında çocuk
Üşüten bir ağlama, eğilse yüzü geceye
F/atma diyecek.

Eliz Edebiyat Dergisi

YAŞARKEN BİNE BÖLÜNDÜK

Bir yankıdır Ağrı'dan kalkan duman
İnce ince yol çiziyor üç ülke arasında
Gölgem saklambaç oynuyor ebe/ siz

Üşüten dervişliğim kaygılı
"Uluyan kurt, meleyen kuzu, yırtıcı kuşlar"*
Sabahlar boran, geceler ateş
Nefeslerin sıkıştığı bu kentte

İsterim bir iklim açsın eskiyi
Soyutlaşsın somutlar her geçen gün içinde
Sonradan bağışlanır acıtan uzaklıklar

Şimdi bir solgunluk mevsimidir havada
Yanık kokar türkümüz
Kara çadır ak çadıra sırt dönmüş
Bir öfke yoğunluğu güneşi örtecek kadar
Elin eli uzanmış sinsi duvar örüyor
Bunun için yazgımız da sansürlü

Düşlerimle tek soluk oluyorum doğuda
Onunla parlatırım yüreğimde lâl yakut

(*) Behçet Necatigil

Eliz Edebiyat, Ağustos 2014
“Ağrılı Beklemeler” adlı kitabından

ZAMANSIZ KAR BAŞLADI

Zamansız kar başladı can dolu İstanbul'a
Ayaz hazana düştü orada soldu gülüm
Uyudu koca şehir sessizlik yağdı yola
Sevdamın öksüz gülü seni mi buldu ölüm

Çocukken oyun sandık sulara koyarken iz
Delindi gök tabanı köpürdü sildi deniz
Gözlerimle çizdiğim resimlere dedim biz
Alaycı bir ayrılık kırdı kanadım kolum

Hayatın pençesinde eridi gitti dağım
Sabahları olmayan geceye konuk bağım
Yazı kışı ters dönmüş bilinmez hangi çağım
Fırtınayla boğuşan sulara hasret çölüm

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder