ÖMER TAHA TOROS

(1912, Tarsus / İçel  - 26 Ocak 2012, İstanbul)

      

       Şair, edebiyat, tarih, halk kültürü araştırmacısı. Şiir, makale ve kitaplarında Taha Toros, Taha Ay imzalarını kullandığı görüldü. Babası Tarsus Müftüsü Küçükzade Mehmet Hilmi Efendi’dir. Adana Lisesi’ni bitirdikten sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde yüksek öğrenimini tamamladı (1933). Edebiyata ilgisi dolayısıyla İstanbul Rum Lisesi’nde Edebiyat-Türkçe Öğretmenliği yaparak çalışma hayatına atıldı. Beyoğlu Maliye Tahsil Müfettişliği, Adana Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreterliği (1937-1940) görevlerinden sonra Ankara’ya gelip Ticaret Bakanlığı’nda müfettişliğe atandı. 1941 yılından itibaren müfettiş, başmüfettiş olarak Ticaret Bakanlığı’nda uzun yıllar görev yaptı. 1975 yılında kendi isteğiyle emekliye ayrıldı. 1941-1975 yılları arasında Ankara’daki görevi sırasında Ankara Halkevleri Genel Merkezi, Ankara Halkevi ile 1943 yılında üye olduğu Türk Dil Kurumu’nun çalışmalarına katkıda bulundu.  Hâkim Meliha Toros’la evliliğinden üç çocuk babasıydı.

       Edebiyat dünyasına, lise yıllarında edebiyat öğretmeni İsmail Habip Sevük’ün teşvikiyle şiir yazarak girdi. Adana Lisesi’nde öğrenciyken (1927-1930), Adana Millî Eğitim Müdürü İsmail Habip Sevük’ün yayımladığı Adana Mıntıkası Maarif Mecmuası (Çukurova’da Memleket-Memleket Çukurova’da) dergisinde 1928 yılında ilk şiirleri yayımlandı. Türk Sözü ve Yeni Adana gazetelerinde de şiirleri yayımlandı. İlk

şiir kitabı “Toros Demetleri” yine lise yıllarında, 1929 yılında okuyucuyla buluştuğunda henüz 17 yaşındaydı. Sonraki yıllarda şiirden biraz uzaklaştı, araştırmaya yöneldi. Şiirleri ve araştırma yazıları, makaleleri Antica (1960-1988), Cumhuriyet, Hayat, Hayat Tarih, İçel, Millet, Milliyet, Skylife, Yedigün, Tarih ve Toplum vb. gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı.

       Resim sanatına özel bir ilgisi vardı. Zengin bir koleksiyon sahibiydi. Ressam F. Zonaro, Rubolowski, Albert Mille, Nazife Güleryüz, Fikret Mualla ve ilk kadın ressamlarımızla ilgili tanıtım broşürleri ve kitapları hazırlayıp bastırdı.

       26 Ocak 2012 günü İstanbul Etiler’deki evinde 100 yaşında hayata veda etti. Cenazesi, 27 Ocak 2012 Cuma günü Zincirlikuyu Camisi’nde kılınan cenaze namazının

ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verildi.

Yapıtları:

Şiir Kitapları:

& Toros Demetleri (1929)

& İki SesGeliyor (İlhami F. ile; 1931)

       Manzum Masal:

& Seyhan Efsanesi (1934)

       Oyun:

& Kaçkaç (Çukurova’da Kurtuluş Savaşı’yla ilgili, 1946)

       Antoloji: 

& Türk Kadın Şairleri (1934)

& Çukurova’da Etili Halk Şairleri (1938)

      Deneme, İnceleme, Eleştiri Kitapları:

& 5 Kânun-ı sâni (Çukurova’nın Kurtuluşu, 1933)

& Toroslarda Tahtacı Oymakları (1938)

& Cumhuriyet’in 15. Yılında Seyhan (1938)

& Çukurova ve Toroslarda Köy İktisadiyatı (1939)

& Atatürk’ün Adana Seyahatleri (1939)

& Şair Ziya Paşa’nın Adana Valiliği (1940)

& Dadaloğlu (1940)

& Adana Ticaret Rehberi (1941)

& Millî Korunma Kâr Hadleri (1956)

& Geçmişte Polonya-Türkiye İlişkileri (1983)

& Salih Münir Paşa’nın Ünlü Eseri Kur’an’a Göre Din ve Ahlak Kuralları (1986)

& İsmet Paşa’ya Dair Bazı Bilgiler ve Belgeler (1992)

& Kahvenin Öyküsü (1998)

& Kurtuluş Savaşı’nda Çukurova (2001)

       Biyografi Kitapları:

& Mâzi Cenneti (1992)

& Ali Münif Bey’in Anıları (1996)  

       Çocuk Kitapları:

& Türk Hatipleri (1950)

& Ressam Nazife Güleryüz (1972)

& Fikret Mualla (1986)

& İlk Kadın Ressamlarımız (1988)

& İstanbullu Bir Fransız Ressamı Albert Mille (1989)

& Türk Edebiyatında Altı Renkli Portre: Namık Kemal, Mehmet Âkif, Abdülhak Hamit, İbnülemin, Yahya Kemal, Abdülhak Şinasi (1998)

& O Güzel İnsanlar (2000)

& Nâzım Hikmet (2005)

Kaynaklar:

A  http://www.tdk.gov.tr/images/186-190.pdf