CEM AKAŞ

 

    

(10 Mart 1968, Mannheim / Almanya - )

 

Yazar, çevirmen, editör. Tam adı Mehmet Cem Akaş. Nüvit Hanım ile İsmet Akaşîn oğludur. 1974'e kadar Almanya'da kaldı. Anaokuluna sınavla girdi, başarıyla bitirdi, ilkokul birin sonunu görmeden Türkiye'ye geldi ve ailesiyle İzmit'e yerleşti. Seka İlkokulu'nu bitirdikten sonra Robert College'de yatılı okudu. Lisansını Boğaziçi Üni. Kimya Mühendisliği’nde, yüksek lisansını Boğaziçi Üni. Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler’de, ikinci yüksek lisansını New York'ta, Columbia Üniversitesi'nde Siyaset Kuramı ve Karşılaştırmalı Siyaset’te aldı; ardından Boğaziçi Üni. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nde başladığı doktorasını " Collective political action the Turkish press (1950-1980) / Türk Basınında Toplu Siyasal Eylemler (1950-1980)" adlı teziyle 2004'te tamamladı.

Cenk Koyuncu'yla birlikte "SonKişot"u kurdu. Askerliğini Balıkesir ve Genelkurmay'da yaptı. 1992-2004 arasında Yapı Kredi Yayınları'nda çevirmen, düzeltmen, editör, yayın yönetmeni ve yayın danışmanı olarak çalıştı. 1996-99 yılları arasında YKY bünyesinde çıkarılan Cogito, Kitap-lık ve Sanat Dünyamız dergilerinin yönetmenliğini yaptı. 1993-94 sezonunda TRT-2'de "Okudukça" programını hazırladı, sundu. Sabancı Üniversitesi'nde yaratıcı yazarlık dersleri verdi. Serbest editörlük ve çevirmenlik yaptı. 2005'te g yayın grubu'nu kurdu.

2010'da çıkmaya başlayan Sıcak Nal'ın yayın kurulunda yer aldı. 2011'de ku-ko kurgu kolektifi'ni kurdu ve merkez komitesi üyesi oldu. 2013`te kültür endüstrisi, kültür ve yaşama kültürü alanlarında dersler sunan Hayat Bilgisi'nin kurucuları arasında yer aldı. Eylül 2014'te Koç Üniversitesi Yayınları'nın yönetici direktörlüğünü üstlendi. Mart 2018'den beri Can Yayınları'nın genel yayın yönetmenliğini sürdürüyor. İstanbul'da yaşıyor; fotoğraf sanatçısı Esra Özdoğan ile evli, bir çocuk babası.

İlk öykülerini İngilizce kompozisyon sınavlarında, zamana karşı yazdı. “Gerçeğin Öte Yanında” adlı ilk öyküsü 1987’de Gergedan dergisinde (S. 3) çıktı. Öyküleri, yazıları, çevirileri ve söyleşileri; Adam Sanat, Akşam-lık, Altzine, Aries, Artimento, Cogito, Cumhuriyet Kitap, Descant, 4. Kat, Esquire, Fol, Geceyazısı, Güldiken, İstanbul, Kitap-lık, Mesele, Milliyet, Mizan, Notos, Officiel, Radikal, Radikal Kitap, Sanat Dünyamız, SonKişot, Status, Varlık vb. dergi, gazete ve eklerinde yayımlandı. Birçok antolojide çalışmalarına yer verildi. Öykü ve denemeleri ABD, Almanya, Arjantin, Arnavutluk, Avustralya, Avusturya, İspanya, Kanada ve Yunanistan'da yayımlandı. 1993’te Nokta dergisinin verdiği Doruktakiler Edebiyat Ödülü’nü kabul etmedi.

Hakkında Yazılan Tezler: *Volkan Şimşek, “Ilse Kilic'ın 'Das Sich Selbst Lesende Buch' ve Cem Akaş'ın '7' Adlı Romanlarında Deneysel Öğeler”, YLT, Dan.: Doç. Dr. Ahmet Sarı, Atatürk Üni. SBE Alman Dili ve Edebiyatı ABD, Erzurum: 2016, 113 s.; *Melek Yılmaz, “Cem Akaş'ın Romanları Üzerine Bir İnceleme”, YLT, Dan.: Prof. Dr. Recai Özcan, Düzce Üni. Lisansüstü Eğitim Ens. Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Düzce: 2021, 235 s.

Yapıtları: Öykü: *Noktanın Kesişimleri Antolojisi, İst.: Hil, 1990 *Gizli Hava Müzesi, İst.: Altıkırkbeş, 1995 *Aşkın Zembereği- Uyandığında Kadın Halâ Yanındaydı, İst.: Sel, 2000 *r / öyküler 1985-2001, İst.: Okuyanus, 2002 *Tekerleksiz Bisikletler, İst.: Doğan Kitap, 2012 *Son Kişot, İst.: Can, 2022 / Roman: *7, İst.: Altıkırkbeş, 1992 *Suç ve Ceza, İst.: YKY, 1992 *Olgunluk Çağı Üçlemesi 1: Balığın Esir Düştüğü Yer, İst.: Altıkırkbeş, 2000 *Olgunluk Çağı Üçlemesi 2: Sönmemiş Kireç, İst.: YKY, 2001 *Olgunluk Çağı Üçlemesi 3: Oyun İmparatorluğu, İst.: YKY, 2001 *Olgunluk Çağı Üçlemesi (Balığın Esir Düştüğü Yer, Sönmemiş Kireç ve Oyun İmparatorluğu birlikte), İst.: YKY, 2001 *Gitmeyecekler İçin Urbino, İst.: Everest, 2007 *19, İst.: Everest, 2009 *Sincaplı Gece, İst.: Can, 2016 *Y, İst.: Can, 2018 *Zamanın En Kısa Hali, İst.: Can, 2020 *Ofelya, İst.: Kafka Kitap, 2023 *Dildo, İst.: Kafka Kitap, 2023 / Mensur Şiir: *Belkienisbatur, İst.: Altıkırkbeş, 1993 / Deneme: *İse, İst.: YKY, 1999 *İse, Ki Değil - Nadüz Yazılar İst.: YKY, 2001 *Pop Art: Kaldırımdaki Dondurma, İst.: YKY, 2001 *Zibaldone 2, İst.: Sel, 2005 / Derleme ve Yayına Hazırlama: *Gorbaçov’un Rusyası, (Sevin Okyay ile), İst.: YKY, 1994 *11 Eylül Bir Saldırının Yankıları, (Tamer Erdoğan, Bedirhan Toprak, Fatma Canpolat, Ali Ece ile), İst.: YKY, 2001 *Kavramlar ve Bağlamlar Arasında - 20. Yüzyıl Düşünürleriyle Söyleşiler, İst.: YKY, 2002 *Descant 121: Turkey Inside Out, (Karen Mulhallen'la birlikte), Toronto: Descant, 2003 *Sözün Gelişi-Şevket Rado’nun Yazılarından Derlemeler, İst.: YKY, 2003 *Burhan Karaçam; "Orası Yapı Kredi, Fark Oradaydı", İst.: YKY, 2006 *Fenerbahçe 1907-2007; İst.: 1907 Fenerbahçeliler Derneği, 2008 *Şakir Eczacıbaşı. Seçilmiş Anlar, İst.: 2009 *Kabuğundan Taşan Adam: Nirun Şahingiray, İst.: TEGV, 2011 *Yetmiş Yıllık Yolculuk: Petrol Ofisi 1941-2011, İst.: G Yayın Grubu, 2011 *Bir Geleneğin Anatomisi: Robert Kolej, 1963-2013, İst.: İAE, 2013 *Kritik Kavşak: Parlamenter Sistem, Başkanlık Sistemi, İst.: KÜY, 2015 *Mualla Mezhepoğlu: Dün Takvimde Biter, İst.: İş Kültür, 2015 *Müfit Kanuni: Bir Kimyacının Hikayesi, İst.: G Yayın Grubu, 2016 *Akın Öngör, “Güç”ten Sonra Devam, İst.: Mundi, 2020 *Zülfü Livaneli, Erdal Öz, Sazın Teli Koptu, İst.: Can, 2024 *Atılgan - 1959’dan Günümüze Yusuf Atılgan Üzerine Yazılar, İst.: Can, 2024 / Çocuk ve Gençlik Kitapları: *Kant Kulübü-Bir İlkgençlik Macerası, İst.: Alkım, 2004 *Bumba Dağın Arkasını Merak Ediyor, İst.: Can Çocuk, 2011 *Bumba ile Bibu, İst.: Can Çocuk, 2014 *Fatih Sultan Mehmed, İst.: National Geographic Kids, 2018 *Kanuni Sultan Süleyman,  İst.: National Geographic Kids, 2018  *Kampa Gidiyoruz, İst.: Mundi, 2023 / Diğer: *Guarding the State, İst.: Gymnasium, 2010 *Tepedeki Okul: Robert Kolej'in Üç Yüzyılı, İst.: NMC, 2017 / Katkıda Bulunduğu Kitaplar: *Genç Türk Yazar ve Şairleri, (haz.: Süreyyya Evren, "Hitchcock'un Çekmediği Filmin..." adlı ürünüyle), İst.: Kabalcı, 1994 *Öykü 2000, (haz. Nalan Barbarosoğlu, Metin Kaçan; "Son Günah - Bir Oyun" adlı öyküsüyle), İst.: Gendaş, 2000 *Cinsel Öyküler, (haz. Cem Mumcu, "Arkadan" adlı öyküsüyle), İst.: Okuyanus, 2001 *Kaptan Gemide Kaçak Yolcu Var, (haz. Enis Batur, "Kaçmak" adlı metinle), İst.: Sel, 2002 *Descant 122: Speculative Literature, "The Last Temptation - A Game Show" adlı metinle, Toronto: Descant, 2003 *Kahramanlar Kitabı, (haz. Nida Nevra Savcılıoğlu ile, "Kilgore Trout - Bir Kahramanın Yaşamı ve Yapıtı" adlı metniyle), İst.: Okuyanus, 2004 *TimeOut: İstanbul Hikayeleri, "Halı Nerde, Dedi" adlı öyküsüyle, İst.: TimeOut, 2007 *Contanze Letsch, Hg.; Unser Istanbul, "Wo ist der Teppisch?" adlı metniyle, Berlin: Berliner Taschenbuch Verlag, 2008 *Becoming Istanbul, (Edi. Pelin Derviş, Bülent Tanju, Uğur Tanyeli, “Sparrow” adlı metniyle), İst.: Garanti Galeri & Deutsches Architekturmuseum, 2008 *Sesli Edebiyat 2, (haz. Orhun Şemin, “Dostumuz Bağışlanmaz Bir Suç İşledi” adlı metniyle), İst.: DenizKültür, 2009 *Das Wagnis der Erinnerung, (haz. Wolfger Pöhlman, "In welsche Richtung?” adlı metniyle, çev. Christoph K. Neumann), Berlin: die horen & Goethe-Instituten Südosteuropas, 2010 *Güçoburlar, (der. Kutlukhan Kutlu, Aslı Tohumcu, "Diktatörler" adlı metniyle), İst.: Doğan Kitap, 2015 *Türk Sinemasında 100 Unutulmaz Karakter, (haz. Burak Acar, "Kaymakam - Buzlar Çözülmeden" adlı metniyle), İst.: Edebi Şeyler, 2016 *İlk, (haz.: Burak Albayrak, "Hırsız ile Yakamoz" adlı metniyle), İst.: İthaki, 2021 *Otelde Bulunmuş Kitap, (haz.: Murathan Mungan, "Dört Yıldızlı Otel" adlı metniyle), İst.: Metis, 2024 / Çeviri: *John Lennon; Kendi Yazdıkları, İst.: Altıkırkbes, 1991 *Ruth Rendell; Kalp Taşları, İst.: Remzi Ktb., 1991 *Enid Blyton; Sirkte Üç Çocuk, İst.: YKY, 1994 *Susan Sontag; Böyle Yaşıyoruz Artık, İst.: YKY, 1995 *John Irving; Orta Siklet Evilik, İst.: Mitos, 1996 *Hiawyn Oram; Sinirli Sinan, İst.: YKY, 1997 *Roald Dahl; Kaplumbağa, İst.: YKY, 1999 *Roald Dahl; Okan'ın Harika İlacı, İst.: YKY, 2000 *Harry Mathews; Eşsiz Hazlar, İst.: Sel, İst.: 2000 *Ursula K. Le Guin; Başka Bir Yer, K Kitaplığı, İst.: 2002 *Alberto Manguel; Borges'in Evinde, YKY, 2003 *J. S. Mill; Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üstüne, İst.: K Kitaplığı, 2003 *Norman Lock, Göçmenler / Joseph Cornell'in Operaları, İst.: YKY, 2004 *Alberto Manguel; Palmiyelerin Altında Stevenson, İst.: YKY, 2004 *Luigi Mayer'in Gravürleriyle Osmanlı Dünyasında Bir Yolculuk, (Haz. Samih Rifat), İst.: Koçbank, 2004 *Oda Projesi; Neighbourhood, room, neighbour, guest?, İst.: Revolver, 2005 *Cézanne / 1839–1906, İst.: YKY, 2009 *Dünya Seramiğinin Başyapıtları, İst.: Pera Müzesi, 2009 *Octet, İst.: Pera Müzesi, 2009 *Meriç Öner, ed., Tracing Istanbul (from the air), İst.: Garanti Galeri, 2009 *Hippodrom/ Atmeydanı, İst.: Pera Müzesi, 2010 *Picasso-Suite Vollard, İst.: Pera Müzesi, 2010 *Frida & Diego–Kahlo Rivera, İst.: Pera Müzesi, 2010 *Amin Muhammad Said, Karim Khalil Tabit; The Life of Mustafa Kemal Pasha, İst.: Doğan Kitap, 2011 *Kültürünü Konuştur - Polonya, İst.: Geniş Kitaplık, 2014 *Salman Khan; Dünya Okulu-Eğitimi Yeniden Düşünmek, İst.: YKY, 2014 *Bahtiyar Istekli; Gallipoli-The Battle Behind the Frontline, İst.: Hisart, 2015 *Pelin Derviş; DS - An Atypical Architectural Practice, İst.: DS, 2016 *Charles M. Schulz; Aşk Dediğin Nedir, Charlie Brown?, İst.: Can, 2021 *Charlie McKesy; Çocuk, Köstebek, Tilki, At, İst.: Mundi, 2021 *James George Frazer Tabu, İst.: Can, 2022 /  Derleme Kitaplara Çeviri Katkısı: *Enis Batur, haz.; Gütenberg Gökadasina Gezi, İst.: YKY, 1994 *Enis Batur, haz.; Gesualdo, YKY, İst.: 1994 *İshak Reyna, haz.; Dünya Öyküleri, İst.: YKY, 1995 *İshak Reyna, haz.; İlk Aşk'ın On Öyküsü, İst.: YKY, 1996 *Nazmi Ağıl, haz.; John Ashbery-Profil, İst.: YKY, 1997

Kaynaklar: sefinsalatasi.blogspot.com/; cemakas.org/; TBEA, c. 1, 2001, 43 / 2010, 49-50; Cenk Koyuncu, "Suç ve Ceza: Cem Akaş", Cumhuriyet Kitap, 1 Nisan 1993; Burak Şuşut, Cem Akaş: “Belki de Aşk Romanlarının Unutulmaz Yazarı Olurum”, söyleşi, Virgül, S. 29, Nisan 2000; Ayfer Tunç, E Dergisi, S. 24, Mart 2001; "İse Ki Değil", Cumhuriyet Kitap, 6 Aralık 2001; Cem Kayalıgil, İse Ki Değil Nadüz Yazılar", Cumhuriyet Kitap, 27 Aralık 2001; Faruk Ulay, "Cem Akaş'ın Olgunluk Çağı Üçlemesi". Varlık Kitap Eki. Mart 2003; Hüseyin Su-Ömer Lekesiz, “Öykücüler ve Öykü Kitapları Sözlüğü – 2”, Hece Öykü, S. 2, Nisan-Mayıs 2004, 148-149; Asuman Kafaoğlu-Büke, “Boş Bir Kâğıt Gibiyim”, Radikal Kitap, 22 Mayıs 2009, 11; Eray Ak, "Cem Akaş'tan 'Sincaplı Gece' ", Cumhuriyet Kitap. 21 Ekim 2016; Cem Akaş, "Yazarın Yaptığı Şey Neden Önemli, Sorusuna Yanıt Arıyorum.". Oggito. 24 Ocak 2017; Nida Dinçtürk, "Bir Kadınlık Masalı, Erkeksiz Bir Dünya Tasviri". Gazete Duvar Kitap. S. 2, 2018. M. Sadık Aslankara, “Erkeksiz Bir Dünya mı, Nasıl?”, Cumhuriyet Kitap, S. 1462, 12 Temmuz 2018, 8; Can Yayınları web sitesi, erişim tarihi: 26 Eylül 2020; Doğan Kitap web sitesi, erişim tarihi: 26 Eylül 2020; YKY web sitesi, erişim tarihi: 26 Eylül 2020; Mehmet S. Aman, “Öykü, ‘kontrollü delilik’ alanı!”, (söyleşi), Cumhuriyet Kitap, S. 1719, 26 Ocak 2023, 12.