SITKI CANEY

(20 Şubat 1961, Bingöl - )

       Asıl adı Sıtkı Çan. İlk ve ortaöğrenimini Elazığ’da tamamladı. 1984 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. İstanbul’da bir film şirketinde yapımcı asistanı (1971-80), Fırat Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü öğretim görevlisi (1984-85), Elazığ’da serbest avukat (1989-95), İstanbul’daki reklam şirketlerinde reklam metni yazarı, müşteri temsilcisi (1995-99), Marmara Radyo’da genel yayın yönetmeni (2000-01) olarak çalıştı. Mersin’de reklamcılık yaparak çalışmalarını sürdürdü. Türkiye Yazarlar Birliği üyesi. Ankara’da yaşıyor; evli.

       İlk şiiri 1976 yılında Muştu dergisinde yayımlandı. Şiirleri, öyküleri, yazıları ve söyleşileri Albatros, Aprinçor, Asanatlar Aylık Dergi, E, Gerçek Hayat, Göçebe, İhtiyar, İpekdili, Kayıtlar, Kırklar, Kün, Lamure, Marmara, Mavera, Şiirin, Tahkim, Temrin, Timetürk, Üç Çiçek, Yaratım, Yedi İklim, Yeni Devir, Yeni Şafak, Yolcu,  vb. gibi dergilerde yayımlandı. Kısa bir süre Yeni Devir gazetesinde sinema yazıları yazdı (1979).

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& Lay/ya (1980, Genç Sanat, İst.)

& İtiraf ve Gizem (1995, Asanat Yayınları)

& Bana Sonsuzluk Dile (2012, Tahkim Yayınevi)

& Ebuzeran (2012, Tahkim Yayınevi)

& Kumandan’a (Asanatlar Yayınları)

Kaynaklar:

A  Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi Cilt I / 2001, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İst., s. 211

A  www.sıtkıcaney.com

  

Şiirlerinden Seçmeler:

LAYYA

ilk

gülhane parkında uçurduğum kuş

ürktü de konmadı dalına layya

lâl oldum görmedin bak olan olmuş

aç ruhunu bir bak falına layya

yağmurun farkında uçurduğum kuş

çıldırma salına salına layya

atarım kendimi kapanmaz kuyu

yazılar yazılır alına layya

efsanem sonunda böler uykuyu

gizlenir gözyaşın şalına layya

istanbul göğünde bir hayal layya

limanda kimsesiz öyle kal layya

bir

karanlıklarda

çok az kalmışsa zaman

aşk için konuşmaya

kaybolup gitmişse canan

ve vakit yoksa ağlamaya

onun aranan bakışlarından

şiirlere can damarıma kan

gibi bir alev dolanmıyorsa

ben bu karanlıklarda

susmaya dayanamam

ırmak olmuş bakışlar akıyor akıyor

böyle duramam

aşk yarılmak üzere bir gökyüzüdür şimdi

ki varolmak adına

kanıyor kanıyor

artık susamam

ilk sezgi ilk rüya ilk kelimeler

ben tutkunu oldum hıçkırıkların

konuşan ve susan o inlemeler

akar denizine tüm çığlıkların

gül ay ilk sevgiler ve bilmemeler

fakülte önünde bir rüzgar esse

ne faytonlar geçer ne çocukluğum

çırpınan halimi bilmiyor kimse

yanağımda deniz ayağımda kum

boğuldum boğuldum artık gülümse

gülümse gülümse gülden yumuşak

bir deniz gözlerin uçsuz bucaksız

olsa da ufukta kanlı bir şafak

gel anla bu aşkı mavi gözlü kız

gülümse gülümse ateşten sıcak

ürperir tüm dünya ağlar çocuklar

aşk yanar dayanmaz yakar baharı

sendedir mevsimler rüzgâr sonbahar

altın saçlarında renklerin sırrı

ürperir gözkırpar beyaz bulutlar

lambalar sönüyor yağmur yağacak

artık bir kelebek intihar eder

söyleyin layyaya neler olacak

yüzümü yalayan mesut kediler

lambalar söndükçe artıyor sağnak

atma çiçekleri küller üstüne

dağlarda bir nevrûz olup ağlama

çocuklar oynuyor bak döne döne

inceden bir sızı düşmüş yarama

atma çiçekleri seller üstüne

yağmur çağırıyor o toprak damlar

yağmur çağırıyor o müthiş mavi

gölgeyle savaşan çirkin adamlar

öpüyor durmadan bir küçük devi

yağmur çağırıyor buğulu camlar

ben bu şehre artık veda edemem

açmışsa gül olup göğsünde ölüm

bu aşkı bu halle sana diyemem

yürüyen dehşeti ben öldürürüm

sen aşkın annesi sen çılgın matem

bir dünya uzuyor boş odalarda

sönmüşse yıldızlar ne arıyorum

çığlıklar canverir gece ardarda

sana ben sislerden yalvarıyorum

ben yeryüzünde ben sevdalarda

kül edip bırakma yanan başımı

bir hal gelir sonra ben yaşayamam

gel bir ses boğmadan şu genç yaşımı

tükenir sözcükler süreler tamam

bir resim eylersin ağlayışımı

sönüyor gözlerim boş odalarda

yalnızım boşluğu yumrukluyorum

aşk ve ten bir yalan aşka dalar da

sonra ölür diye çok korkuyorum

gezginler koşuyor tüm adalarda

sessizdir yeryüzü ve koşar cinler

dünyanın cebinde bir delikanlı

ses verir geceye ve şehri dinler

uyur gencecik kız gözleri kanlı

etsek de biz aşka nice yeminler

ey görkemli kusmuk üniversitem

kara kitaplara damlıyor kanlar

sevda perde perde bir yüce matem

biz bir evren gizi bizi kim anlar

layyada çığlıklar ve bende sitem

ıslakmış gözleri sevmişim diye

nazlanır kahkaha atarmış sonra

bir bulut etseydim ona hediye

göklere karışır yatarmış sonra

tutarmış saçını ibrişim diye

tutarmış ırmağı ve gözyaşımı

onun düşlerinde olup bitenler

getirse yağmurdan arkadaşımı

karışır yağmura karanlık tenler

yeryüzü dizinden atar başımı

tenimde ceylanlar bir yarış gece

gözleri gözleri layyanın deniz

geçiyor ruhumdan eşsiz bilmece

ağlamak ki uçsuz bucaksız bir iz

giriyor trenler son dönemece

dünya tren tren akar yollardan

bir adam savrulup gurbet oluyor

anneler bakıyor tüm balkonlardan

ve annem eriyip hasret oluyor

layya dönüp dönüp bakar yollardan

gözler ıslak gözler ceylan ak gözler

turnalar yağmura kapanır şimdi

akıyor akıyor bir ırmak gözler

çarpar da ruhuma utanır şimdi

ölünce toprağa akacak gözler

zakkum çiçekleri kurşuna dönmüş

titriyor arzuyla kızın elleri

kalbimde içiçe çöller bölünmüş

bir rüzgâr tutuyor bütün selleri

rüyalar karanlık lambalar sönmüş

evinin içinde ruhum dolaşır

yağmur hafif hafif vurur camlara

her güzel kalbinde bir hançer taşır

ve bir aşk yerleşir loş akşamlara

ruhunun içinde ruhum dolaşır

artık ölüm benim içime konmuş

umut etmem artık öleceğimi

kar yağar dizlerim yatağım donmuş

bilmezdim ürperip güleceğimi

neylersin yüreğim güle dokunmuş

can gülüm hülyalar ve seni sevmek

ve söyleyememek ağlatır beni

konuşma dillerin alevlenecek

kar dolu bir göğe al yatır beni

kar altında aşklar karınca böcek

ışıktan da aydın kaçak bakışın

önüne kendimi koysam duramam

beni bir renk yakar kumral sarışın

güneşin sırrını böyle bulamam

ışıktan kapısı sonsuz bir kışın

ve suskun aşkların gözbebekleri

içiçe gölgeler tanrı ve kadın

öpüyor bir kara sevdalı yeri

ben yalan bir varlık sen bir rüyaydın

uçurdun ruhunda kelebekleri

merhamet pınarı dağda bir peri

bir masal içinde unutulmuştur

ben seni sevdiğim o günden beri

kalbim mahkum gibi ve tutulmuştur

kalbine ki kalbin sevgi mahşeri

gönüle işkence bir azap tası

bir mendil bırakıp ve gidiyorsun

sigara ve küller aşk haritası

bırak boş hedefe katiller vursun

karanlık karanlık bir aşk hatası

şehir bunalıyor intihar kadar

gözlerin yok gibi dönmüş kurbana

kim kime ve nasıl canını adar

dilin mi tutuldu kalk anlat bana

ruhunda ruhumu uçuran rüzgar

anlasana gece kara dert kara

bembeyaz bir kader ve sessiz günah

kalbimi açtım ben sert rüzgarlara

yenik isyanlara parça parça ah

anlasana gece yara aşk yara

koşup peşinden ben nefes nefese

yıllar yılı seni arayacağım

kavuşsam sonunda büyük hevese

sevinçten dizçöküp ağlayacağım

el edip sırrımı soran herkese

düş gördüm sen yoktun çok uzaklarda

yusuf ile kenan görünüyordu

bir çocuğun gözü ak bayraklarda

durmadan züleyha ölmez diyordu

sen kendi göğünde ben sokaklarda

boynu bükük bükük açıyor şafak

günler zor geçiyor viranelerde

ben daha ölmeden şu evrene bak

yakma ellerini al perdelerde

herkes pişman herkes deli olacak

şafaklara vurur körpe çağrılar

çoğalır sancısı dudaklarımın

bir sırrı yakar bu yolunan saçlar

inler arasında parmaklarıın

şafaklara vurur sessiz ağrılar

gecelerde mini kediler uyur

sessiz sessiz ağlar küçük bebekler

layya bu şiiri dünyaya duyur

yine de sırrımı bilmeyecekler

bir sofra kur göğe aşkımı doyur

o güzel kalbini nasıl vururum

sürgünden sürgüne atsa da beni

layya seni anar anar dururum

gemiler arzuyla açar yelkeni

korkular çağırır hain gururum

bir gemi yelkeni kanlara açar

ben sürgün anları anıp ağlarım

kurtlar gezer dağda kuzular kaçar

kalbimi elime alıp dağlarım

ne gökler alçalır ne kuşlar uçar

içimde bir hiç var inanmadığım

savaştan savaşa gelirmiş veba

bir neşe içinde ben bir çığlığım

dost kardeş sevgili anne ve baba

ne kaldı dünyada tanımadığım

bir mavi ışığın elleri değmiş

dışımda içimde hep çizgi çizgi

ve layyam başını önüne eğmiş

tutturmuş kendince bir garip ezgi

rüyası göklerden düşen bir çiğmiş

mahzun boş ellerim ah gülüm layya

gözlerim gerçek mi yeşil gözlerim

bir daha dönmedi bülbülüm layya

ondandır yanıyor karda dizlerim

yanıyor her yerim ah gülüm layya

şaşkın şaşkın düşen kara bakma sen

uzanır göklerin kaderi bize

dönüşsüz yollarda gidip beklesen

verirler söylenmez haberi bize

ruhunu bırakıp böyle çıkma sen

gölgesi dünyanın nerelerdedir

geceden geceye dönermiş geri

aşktan mı hülyama serilen sedir

döner durur aşkla göğün dipleri

ve uzaklar döne döne delirtir

ey dudaklarımda zamanın pası

çıldırma belası gibi aramak

kana boyanan bir gelin yazması

ağıtlar içinde ölüme durmak

ölümler ölümler hiçliğin yası

cennet ve cehennem ve gülüm suna

incecik ruhumun şarkısı ağır

yer ve gök yer ve gök dönmüş efsuna

bin kapı ardından bir melek çağır

ve çağır cinleri aşk uykusuna

çağır gelsin hayat sonra intikam

sevdalar düşümün salıncağında

aşklar yarım yarım garip bir akşam

kederden bir nehir varlık dağında

gelsin gözyaşlarım gelsin ihtişam

dışarda insanlar vahşi ve yamyam

ve aşklar değişmiş aşklar kudurmuş

içerde bu garip bu yalnız babam

bir geyik postunda kıyama durmuş

belki sevmem daha belki uyanmam

onlar ki dünyanın gariplikleri

bu yoksul dünyada ben onlardanım

onlar ki sevdanın son iplikleri

bir rüya uğrunda yananlardanım

yanmak ki dünyanın delilikleri

ufukta bir şehir ve gülüm layya

elleri elleri asılı göğe

sırtımda bir hançer bir ölüm layya

gel çıkar dönmeden kanlı çiçeğe

bak kendini boğan bir gölüm layya

istanbul ve bursa arası yollar

gözlerin yolları aşıyor gibi

ve ölüm aşkına açılan kollar

kolların içinde yaşıyor gibi

kalbimle kalbinin yarası yollar

ezmeden ezmeden kaldırımları

bu şehrin kalbini diri isterim

bir kurşun çağırır tüm rüyaları

ben o an en güzel yeri isterim

denizi masmavi kuşları sarı

nisan yağmurları ne zaman gelir

kurak aşkımıza bir pınar gibi

bizi anneler ve çocuklar bilir

ne zaman görünür denizin dibi

denizi ne zaman bırakır nehir

gözlerini layya yukarı çevir

birşey sallanıyor uçsuz bucaksız

umutlar devrilir aşklar devrilir

yaz biter mevsim kış ağaç yapraksız

beyaz pencereden karanlık gelir

delilik ve cinnet içinde suna

toprağa bir tohum bırakıyorum

ağıtlar düşüyor dudaklarına

ben uzanıp göğe gül takıyorum

yakacak günüm yok artık yarına

ölümün alnından öpmek için mi

bu telaş bu koşu boş anonslara

ve hülya kurmayı bilmek için mi

sinema bileti son seanslara

hayatı hayata bölmek için mi

gökler ki yerlerde arar yıldızı

gündüzden de ışık gece tüm yollar

ey şehrin kaybolmuş efsane kızı

gökler seni anar sabaha kadar

gökler ki ruhunda sarar yıldızı

dondurma yiyen kız hani dondurman

dindirir mi artık ızdırabını

boşuna düşleri hep hayra yorman

rüzgârlar dolanır arar rabbını

bir eşarp bir yıldız ateş ve orman

küskün bir hatıra bir alkış layya

ben ki şehir şehir arar dururum

toprağa karışan yakarış layya

seni şiir şiir arar bulurum

titriyor istanbul bu son kış layya

karanlık yalnızlık içre karanlık

bakışın geceme damlarken benim

sonra kalabalık sonra ıssızlık

ruhunda ruhumu ararken benim

kara kara akan deli yalnızlık

bir gelin rüyası ateşten duvak

içinde aklıma sen geliyorsun

az sonra geceden resmin çıkacak

yaptığım resimde hıçkırıyorsun

sende bir deniz var beni boğacak

aşk nedir aşk nedir diye sorana

bir mahşer içinde yalnızlık dedim

sevda ateş gibi girince kana

uğuldayan şehre ıssızlık dedim

yıkadım andımı geldim kapına

gökyüzü uzakta değilse seni

fırat köprüsüne götüreceğim

bulmak için gelen kara treni

her gece bir türkü bekleyeceğim

tanrıdan esinti yağmurdan ninni

bir gelin rüyası bir yalın duvak

içinde aklıma sen geliyorsun

sende bir deniz var beni boğacak

bir gülüşün kalmış bir düş olmuşsun

herşey çığlık çığlık herşey yalnayak

kapılar kırılmış hıçkırıyorsun

ve maviyi geri istiyor kuşlar

aydınlık aydınlık ama sen yoksun

bir resim yanıyor sonra susuşlar

söyleyin öyleyse beni kim vursun