19 Mart 2017 Pazar

DURSUN CEVLANİ


(1900,  Oluklu Köyü, Sarıkamış / Kars- 1975, Ankara)


       Asıl adı Dursun Kılıç’tır. İlk medrese eğitimini köyünde aldı. Küçük yaşlarda Aşık Yusuf’tan gelenekleri ve bağlama çalmayı öğrendi. Daha sonra Aşık İkram’ın yanında uzun süre çıraklık yaptı. Aşık İkram ölünce, çıraklığını Aşık Bektaş’ın yanında sürdürdü. Cevlani mahlasını ise aile dostu olan Narmanlı Sümmani verdi.
       1. Dünya Savaşı döneminde askere alındı ve savaşta yaralanıp esir düştü. Bir süre sonra köyüne geri döndü ve Kağızman’ın Yıldızağaç köyünde aşık olduğu kızla evlendi. 15 yıl sonra eşi ölen Cevlani, başka biriyle evlendi ve sonraki yıllarda Ankara’ya yerleşti.
       1966 yılında başlayan Konya Aşıklar Bayramını Posoflu Müdami ve Ardanuçlu Efkari ile birlikte açtı. Yine aynı yıl türkü dalında  Müdami ve Murat Çobanoğlu ile birlikte birinci oldu.
       Bir süre Ankara Radyosu Yurttan Sesler bölümünde  çalıştı. Yaşamının son dönemlerine dek bağlamasını elinden, sözünü dilinden bırakmadı.
       Aşık Cevlani Ankara'da öldü ve orada toprağa verildi.
       Köroğlu Destanının 12 kolunu bilen tek aşık olarak kabul edilen Aşık Cevlani’nin şiirleri/türkülerine ilişkin bir araştırma Fikret Cevlani ve Halil Kaya tarafından “Karslı Halk Ozanı Aşık Dursun Cevlani” (1999) adıyla yayımlandı.
       Aynı yörede yaşamış Kağızmanlı bir Aşık Cevlani (1860- 1922) daha bulunmaktadır.
Kaynaklar:
Şiirlerinden Seçmeler:

BEGİM GÖZÜN AYDIN

Begim gözün aydın olsun
Bugün ömrüm tazelendi
Busesi nazlı yüzünde
Dil dudaklar mezelendi

Mukadderde hilaf olmaz
Hakkın yazısı bozulmaz
Yapı taşı yerde kalmaz
İrfan meclis düzenlendi

Cevlani söyledi sözü
Sürmelenmiş iki gözü
Elindeki telli sazı
Ahenklendi düzenlendi

SÖNDÜREMEZ

Sevmeli cananı canı gönülden
Yanmaktır karımız sel söndüremez
Aşka kul olalı derun u dilden
Yanıyor ciğerim el söndüremez

Ben de bu dert ile sararsam solsam
Sevda çöllerinde yorulsam kalsam
Yarin bahçesinde bir bülbül olsam
Yine feryadımı gül söndüremez

Aşkı çekmeyenler pek kolay sanır
Cevlani’nin kalbi durmayıp kanar
Sönmez bir ateş var yüreğim yanar

Ceyhun Murat Fırat Nil söndüremez

Hiç yorum yok: