2021 DÜNYA ŞİİR GÜNÜ BİLDİRİSİ / ERDAL ALOVA

 "İnsan ozanca/şairane barınır bu dünyada," der büyük Alman şair Hölderlin. Bir tek satır yazmayan, şiir sanatından haberi olmayan insan teki "ozanca yaşar." Teknolojinin, sömürünün, gözü doymazlığın bütün saldırılarına karşı doğadan, her zaman "ağır basan" yaşam güdüsünden, insanoğlunun barışçıl yöneliminden kopmama çabasıdır bu. Ve bu direngenlik binbir giziyle, duygusal, duyusal dolaşımıyla, bir yeraltı ırmağı gibi sessizce, kendini ele vermeden akıp gider insan soyunun olağanüstü serüveninde.

Şair dediğimiz insan teki bütün bu olağanüstü deneyimi dile getiren sanatçıdır. Tıpkı hem suda hem karada yaşayan bir kurbağa gibi, hem toplumda hem toplum dışında yaşayan amfibik bir varlıktır. Sürekli olarak insanoğlunun arkaik döneminin tarihsel büyütecinden, o Altın Çağ'dan yaşadığı dönemi izleyen şair "en uyanık gayretle gördüğü düş"lerinde insanın kendinin efendisi olduğu, yabancılaşmanın ortadan kalktığı, insan varlığının kendini doğanın etkin/edilgen bir parçası olarak gördüğü o Kadim Çağ'ı hatırlatır okura. Bunu yaparken olanca malzemesini Evrensel Dölyatağı'ndan sağlar.

İşte, Şiir Sanatı ve onun etkin öznesi olan şair, Sappho'dan, Homeros'tan, Yunus'tan bu yana, durup dinlenmeden bu kutsal çalışmasını sürdürürken, insanı yeniden insanla buluşmaya çağırır.

Bu yüzden, "şiir öldü", "şiir geriledi" gibi anlamsız çıkışlar ancak duyarsızlıkla, bilgisizlikle açıklanabilecek yargılardır.

Şairler susmadıkça şiir ne ölür ne de geriler. Ancak, zaman zaman gölgelenir, araya giren parazitler yüzünden; sesi zor duyulur ya da tam anlaşılmaz. Günümüzde bu parazitlerin en güçlüsü görsel saldırganlıktır. TV'siyle, bill-board'larıyla, reklam endüstrisiyle, toplumu yanılsamaya sürükleyen programlarıyla, söz konusu saldırı kapitalizmin yürüttüğü bir abrakadabra harekâtı, iflah olmaz bir tamahkârlık gösterisidir. Ve bu korkunç yanılsamanın gölgesi altında kalan, Şiir'in o kadim sesi, o şairane/ozanca yaşama biçimi tehdit edilmekte, giderek, tümüyle ortadan kalkma tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır.

Ama ne zarar! Dünya şairleri susmadıkça, gerçekçilikten kopmadıkça, bu haksız yanılsama, bu amansız saldırı ortadan kalkacak, Şiir'in gümrah sesi insanoğlunun her türlü yabancılaşmadan kurtulduğu, kendine yeniden kavuştuğu o yeni Altın Çağ'a dek sürecek, ondan sonra da yeni arayışlarla varoluşunu sürdürecektir."

Erdal Alova

YÜCEL BALKU

 (10 Aralık 1969, Orta Alicanlar köyü, Karakoyunlu/Iğdır - 15 Aralık 2003, Bursa) 

Öykücü. Balku imzasını da kullandı. Gönül Hanım ile çiftçi Safter Balku’nun oğlu. Sapanca Lisesi’ni, Uludağ Üni. İİBF Uluslararası İlişkiler Bölümü’nü (1993) bitirdi. Bilgi iletişim sistemleri alanında çalıştı. 1992’de arkadaşlarıyla birlikte Prometheus (Bursa, 4 sayı) adlı dergiyi çıkardı. Bursa’da yaşadı, evli ve iki çocuk babası. 

Yazdığı şiirlerde Râvi mahlasını kullandı; ancak şiirlerini sağlığında yayımlamadı. İlk öyküsü “Boğarak” kendi çıkardığı Prometheus dergisinde yayımlandı. Hayalet Gemi’de yazdı. Bursa’da kurduğu Yazın Atölyesi'ni işletti. Şiir, öykü, çeviri ve söyleşileri; E, Hayalet Gemi, Prometheus, Varlık gibi dergilerde yayımlandı.

Ödül: İnkılap Kitabevi 2000 Öykü Ödülü'nü; “Koza’nın Kapıları” adlı denemesiyle 2002'de Bursa-Osmangazi Belediyesi’nce düzenlenen “Bursa Denemeleri” deneme yarışmasında birincilik ödülünü aldı.

Hakkında Yazılan Tezler: Tekin Budakoğlu, "Yücal Balku: Hayatı ve Eserleri", YLT, Dan. Prof. Dr. Ali Şükrü Çoruk, İstanbul Arel Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, İst.: 2016, 117 s.; Tuğba Güner, "Yücel Balku'nun Hayatı ve Hikâyeleri Üzerine Bir İnceleme", YLT, Dan. Dr. Öğr. Üyesi İrfan Murat Yıldırım, Celal Bayar Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Manisa: 2019, 140 s.

Yapıtları: Öykü: *Sükût Ayyuka Çıkar, İnkılap, İst.: 2001 *Gonca’nın Üçüncü Günü, Doğan, İst.: 2004 *Tayfanın Seyir Defteri -Bitmemiş Külliyat, Doğan, İst.: 2005 *Sükût Ayyuka Çıkar-Bitmemiş Külliyat, Can, İst.: 2011

Kaynaklar: Tülin Er, “Çağdaş Zaman Meseleleri”, Radikal Kitap, 2 Ağustos 2002; Ömer Lekesiz, "Yücel Balku’nun Öykülerinde Zaman ve Mekân", Hece Öykü, S. 10, 2005, 78-82; Mehmet Fırat Pürselim, "Gökyüzündeki Tıley: Yücel Balku", Varlık, S. 1289, 2015, 62-68; Mehmet Fırat Pürselim, "Yücel Balku’nun Eserlerinde Bir Kahraman Olarak Bursa", Edebiyatist, S. 1, 2016, 44-48; Ahmet Uslu, "Kurgu Tekniği ve Arketipsel Eleştiri Bağlamında Yücel Balku'nun Öyküleri", Pamukkale Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 27, Mayıs 2017, 1-27; Can Yayınları web sitesi, erişim tarihi: 21 Nisan 2022.

ALİ BALKIZ

 

(9 Mart 1945, Eğricek köyü, Kangal/Sivas - ) 

Öykücü. Zöhre Hanım ile işçi Battal Balkız’ın oğlu. İlkokulu köyünde okudu. 1960’ta ailesiyle birlikte Malatya’ya göç etti. Malatya Ticaret Lisesi’ni ve Ankara Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu’nu bitirdi. 1970-80 arasında Urfa, Antakya, Adana, Ordu ve Giresun illerindeki ticaret liselerinde meslek dersleri öğretmenliği yaptı. Görev süresi içinde Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) ve Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) üyesiydi. 1975-77 arasında dört kez sürgün edildi. 1980’deki askeri darbeden sonra sıkıyönetim mahkemesinde yargılandı ve 1981-84 arasında hapis yattı. 1992-94 ve 1998-2001 arasında Pir Sultan Abdal Kültür ve Sanat Dergisi’nin yayın yönetmenliğini yaptı. TYS, PEN Yazarlar Derneği, Edebiyatçılar Derneği, BESAM İnsan Hakları Derneği, Pir Sultan Abdal Kültür Derneği ve Alevi Bektaşi Federasyonu üyesidir. 2008-11 arasında Alevi Bektaşi Federasyonu Genel Başkanlığı görevini yürüttü. Ankara’da yaşıyor; evli, bir çocuk babası. 

Yazın hayatına lise yıllarında Malatya'da yayımlanan Sebat ve Gayret gazetelerinde günlük yazılar yazarak başladı. Üniversite yıllarında Ticaret ve Turizm'in Sesi dergisini çıkardı. İlk öyküsü Varlık dergisinde yayımlandı. Öykü, yazı ve söyleşileri; Adam Öykü, Cumhuriyet, Cumhuriyet Dergi, Damar, Deliler Teknesi, Edebiyat Eleştiri, Evrensel, Evrensel Kültür, Hece Öykü, İnsancıl, Kıyı, Nefes, Notos, Pir Sultan Abdal, Radikal, Siyah Beyaz, Solfasol, Türk Dili, Varlık gibi dergi, gazete ve eklerinde yayımlandı. Nedim Kutlu, Balkız için “Tüm öykülerini yaşanmış, gözlenmiş gerçeklere dayandırıyor. Öyle ki düşsel olan ya da düşle gerçeğin birlikte yer aldığı birkaç öyküsünde de toplumsal ve bireysel gerçekler önde duruyor” değerlendirmesini yaptı.

Ödül: "Güller Kitaplara" ile 1987 Akademi Kitabevi Öykü Ödülü'nde mansiyon ve 1988 TAYAD Öykü Ödülü'nde mansiyon; "Yaşam Bir An’lar Toplamıdır" ile 1991 Ömer Seyfettin Öykü Ödülü'nde birincilik ve 1995 PEN Yazarlar Derneği Orhan Kemal Öykü Ödülü'nde birincilik; "Bütün Ülke Yeşil Vadi" ile 1998 Çukurova Gazeteciler Cemiyeti Orhan Kemal Öykü Ödülüé'de birincilik (ödülü Didem Uslu ile paylaştı); “Komşum” adlı öyküsüyle 1998 Haldun Taner Öykü Ödülü'nde ikincilik ödülünü; "Fırın" ile 2007 Ümit Kaftancıoğlu Öykü Ödülü'nü; "Büyümek İstedim" adlı dosyasıyla Çiğli Belediyesi tarafından düzenlenen 2021 Fakir Baykurt Roman Ödülü'nü aldı.

Yapıtları: Öykü: *Güller Kitaplara, Cem, İst.: 1988 *Dolmuşta Bir Kadın, Cem, İst.: 1990 *Karadeniz Dağ Kartalı, Cem, İst.: 1991 *Karın Altı Kardelen, Cem, İst.: 1993 *Yaşam Bir An’lar Toplamıdır, Cem, İst.: 1995 *Bütün Ülke Yeşil Vadi, Öteki, İst.: 1997 *Dil Bağı, Cem, İst.: 1999 *Yüzüstü Düşler, Evrensel, İst.: 2007 *Gizüstü Mektup, Evrensel, İst.: 2013.

Roman: *Büyümek İstedim, Literatür, İst.: 2021.

Araştırma: *Sivas'tan Sydney'e Pir Sultan, Prospero, Ank.: 1994 *Pir Sultan'da Birlik Mücadelesi, İtalik, Ank.: 2002 *Kent Koşullarında Sosyolojik Olgu Olarak Alevilik, Alev, İst.: 2002.

Kaynaklar: “Ali Balkız ile Güller Kitaplara Üstüne”, söyleşi, Varlık, Ocak 1989, 29; Nedim Kutlu, “Ali Balkız’ın Öykücülüğü”, Damar, S. 7,  Ekim 1991, 29-32; Muzaffer Uyguner, “Ali Balkız’ın Öyküleri”, Türk Dili Dergisi, Mayıs-Haziran 1992; Hüseyin Atabaş, "Bütün Ülke Yeşil Vadi mi?", Cumhuriyet Kitap, S. 532, 27 Nisan 2000; Öner Yağcı, “Ali Balkız’ın Öykücülüğü”, Cumhuriyet Kitap, S. 532, 27 Nisan 2000.

ŞAKİR BALKI

 (2 Eylül 1929, Gönen/Balıkesir - 27 Mayıs 2021, İzmit/Kocaeli) 

Mizah yazarı. Kâmile Hanım ile Emin Balkı’nın oğlu. İzmit Erkek Sanat Okulu’nda okudu. Küçük yaşlardan itibaren işçi olarak çeşitli fabrikalarda çalıştı; Seka’da mekanik atölye amiriyken emekli oldu. TYS ve Kocaeli Dokümantasyon Merkezi (onur) üyesi. İzmit’te yaşadı; evli, dört çocuk babası. Cenazesi 28 Mayıs 2021'de, Bağçeşme Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Bağçeşme Mezarlığına defnedildi.

İlk yazısı 1953’te Demokrat Kocaeli gazetesinde çıktı. Gülmece öyküleri Akbaba, Dolmuş (1957), Pazar (1960), Zübük (1962) dergilerinde, “Neler Yapmadık” (1974) ve Büyük Usturalar (1975) adlı romanları Cumhuriyet gazetesinde ve anekdotları Ciddiyet ekinde (1977-82) yayımlandı. Uzun yıllar Kocaeli Gazetesi'nde köşe yazarlığı yaptı. İzmit Kent Tarihi ile ilgili kitaplar yazdı.

Ödül: “Öküzlük Üstüne Nutuk” ile 1979 Akşehir Nasrettin Hoca Gülmece Öyküleri Yarışması (birincilik).

Yapıtları: Roman: *Büyük Usturalar, Tekin, İst.: 1978.

Öykü: *Aç Ayı Oynamaz, Tekin, İst.: 1980 *Piliç Şermin’in Evi, Gür, İst.: 1983 *Şeytan Aletleri, Tekin, İst.: 1992.

Araştırma: *İzmit’te Zaman, İzmit Rotary Kulübü, İzmit: 1995 *Nikomedia’nın Büyülü Yüzü İzmit, İzmit Rotary Kulübü, İzmit: 1999 *O Yılları Yaşamak/İzmit Sinemaları, Kocaeli Dokümantasyon Merkezi, İzmit: 2001 *İzmitli Üç Yazar/Metin Yüce, Naci Girginsoy, Avni Öztüre, Kocaeli Ofset Mtb., İzmit: 2004 *Agora’da Dans ve Düş, İzmit Rotary Kulübü, İzmit: 2005 *Atatürk’ün Yaşamı’nda İzmit İmgesi ve Seka’nın Trajik Sonu, KYÖD, İst.: 2010.

Kaynaklar: TBEA, c. I, 2001, 142/2010, 173-174; Karaalioğlu, 88-89; Y. Doğan, “Mizahçının Düşmanı Çoktur”, söyleşi, Cumhuriyet, 28 Nisan 1974; Doğan Hızlan, “Küçük Başların Açtığı Büyük Dertler”, Cumhuriyet, 7 Aralık 1978; İlhan Selçuk, “Şeytan Ayetleri mi, Şeytan Aletleri mi?”, Cumhuriyet, 2 Haziran 1993.

Hazırlayan: Şükrü Kırkağaç

ABDURRAHİM BALCIOĞLU

 (1928, Akseki/Antalya - 14 Temmuz 2012, İstanbul) 

Şair, yazar. Düzenli bir öğrenim görmedi; kendi kendini yetiştirdi. 19 yaşındayken ailevi bir nedenle hapse girdi. 1950’deki genel afla çıktı. Karayolları II. Bölge  Müdürlüğü'nde puantörlük ve kısa bir süre devlet memurluğu yaptı. 1976’da Hergün gazetesinde fıkra yazarlığı yaptı. özel bir kurumda yöneticilik görevinde bulundu. İLESAM üyesiydi. İstanbul'da yaşadı; evli ve bir çocuk babasıydı.

Yazı ve şiirleri; Cemre, Fedai, Genç Akademi, Hilâl, Hisar, Serdengeçti, Sur, Tarla, Tohum, Töre, Türk Edebiyatı dergileri ile Bizim Anadolu, Güneş, Hür Anadolu, Ortadoğu, Son Havadis, Yeni Düşünce, Yeni İstiklal, Zaman  gazetelerinde yayımlandı. 

Ödül: 1991’de İstanbul’da yapılan Dünya Şairleri Kongresi Ödülü'nü aldı.

Yapıtları: Şiir: *Kerpiç Saray, Tan Mtb., İst.: 1962 *Düş Taşları, Tarla, İst.: 1966 *Acılı Zamanlar, Toker, İst.: 1989 *Yakarışlar, Marifet, İst.: 1993 *Canistan / Yağmur Atları,  Ötüken, İst.: 2006.

Roman: *Terleyen Duvarlar, Üçdal Neşriyat, İst.: 1975.

Öykü: *Gizemli Kader Oyunları, Bir Harf, İst.: 2005.

Çocuk Öyküsü: *Kaçak, Dede Korkut, İst.: 1972.

Röportaj: *Ekmek Göçü, Şamil, İst.: 1967 *Demir Perdeyi Aralıyorum, Şâmil, İst.: 1972.

Araştırma-İnceleme: *Mareşal Fevzi Çakmak, Toker, İst.: 1975 *İnsanlığın Ruh Mimarları, Timaş, İst.: 1991 *Osman Yüksel Serdengeçti, Timaş, İst.: 1992.

Kaynaklar: TBEA, c. I, 2001, 140-141/2010, 172; “Balcıoğlu, A. Rahim”, TDEA, I, 304; Işık, 104; katalog.idp.org.tr, erişim tarihi: 19 Nisan 2022.

ALÂETTİN BAHÇEKAPILI

 (25 Aralık 1948, Maçka/Trabzon - ) 

Şair, yazar, gazeeci. Muzaffer Bakioğlu ve A.Bahçekapılı imzasını da kullandı. Müzeffer (Genç) Hanım ile marangoz, inşaat ustası Abdulbaki Bahçekapılı’nın oğlu. 1959’da Maçka Merkez İlkokulu’nu, 1962’de Maçka Ortaokulu’nu, 1965’te devlet parasız yatılı bursuyla okuduğu Trabzon Lisesi’ni ve 1967'de İÜ İktisat Fak. Gazetecilik Enstitüsü’nü bitirdi. Bir süre İÜ Hukuk Fakültesi'nde okudu. 2003'te Anadolu Üni. Açık Öğretim Fak. Halkla İlişkiler Bölümü'nü bitirdi. 

Aynı yıl TRT İstanbul Radyosu’nda redaktör muhabir olarak çalışmaya başladı.  İstanbul, Kars ve Van radyolarında görev yaptı. Ekim 1969-Mart 1971 döneminde muhabere subayı olarak Ankara ve Diyarbakır'da askerlik görevini yaptıktan sonra yeniden İstanbul Radyosu'na döndü. 1973'te prodüktör oldu. Eğitim-Kültür Yayınları'nda sürdürdüğü prodüktörlük görevi sırasında (1973-94) 2000'e yakın radyo programı üretti. Yaptığı programlardan bazıları şunlardır; Hayatın İçinden (1973), Günün Ortası  (1974), Yeraltı Varlığımız (Nail Ekinci’yle birlikte, 1976), Sularımızdaki Servet /1978), Sılaya Dönüş (1978-1979), Öğleden Sonra (1982-83, 1986), Yolun Yarısından Sonra  (1983-84), Kurtuluşumuzun Romanı (1985), Günün İçinden (1985), Gecenin İçinden (1989), Hayatın İçinden (1991), İllerimiz ve Edebiyat (1991), Evler Evler (1992), Gün Başlarken (1992). Programları Radyo 1, Radyo 2 ve Türkiye’nin Sesi’nde yayımlandı. 1994'te şef prodüktörken kurumdan emekli oldu. İlk özel radyonun kurucuları arasında yer aldı. Türkiye’nin Sesi Radyosu ile Almanya ve İsveç radyolarında programları yayınlandı. Adam, İletişim ve Varlık Yayınları’nda redaktörlük, “Görsel Genel Kültür Ansiklopedisi”nde madde yazarlığı yaptı. 2005"te aylık “Ataşehir Ev&Kültür” dergisini çıkarmaya başladı. Ayrıca Haberci Gazete'yi çıkarıyor. BRT (Bahçekapılı Reklam Tanıtım) Reklam Ltd. Şti.’nin ortağı ve yöneticisi olarak çalışmaktadır. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, Karadeniz Kültür ve Çevre Derneği (1990'da kuruluşuna destek verdiği bu derneğin yönetiminde görev aldı. 1996-2000 arasında Genel Başkanlığını üstlendi), Karadeniz Vakfı (2000-04 arasında Yön. Kur. üyesi ve Çevre Komisyonu Bşk), TYS, Trabzon Kültür Derneği, Ataşehir Derneği (2002-. Başkan) üyesi. İstanbul’da yaşıyor; evli ve iki kız babası. 

İlk ürünü 1963’te Zeren Şairleri Antolojisi’nde çıktı. Şiir, yazı, röportajları; Ataşehir Magazin, Ataşehir Mektubu, Başkent, Cumhuriyet, Edebiyat Cephesi, Gerçek, Heyamola Mektubu, İstanbulum, Kıyı, Kitle, Nesin Vakfı Yıllığı, Özlem, Özün, Petek, Saçak, Sonhaber, Soyut, Sömürüye Karşı Savaş, Tasvir, Varlık, Yalı, Yazın Dergisi, Yazko Edebiyat, Yazko Somut, Yeni Gün gibi dergi, gazete ve yıllıklarda yayımlandı. “Hep O Gözler” adlı romanı 1966’da Trabzon’da Sonhaber gazetesinde tefrika edildi.    İ. Gündağ Kayaoğlu ve Dr. Mustafa Duman’la Trabzon ’87 Kültür Sanat Yıllığı’nı hazırladı ve yayımını yönetti. Bu yıllıktaki emeklerini "Trabzon’u Yazanlar", "Gelişen Trabzon" ve  "Trabzon Lisesi’nin 100. Yılı" adlarıyla ayrı basımlarda topladı. BRT Yayınları’nı kurarak çeşitli konularda kitaplar yayımladı/yayımlıyor. İÜ Cerrahpaşa Tıp Fak. için Eşduyum dergisini hazırladı ve yayımladı. 

Ödül: "Günün İçinden" programıyla 1985 Türk Hava Kurumu Ödülü'nü; "Gecenin İçinden" programıyla 1989 ve "İllerimiz ve Edebiyat" programıyla 1991’de Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin En İyi Radyo Programcısı Ödülü'nü; "Evler Evler" programıyla 1992’de Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Dostluk Ödülü'nü aldı.

Yapıtları: Şiir: *Kanaryam, Yeniyol Mtb., Trabzon: 1964 *Susuksuz, Öz-Gör Mtb., İst.: 1969.

Derleme: *Çağın Öykücüleri, 2 c., BRT, İst.: 1992-93.

Anı: *Sesleri Bende Kaldı, Heyamola, İst.: 2006.

Söyleşi: *Yitik Umutların Gece Bekçisi Alâettin Bahçekapılı, BRT, İst.: 2020.

Araştırma: *İnsanlık Cüzdanı, BRT, İst.: 2013 *Ataşehir'in 100'ü, BRT, İst.: 2014 *Sen Gittin Gideli: 50. Ölüm Yıldönümünde Nazım Hikmet'e Mektuplar, BRT, İst.: 2014 *Gelincik Tarlası Gibi, BRT, İst.: 2015 *Ruhi Su, `Sen Gittin Gideli´: Ölümünün 30. Yıldönümünde Ruhi Su'ya Mektuplar, Anılar, BRT, İst.: 2016.

Yayına Hazırladığı Kitaplar: *Trabzon'u Yazanlar (Trabzon'un yazına yansıması), 1987 *Gelişen Trabzon, 1987 *Trabzon Lisesi'nin 100.Yılı, 1987 *Gebze'nin Altın Yılları, BRT, İst.: 1995 *Çevre Kurtuluş Savaşı, Hemen Şimdi! -I, BRT, İst.: 2001 *II. Ulusal Çevre Paneli - Bildiriler- (Editör), Karadeniz Vakfı, 2003.

Kaynaklar: TBEA, c. I, 2001, 139; Behçet Necatigil, Eklerle 19. basım: 2000, Varlık Yayınları, İst.; Kadir İncesu, "Bazen savaşan bir Don Kişot oldum", Birgün, 20 Nisan 2020.

BEKİ L. BAHAR

 

(16 Aralık 1926, İstanbul - 9 Ağustos 2011, İstanbul) 

Şair, oyun yazarı. Tam adı Beki Luiza Bahar. Tüccar Yako Jak Morhayim ile ev kadını Sara’nın kızı. Şair ve yazar Natan Malki büyük dedesidir. İlkokulu üçüncü sınıfa kadar Beyoğlu Musevi Lisesi’nde okudu, daha sonra girdiği Ankara Koleji’ni 1945’te bitirdi. Hukuk Fakültesi’ndeki öğrenimini yarım bıraktı. Türk Tiyatro ve Televizyon Oyun Yazarları Derneği, 500. Yıl Vakfı, İstanbul Göztepe Kültür Derneği ve Uluslararası PEN Yazarlar Derneği üyesiydi. İstanbul’da yaşadı, evli ve üç çocuk annesiydi.

19 Ağustos 211'de Neve Şalom Sinagogu’nda düzenlenen törenin ardından Ulus’taki Aşkenaz Mezarlığında toprağa verildi. 

İlk yazısı 1958’de Haftanın Sesi’nde, ilk şiiri 1959’da Varlık Yeni Şiirler Antolojisi’nde, ilk öyküsü 1964’te Çağdaş dergisinde (Konya) çıktı. Yazıları Çağdaş (Konya), Eflatun, Gelişim (İsrail), Göztepe Kültür Derneği, Haftanın Sesi, Şalom, Tiryaki gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı. “Alabora” adlı oyunu 1970’te Ankara Yeni Sahne’de oynandı. Film senaryosu, bestelenmiş şiirleri ve Fransızcadan Türkçeye şiir çevirileri vardır. Bazı şiirleri İbraniceye çevrildi." Ezan, Çan, Hazan" şiiri Ali Kocatepe tarafından bestelendi. 2006'da Dolmabahçe Sarayı'nın 150'inci yıl kutlamalarında TRT Gençlik Korosu eşliğinde, Ferhat Göçer ve Aysun Kocatepe tarafından seslendirildi. 

Ödül: Donna Grasya Nasi ile 1995 Bakırköy Belediyesi Oyun Yazım Yarışması başarı ödülünü aldı.

Yapıtları: Şiir: *Yakamozlar, Ayyıldız Mtb., Ank.: 1963 *Kişi Bunalımı+Dişi Bunalımı, Ayyıldız Mtb., Ank.: 1970 *Doğada Düğün, Sümbül Mtb., İst.: 1989 *Koronas, İspanyolca yazdığı şiirler; İst.: 2002 *Sevdim Onu, Pan, İst.: 2007.

Oyun: *Pudu-Hepa, Memleket, Ank.: 1970 *Sıradan Bir Şey, Özdemir Mtb., İst.: 1985 *İkiyüzbininci Gece, Özdemir Mtb., İst.: 1986 *İkizler, Özdemir Mtb., İst.: 1986 *Donna Grasya Nasi, İsis, İst.: 1993 *Demoklesin Kılıcı, Mitos Boyut, İst.: 2004 *Toplu Oyunlar I (Ölümsüz Kullar - Senyora - Alabora), Mitos Boyut, İst.: 2005.

Anı: *Ordan Burdan Altmış Yılın Ardından, Gözlem Gazetecilik, İst.: 1995.

Deneme: *Ne Kendi Tanır Ne de Söz Edeni Vardır, Gözlem Gazetecilik, İst.: 2003.

Araştırma: *Efsaneden Tarihe Ankara Yahudileri, Pan, İst.: 2003 *Bir Zamanlar Çıfıt Çarşısı, Pan, İst.: 2010.

Kaynaklar: TBEA, c. I, 2001, 138; Metin And, “Devlet Tiyatrosunun Mevsim Sonu”, Ulus, 29 Mayıs 1970; Ayhan Hünalp, “İlginç Bir Oyun: Donna Grasya Nasi”, Çağrı, S. 417, Ağustos 1994, 17; Sevilay Saral, "Beki L. Bahar Üzerine", Mimesis Tiyatro Çeviri Araştırma Dergisi, S. 13, Ekim 2007; Pan Yayıncılık web sitesi, erişim tarihi: 15 Nisan 2022.

YAVUZ BAHADIROĞLU

(1935, Hisarlı Köyü, Pazar / Rize - 21 Ocak 2021, İstanbul) 

Romancı, gazeteci. Asıl adı Niyazi Birinci. Veysel Akpınar, Şeref Baysal, Bahadır Alp ve Nurcan Sevinç imzalarını da kullandı. Selçuk Kuleli imzasıyla da Şeyh Şamil Kartal Yuvası adlı bir roman kaleme aldı. 1960’ta ortaokuldan mezun olduktan sonra öğrenimine devam etmedi; 1961'de gemicilik, 1965'te balıkçılık, 1970'te çay eksperliği gibi çeşitli işlerde çalıştı. 1971’de Yeni Asya gazetesinde muhabir olarak gazeteciliğe başladı. Haber, röportaj ve araştırma birimlerinde çalıştı. Aynı gazetenin yurtiçi istihbarat şefliği görevinde bulundu. 1981’de Yeni Nesil gazetesinde yazmaya başladı, Can Kardeş dergisinde genel yayın yönetmenliği yaptı. 

Asıl çıkışını Yavuz Bahadıroğlu ismiyle yazdığı romanlarla yaptı. İlk romanı Sunguroğlu ve ardından yazdığı Buhara Yanıyor romanı ülkenin en çok satan romanlarından oldu. Genelde Osmanlı İmparatorluğu'nun çeşitli dönemlerini ele alan otuzu aşkın romanı vardır. Son çıkan kitaplarından biri Biz Osmanlıyız'dır. Roman, çocuk kitapları, hikâye, araştırma, oyunlar, film yapılmış senaryolar ve fikri eserler olmak üzere yüzlerce çalışmaya imza attı. Yurt içinde ve yurt dışında çeşitli konularda binlerce konferans verdi, çeşitli kurum ve kuruluşlardan ödüller aldı, iki kitabı Kültür Bakanlığı tarafından yayımlandı. TV Net’ de Mustafa Armağan’la birlikte “Derin Tarih” adlı bir program ve her pazartesi TRT Türk’te “Ne Oldu, Nasıl Oldu?” isimli başka bir program yaptı. Aynı zamanda Millî Eğitim Bakanlığı Yayın Danışmanlığı görevini yürüttü. Son olarak ulusal Moral FM radyosunda yorumculuk ve Yeni Akit gazetesinde köşe yazarlığı yaptı. İstanbul'da yaşadı; evli, üç çocuk babasıydı.

22 Ocak 2021 tarihinde Eyüp Sultan Camii'nde kılınan ikindi ve cenaze namazının ardından Eyüp Sultan'daki Mihrişah Vâlide Sultan Külliyesi haziresinde toprağa verildi.

İlk hikâye çalışmasını ortaokulda yaptı. Yazı, öykü ve söyleşileri Moral Dünyası, Yeni Akit, Yeni Nesil gibi gazete ve dergilerde yayımlandı.

Ödül: Köprübaşı ile 1979 Türkiye Milli Eğitim Vakfı Roman Teşvik Ödülü'nü; 1982 TYB Çocuk Edebiyatı Yılın Yazarı Ödülü'nü aldı. Birlik Vakfı tarafından 20 Kasım 2004’de “Tarihi Sevdiren Adam.” unvanı verildi. Forbes Türkiye’ye göre 2011 yılının en çok kazanan yirmi yazarı arasında yer aldı.

Hakkında Hazırlanan Tezler: Yüksek Lisans Tezleri: İrem Temur, "Yavuz Bahadıroğlu'nun Tarihi Romanları ve Romancılığı", Dan.: Yrd. Doç. Dr., Trakya Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD Türk Edebiyatı BD, Edirne: 2009, 210 s.; Bahadır Gülden, "Yavuz Bahadıroğlu'nun Çocuk Romanları ve Hikâyelerinde Yer Alan Değerler", Dan.: Yrd. Doç. Dr. Bayram Çetinkaya, Afyon Kocatepe Üni. SBE Türkçe Eğitimi ABD, Afyonkarahisar: 2014, 310 s.; Yasemin Katı, "Yavuz Bahadıroğlu'nun Çocuk Hikâyelerinde Değerler Eğitimi ve Söz Varlığı", Dan.: Yrd. Doç. Dr. Salim Durukoğlu,  İnönü Üni. Eğitim Bilimleri Ens. Türkçe Eğitimi ABD Türkçe Öğretmenliği BD, Malatya: 2015, 292 s.; Tuğba Emirhan, "Değerler Eğitimi Bağlamında Yavuz Bahadıroğlu'nun Çocuk Romanları", Dan.: Prof. Dr. Yavuz Bayram, Ondokuz Mayıs Üni. Eğitim Bilimleri Ens. Türkçe Eğitimi ABD, Samsun: 2016, 230 s.; Fatma Ersöz, "Yavuz Bahadıroğlu'nun Çocuk Kitaplarının 2018 Türkçe Öğretim Programındaki Temalar Yönünden İncelenmesi", Dan.: Prof. Dr. Mehmet Hilmi Uçan,  Afyon Kocatepe Üni. SBE Türkçe Eğitimi ABD, Afyonkarahisar, 2019, 218 s.

Yapıtları: Roman: *Aslan Yürekli Memiş, Yeni Asya, İst.: 1973 *Sunguroğlu, Yeni Asya, İst.: 1973 *Bizans Saraylarında, Yeni Asya, İst.:, 1974 *Bizim Can, Yeni Asya, İst.: 1974 *Deniz Altı Ülkesi, Yeni Asya, İst.: 1974 *Buhara Yanıyor, Yeni Asya, İst.: 1974 *Elveda Buhara, Yeni Asya, İst.: 1975 *Turgut Alp, Yeni Asya, İst.: 1975 *Kırım Kan Ağlıyor, Yeni Asya, İst.: 1976 *Şehzade Selim, Yeni Asya, İst.: 1976 *Şirpençe, Yeni Asya, İst.: 1976 *Mısır’a Doğru, Yeni Asya, İst.: 1976 *Yolbaşı, Yeni Asya, İst.: 1977 *Sel, Yeni Asya, İst.: 1977 *Avukat Bekir Berk, Yeni Asya, İst.: 1977 *Şehzade Murat, Yeni Asya, İst.: 1978 *Malazgirt’te Bir Cuma Sabahı, Yeni Asya, İst.: 1978 *Şehzade Selim, Yeni Asya, İst.: 1979 *Demirbaş Veli, Yeni Asya, İst.: 1979 *Çaka Bey: Yelkenler Dikilecek, Yeni Asya, İst.: 1979 *Köprübaşı, Yeni Asya, İst.: 1979 *Boşlukta Yürümek, Yeni Asya, İst.: 1979 *Cengâver, İst.: Yeni Asya, 1980 *Mavi Yıldız, İst.: Yeni Asya, 1980 *Hasan Efe, İst.: Yeni Asya, 1980 *Çoban Kız, Yeni Asya, İst.: 1980 *Nesrin, Yeni Asya, İst.: 1980 *Niğbolu, Yeni Asya, İst.: 1980 *Dargo, Yeni Asya, İst.: 1981 *Keşmekeş, Yeni Asya, İst.: 1981 *Binatlı, Yeni Asya, İst.: 1981 *Düşman, Yeni Asya, İst.: 1981 *Endülüs’e Veda, Yeni Asya, İst.: 1981 *Sunguroğlu 1-2-3, Yeni Asya, İst.: 1982 *Sunguroğlu Baskın,  Yeni Asya, İst.: 1982 *Sunguroğlu Çalınan Hazine, Yeni Asya, İst.: 1982 *Sunguroğlu Gemide İsyan, Yeni Asya, İst.: 1982 *Sunguroğlu Kaçırılan Prenses, 1982 *Sunguroğlu: Kaybolan Elçiler, Yeni Asya, İst.: 1982 *Sunguroğlu: Tuzak, Yeni Asya, İst.: 1982 *Sunguroğlu Kara Şövalyeye Karşı, Yeni Asya, İst.: 1982 *Sunguroğlu Foça Korsanlarına Karşı, Yeni Asya, İst.: 1982 *Dördüncü Murad, 2 c., Yeni Asya, İst.: 1982-83 *Merhaba Söğüt, Yeni Asya, İst.: 1984 *Sahipsiz Saltanat, Yeni Asya, İst.: 1984; *Yıldırım Beyazıd, Yeni Asya, İst.: 1984 *Birinci Murat, Yeni Asya, İst.: 1984 *İkinci Murat, Yeni Asya, İst.: 1984 *Osman Gazi, Yeni Asya, İst.: 1985 *Çelebi Mehmet, Yeni Asya, İst.: 1986 *Baskın, Yeni Asya, İst.: 1986 *Kaybolan Elçiler, Yeni Asya, İst.: 1986 *Cem Sultan, 2 c., Yeni Asya, İst.: 1986 *Orhan Gazi, Yeni Asya, İst.: 1987 *Fatih, Yeni Asya, İst.: 1987 *Kanuni Sultan Süleyman, Yeni Asya, İst.: 1987 *Selahaddin Eyyubi, Yeni Asya, İst.: 1989 *Yavuz Sultan Selim, Yeni Asya, İst.: 1989 *Çaka Bey, Yeni Asya, 1990 *Sen Beni Sev, Yeni Asya, İst.: 1991 *Geceyarısı Mektupları, Yeni Asya, İst.: 1991 *Kirazlı Mescit, Yeni Asya, İst.: 1994 *Topal Kasırga, Yeni Asya, İst.: 1996 *Zindanda Şahlanış, Yeni Asya, İst.: 1997 *Uzaklar Yakındır, KB, Ank.: 1997 *Kelepçe, Yeni Asya, İst.: 1999 *Dağlı, Nesil, İst.: 2001  *Gülü Arayan Adam, Nesil, İst.: 2002 *Yaşam Bir Avuç Gül Bir Tutam Diken, Nesil, İst.: 2002 *Tuzak, Nesil, İst.: 2005 *Biz Osmanlıyız, Nesil, İst.: 2006 *Bediüzzaman Said Nursi, Nesil, İst.: 2006  *Ağalar Saltanatı, Nesil, İst.: 2007 *Fatih Sultan Mehmet ve İstanbul’un Fethi, Nesil, İst.: 2008 *Gemide İsyan, Nesil, İst.: 2008 *Fatih Sultan Mehmet, Nesil, İst.: 2011 *Muhteşem Süleyman, Nesil, İst.: 2011 *Muhteşem Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan, Paradoks, İst.: 2012  *Kanuni Sultan Süleyman, Nesil, İst.: 2012 *Yavuz Sultan Selim ve Kutsal Emanetler, Nesil, İst.: 2013 *Fatih Sultan Mehmet 1453, Nesil, İst.: 2013 *Mimar Sinan Mimarideki Osmanlı Mührü, Nesil, İst.: 2014 *Son Süvari Yavuz Sultan Selim Han, Nesil, İst.: 2014 *Kaçırılan Prenses,  Nesil, İst.: 2015

Öykü: *Sultanlar Sultanı, Yeni Asya, İst.: 1973 *Üçüncü Basamak, Yeni Asya, İst.: 1977 *Ustura Zoruna, Yeni Asya, İst.: 1978 *Elmas Nine, Yeni Asya, İst.: 1979 *Zirvedeki Ses, Yeni Asya, İst.: 1981.

Anı: *Anılarımdaki Türkiye, 2015.

Araştırma, İnceleme: *Batı ve Biz, 1977 *Hayırsız Ada, 1980 *Murat Hüdavendigar: Hayatı-Mefkuresi-Mücadelesi, 1984 *Yıldırım Beyazıt: Hayatı-Mefkûresi-Mücadelesi, 1984 *Osman Gazi: Hayatı-Mefkuresi-Mücadelesi, 1985 *Osmanlı Padişahları Ansiklopedisi, 1-2-3, 1986 *Dünyamızda Neler Oluyor, 1989 *Şu Bizim Demokrasi, 1995 *Bu Gidiş Nereye, 1996  *Eşim, Çocuğum ve Ben, Nesil, İst.: 2001 *Hayata Dilekçe, Nesil, İst.: 2003 *Eşim, Çocuğum ve Ben, Nesil, İst.: 2005 *Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil, İst.: 2007 *Harem, Nesil, İst.: 2010 *Kayıtdışı Tarihimiz, Nesil, İst.: 2010 *Osmanlı Demokrasisinden Türkiye Cumhuriyetine, Nesil, İst.: 2010 *Cihan Sultanları, Nakkaş, İst.: 2011 *Çanakkale Kıyameti, Nakkaş, İst.: 2012 *Osmanlı’nın Büyüme Sırları, Nesil, İst.: 2012 *Tarihimizin Gizli Odaları, Hayat, İst.: 2012 *Tarihin Mayın Tarlası, Nesil, İst.: 2013 *Babalar Eve Dönsün, Nesil, İst.: 2013 *Beylikten Hükümdarlığa Osmanlı Padişahları, Nesil, İst.: 2013 *Yakın Tarihin Kara Kutusu, Nesil, İst.: 2013 *Osmanlı’nın Yazılmamış Tarihi, Granada, İst.: 2013 *Osmanlı’da Şehzade Katli, Nesil, İst.: 2014 *Saltanattan Cumhuriyete Yakın Tarihimizin Sır Perdesi, Nesil, İst.: 2014 *Dindarların Para ve İktidarla İmtihanı, Nesil, İst.: 2014 *İnancın Zaferi Çanakkale, Nesil, İst.: 2015  *Zebun-Sultanların Aşkı, Nesil, İst.: 2019.

Oyun: Piyesler, 

Çocuk Kitapları: *Karıncalar Savaşı, Yeni Asya, İst.: 1973 *Satılık Çocuk, Yeni Asya, İst.: 1973 *Tekir ile Joli, Yeni Asya, İst.: 1973 *Yaramaz Piti, İst.: Yeni Asya, 1973 *Zip Zap, Yeni Asya, İst.: 1973 *Tuhaf Çocuk, Yeni Asya, İst.: 1974 *Bilmece Oyunu, Yeni Asya, İst.: 1976 *Birlikte Gülelim, Yeni Asya, İst.: 1976 *Gak Gak, Yeni Asya, İst.: 1977 *Feza Çocuğu, Yeni Asya, İst.: 1977 *Altın Yataklar, Yeni Asya, İst.: 1977 *Vatan İçin, Yeni Asya, İst.: 1977 *Pamuk ile Kurnaz Fare, Yeni Asya, İst.: 1978 *Tüy Kanat, Yeni Asya, İst.: 1978 *Cik Cik Serçe, Yeni Asya, İst.: 1978 *Miyav Kedi, Yeni Asya, İst.: 1979 *Tarih Dede Anlatıyor, Yeni Asya, İst.: 1979 *Şaşkın Leylek, Yeni Asya, İst.: 1979 *Çocuk Masalları, Yeni Asya, İst.: 1980 *Tintin Tavşan, Yeni Asya, İst.: 1980 *Büyücünün Çocukları, Yeni Asya, İst.: 1980 *Çoban Kız, Yeni Asya, İst.: 1980 *Issız Orman, Yeni Asya, İst.: 1980 *Canavar Robot, Yeni Asya, İst.: 1982 *Kaybolan Civciv, Yeni Asya, İst.: 1983 *Dev Hayvanlar, Yeni Asya, İst.: 1983 *Soygun, Yeni Asya, İst.: 1983 *Kınalı Kuzucuk, Yeni Asya, İst.: 1983 *Düşünen Çocuk, Yeni Asya, İst.: 1984 *Ateş Mehmet, Yeni Asya, İst.: 1984 *Zafer Yolu, Yeni Asya, İst.: 1984 *Papağan Nuri, Yeni Asya, İst.: 1985 *Çocuğun Ramazanı, Yeni Asya, İst.: 1986 *Ucuz Hikâyeler, Yeni Asya, İst.: 1987 *Varvara, Yeni Asya, İst.: 1988 *Barla’da Diriliş, Nesil, İst.: 1997 *Sel, Nesil, İst.: 1998 *Yürek Seferi, Nesil, İst.: 1999 *Yaramaz Ayı Zirzop, Nesil, İst.: 2001 *Sular Altında Bir Ülke, Nesil, İst.: 2001 *Köy Çocuğu, Nesil, İst.: 2002  *Üç Kaçak Yolcu, Nesil, İst.: 2002 *Yetim Çocuk, Nesil, İst.: 2002 *Tarihimizden Yaşanmış Öyküler, Nesil, İst.: 2005 *Hayata Dair Öyküler, Nesil, İst.: 2007 *Hayatı Aşkla Yaşamak, Nesil, İst.: 2008 *Heyecanlı Yolculuk, Nesil, İst.: 2008 *40 Geceye 40 Masal, Nesil, İst.: 2008 *Çamurdan Meyve Olur mu?, Nesil, İst.: 2008 *Gizli Kameralar, Nesil, İst.: 2008 *Her Şeyin Bir Ustası Vardır, Nesil, İst.: 2008 *İki Kirazın Sohbeti, Nesil, İst.: 2008 *Kır Gezisi, Nesil, İst.: 2008 *Saksıdaki Fabrikalar, Nesil, İst.: 2008 *Bizi Kimler Dinliyor?, Nesil, İst.: 2008 *Can'ın Hatıra Defteri, Nesil, İst.: 2008 *Doktor Olacağım, Nesil, İst.: 2008 *Mahmut Dede’nin Terazisi, Nesil, İst.: 2008 *Teşekkür Ederim Allah’ım, Nesil, İst.: 2008 *Zikir Fikir Şükür, Nesil, İst.: 2008 *Fedakâr Annem, Nesil, İst.: 2009 *Haram Yemenin Sonu, Nesil, İst.: 2009 *İki Kardeş, Nesil, İst.: 2009 *Memleketim, Nesil, İst.: 2009 *Zengin Olan Dilenci, Nesil, İst.: 2009 *Canım Peygamberim, Nesil, İst.: 2010 *Uzay Çocuğu, Nesil, İst.: 2011 *Adil Olan Kazanır, Nesil, İst.: 2012 *Akıllı Kaplumbağa, Nesil, İst.: 2012 *Akvaryum Güzeli, Nesil, İst.: 2012 *Alaycı Balık, Nesil, İst.: 2012 *Alican ve Ercan, Nesil, İst.: 2012 *Arpacık Kumrusu, Nesil, İst.: 2012 *Cingöz ile Camgöz, Nesil, İst.: 2012 *Çalışkan Mehmet, Nesil, İst.: 2012 *Çalışkanlık İçeri, Tembellik Dışarı, Nesil, İst.: 2012 *Çevre Bize Emanet, Nesil, İst.: 2012 *Çıtır Çıtır Masallar, Nesil, İst.: 2012 *Çizgili Zürafalar, Nesil, İst.: 2012 *Dayanışma En Büyük Güçtür, Nesil, İst.: 2012 *Dertli Alp Keçisi, Nesil, İst.: 2012 *Dürüst Ol ki Mutlu Olasın, Nesil, İst.: 2012 *Efe'nin Zavallı Midesi, Nesil, İst.: 2012 *Fare İle Fil, Nesil, İst.: 2012 *Ha Gayret, Başaracaksın, Nesil, İst.: 2012 *Hayat Yardımlaşınca Güzel, Nesil, İst.: 2012 *Kararlı Balıklar, Nesil, İst.: 2012 *Kardeş Böcekler, Nesil, İst.: 2012 *Karınca Birliği, Nesil, İst.: 2012 *Kedi Olan Köpek, Nesil, İst.: 2012 *Kendini Beğenmeyen Ağaç, Nesil, İst.: 2012 *Kim Demiş Fedakârlık Zor Diye, Nesil, İst.: 2012 *Kötü Huylu Karga, Nesil, İst.: 2012 *Kurnaz Tilki, Nesil, İst.: 2012 *Küçük Çoban, Nesil, İst.: 2012 *Küçük Kahraman, Nesil, İst.: 2012 *Masal Masal Cuppala, Nesil, İst.: 2012 *Masal Masal Hoppala, Nesil, İst.: 2012 *Oruç Tuttum Sevinçten Uçtum, Nesil, İst.: 2012 *Ördek Vakvaka, Nesil, İst.: 2012 *Rabbimi Tanıdım Mutlu Oldum, Nesil, İst.: 2012 *Sabırsız Tavşan, Nesil, İst.: 2012 *Saf Kuzucuk, Nesil, İst.: 2012 *Sevgi Ne Güzel Şey, Nesil, İst.: 2012 *Şifalı Elma, Nesil, İst.: 2012 *Şifalı Kedi, Nesil, İst.: 2012  *Şirin Kedi, Nesil, İst.: 2012 *Tarih Cesaretle Yazılır, Nesil, İst.: 2012 *Tavşancık ve Gökyüzü, Nesil, İst.: 2012 *Uyanık Geyik, Nesil, İst.: 2012 *Var mı Arkadaşlık Gibisi?, Nesil, İst.: 2012 *Vatanını Kim Sevmez ki!, Nesil, İst.: 2012 *Yavru Kuşlar, Nesil, İst.: 2012 *Yavru Pelikan, Nesil, İst.: 2012 *Hikâye Kutusu, Nesil, İst.: 2013 *Bir Devrin Bittiği Yer Çanakkale, Nesil, İst.: 2014 *Bici Bici Masallar, Nesil, İst.: 2015 *Gıdı Gıdı Masallar, Nesil, İst.: 2015 

Kaynaklar: TBEA c. I, 2001, 137-138/2010, 168;“Birinci, Niyazi”, TDEA, I, 447; Işık, 136; İ. F. Ceylan, Romancının Romanı/Yavuz Bahadıroğlu’nun Hayatı, İst.: Nesil, 2000;  Süleyman Kocabaş, "Dostum Yavuz Bahadıroğlu", Derin Tarih, Mart 2021; Nesil Yayınları web sitesi, erişim tarihi: 6 Mart 2022.

YUSUF ZİYA BAHADINLI

 (9 Eylül 1927, Bahadın, Sorgun / Yozgat - ) 

Romancı, öykücü, yayıncı ve öğretmen. 1952’de Çalışkan soyadını Bahadınlı olarak değiştirdi. Sözlük ve antolojilerinde Aydın Su imzasını kullandı. Satı Hanım ile çiftçi Mehmet Çalışkan’ın oğlu. İlk ve ortaöğrenimini Yozgat’ta tamamladı. 1944’te Pazarören Köy Enstitüsü’nü bitirdi. Üç yıl süreyle Yozgat’ta, doğduğu köy olan Bahadın’da öğretmenlik yaptı. Ankara’da Hasanoğlan Yüksek Köy Enstiüsü'nde başlayan yükseköğrenimine (1947), köy enstitülerinin kapatılmasıyla Balıkesir Eğitim Enstitüsü'nde devam etti. Ardından iki yıllık bir öğrenim daha görerek Ankara Gazi Eğitim Ens. Edebiyat Bölümü'nden mezun oldu (1951). 1950-1958 arasında Erzurum, Kars, Konya, Düzce ve İstanbul’da Türkçe ve edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı.

Kurucusu olduğu Hür Yayınevi’nin (1958-74) ve yine kendi kurduğu Yeni Dünya Yayınevi’nin (1974-90) yöneticiliğini yaptı. 1958'de kurduğu Hür Yayınevi'nde, öğretmen duyarlılığı ile öğrenciler için sözlükler ve antolojiler başta olmak üzere, çeşitli kaynak kitaplar yayımladı. İlke (1974) ve Yeni Dünya (6 sayı) adlı siyasi dergileri çıkardı. 1963’te Türkiye İşçi Partisi’ne üye oldu. 1965-69 arasında Türkiye İşçi Partisi Yozgat milletvekili olarak TBMM’de bulundu. 1979’da Bavyera Kültür Bakanlığı tarafından bir yıl süreyle Almanya’ya davet edildi. 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından Türkiye’ye dönemedi ve Almanya’da 12 yıl yaşamak zorunda kaldı. Bu süre içinde Nurnberg, Berlin ve Hannover’de öğretmenlik yaptı, kitaplar yazdı. 1991’de Türkiye’ye döndü. 1999'da Sosyalist İktidar Partisi'ne üye oldu. Nazım Hikmet Kültür Merkezi çalışmalarına katkıda bulundu. 2000'de Beyoğlu Aznavur pasajındaki NHKM binasında Nazım Kitaplığını açtı. 2001'de SİP'in TKP adını almasından bu yana TKP üyesi. TYS, Dil Derneği, PEN Yazarlar Derneği ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir. İstanbul’da yaşıyor, evli ve üç çocuk babası. 

Yayımlanan ilk yapıtı 1946’da Öğretmen Sesi dergisinde çıkan “Dertler-Dermanlar” adlı piyestir. Daha sonra öyküleri, denemeleri ve siyasi yazıları Adam Öykü, Emekçi, Hürriyet Gösteri, İlke, Türkiye Yazıları, Varlık, Yazko Edebiyat, Yeni Dünya, Yürüyüş gibi dergilerde yayımlandı. Siyasi yazıları nedeniyle 1970 ve 1974’te yargılandı ve aklandı. Haçça Büyüdü Hatiş Oldu (Zwischen Zwei Welten, 1980, Ararat Verlag) ve Geçeneğin Karanlığında (In der Dunkelheit des Flures, 1984, Express Edition) adlı kitapları Almancaya çevrildi, çeşitli öyküleri Lehçe, Rusça, Çekçe, Almanca ve Bulgarcaya çevrilerek dergi ve antolojilerde yayımlandı.

Yapıtları: Öykü: *İlk İnsanın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *İtin Olayım Ağam, Hür, İst.: 1964 *Haçça Büyüdü Hatiş Oldu, Yeni Dünya, İst.: 1978 *Geçeneğin Karanlığında, Yeni Dünya, İst.: 1982 *Titanik’te Dans, Yeni Dünya, İst.: 1986 *Tavandaki Kırmızı, (Hikâyelerinden Seçmeler), Morbenek, İst.: 1999 *Bir Hikâyem Var, Yazılama, İst.: 2017.

Roman: *Güllüceli Kâzım, Hür, İst.: 1965 *Güllüceyi Sel Aldı, Hür, İst.: 1972 *Gemileri Yakmak, Yeni Dünya, İst.: 1977 *Açılın Kapılar, Yazko, İst.: 1985 (Roman ilk olarak 1985'te İstanbul'da basıldı fakat dizgi ve baskı hataları sebebiyle dağıtıma çıkarılmadı, yb. Hitit Verlag, Berlin: 1989) *Devekuşu Rosa, Cem, İst.: 1991 *Lidya-Gözleri Yaprak Yeşili, Morbenek, İst.: 1996.

Anı: *Öyle Bir Aşk, Sarmal, İst.: 1993 *Meclis’in İçinde Vurdular Bizi, Asya Şafak, İst.: 2006.

İnceleme: *Türkiye’de Eğitim Sorunu ve Sosyalizm, Hür, İst.: 1968 *Dört Sosyalist Ülke, Hür, İst.: 1970 *Anadolu Aleviliği ve İnsan Fanatizmi, İnsancıl, İst.: 2009 

Deneme: *Güzel Anadolu, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *Yaşamak ve Ölmek Üzerine, Yazılama, İst.: 2015 *Ben Kim İsem Oyum, Cinius, İst.: 2015.

Derleme: *En Güzel Aşk Yazıları, Hür, İst.: 1959 *Dünyanın En Güzel Aşk Şiirleri, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1960 *Dünyanın En Güzel Kadın ve Evlilik Fıkraları, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1960 *Okul Tiyatrosu Cilt 1, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1962 *Okul Tiyatrosu Cilt 2, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *Çocuklara Fıkralar, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Şiirlerde Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Fıkralarda Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Özel Hayatında Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Matbaanın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Kitabın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Yetmişe Üç Kala, Bahadınlı Kültür Derneği, İst.: 1994.

Sözlük: *Türkçe Deyimler ve Kaynakları, Hür, İst.: 1958 *Türkçe Deyimler Sözlüğü, Hür, İst.: 1970 *Açıklamalı Atasözleri Sözlüğü, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1971 *Türkçe Okul Sözlüğü, Hür, İst.: 1975.

Özel Baskı: *Bahadın'da Kültürevi, Yaşar Copy Center, İst.: *Yolca Giden Yorulmamış Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında *Yusuf Ziya Bahadınlı Üstüne -Kırkbir Yazar Kırkbir Bakış, Ufuk Mtb., İst.: ?.

Hakkında Hazırlanan Kitaplar: Salim Aydın (haz.), Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Hikâyelerinde Romanlarında Bahadın. Morbenek, İst.: 2003

Hakkında Hazırlanan Özel Sayı ve Dosyalar: Damar, S. 145, Nisan 2003; Yaşamı Yapıtlarına Yön Veren Yazar: Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında, Berfin-Bahar Aylık Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, S. 100, Haziran 2006.

Hakkında Hazırlanan Tezler: Yüksek Lisans Tezi: Murat Baycanlar, "Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Öykücülüğü ve Romancılığı", Dan.: Doç. Dr. Mustafa Apaydın, Çukurova Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana: 2006, 220 s.

Kaynaklar: TBEA c. I, 2001, 137 / 2010, 167; Yurt Ansiklopedisi, c. X, 1984; İhsan Işık, Yazarlar Sözlüğü, 1990, 1998; İhsan Işık,  Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, 2001, 2004; İhsan Işık,  Encyclopedia of Turkish Authors, 2005; İhsan Işık, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, 2006, gen. 2. bas. 2007; Necatigil, Sözlük, 68; Kurdakul, Sözlük, 1999, 117; Necatigil, Eserler, 167-168; Öner Yağcı, "Bir Yazın Emekçisi Yusuf Ziya Bahadınlı", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Yılmaz Arslan, "Özgürlüğü, Sevgiyi ve Mutluluğu Arayış", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Osman Bozkurt, "Morbenek’in Gülveli’si", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Gültekin Emre, "Masal Gibi Bir Roman", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996;  Yılmaz Yeşildağ, "Tavandaki Kırmızı", Cumhuriyet Kitap, 26 Ağustos 1999; Ali Mert, "Devekuşu Rosa", Cumhuriyet Kitap, 2 Mayıs 2002; Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Hikâyelerinde Romanlarında Bahadın, haz. Salim Aydın, Morbenek, İst.: 2003; Gültekin Emre,  “Bir Yazar Yaşarken Klasik Olur mu?”,  Damar. S. 145, Nisan 2003, 32; Mediha Göbenli, “Sürgün Yazınında Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Yeri”, Damar, S. 145, Nisan 2003, 43; Nursen Karas, “Bahadınlı’nın Hikâyeleri”, Damar. Nisan. S. 145, Nisan 2003, 45; Öner Yağcı, "Hikayelerinde Romanlarında Bahadınlı, Cumhuriyet Kitap, 2004; Murat Baycanlar, "Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Öykücülüğü ve Romancılığı", YLT, Dan.: Doç. Dr. Mustafa Apaydın, Çukurova Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana: 2006; B. Sadık Albayrak, “Yusuf Ziya Bahadınlı’ya Sorular”. Dosya: Yaşamı Yapıtlarına Yön Veren Yazar: Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında. Berfin-Bahar Aylık Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, S. 100, Haziran 2006, 5; B. Sadık Albayrak, "Yusuf Ziya Bahadınlı'nın Öyküleri Üstüne", Sol, 9 Eylül 2017; Müslüm Kabadayı, "Doğanın ve İnsanın Işıklı Sosyalisti Yusuf Ziya Bahadınlı 90 Yaşında", Sol, 9 Eylül 2017; Haber, "Boyun Eğmeyen ve İnatla Üreten Bir Komünist: Yusuf Ziya Bahadınlı", Sol, 9 Eylül 2017; yusufziyabahadinli.org, erişim tarihi: 28 Haziran 2021. 

DENİZ BAĞRIAÇIK

 Frankofon eğitimine 11 yaşında Sainte Pulchérie Fransız Ortaokulu'nda başladı, Saint Benoit Fransız Lisesi’nde devam etti. Mezuniyetinin ardından  Galatasaray Üniversitesi’nde sosyoloji lisansı yaptı. Yüksek lisansını ekonomi ve çalışma sosyolojisi oryantasyonunu tamamlayarak Cenevre Üniversitesi’nden mezun oldu. Üniversitede bulunduğu dönemde Birleşmiş Milletler’in ülkelerin gelişme indexlerinin hazırlanmasında, bakımevlerinde siyasi tercihlerin yapılması araştırmalarında görev aldı. Yüksek lisansı tamamlarken, kariyerindeki ilk işine özel bankacılık alanında, Credit Europe’ta başladı. 2011'de New York’a gitti. 

Güncel olayları takip ederek hazırladığı toplumsal cinsiyet ve sürdürülebilir kalkınma konularındaki yazılarını New York’ta yerel bir gazete için yazmaya başladı. Yazıları daha sonra Birgün, Cumhuriyet, Elle France, Harvard Business Review, İstanbul Art News, Varlık gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı. Köşe yazılarına T24 haber sitesinde devam etti. 2017’de ilk kitabı Türkiye’deki yabancıların Türkiye’ye bakışını anlatan Sorsana Bizi Sevmiş mi yayınlandı.  İş hayatının içerisinde yazılarına devam ederken,  JP Morgan Vakfı’nın Türkiye proje liderliğini üstlendi. 

2016'da, Paris V Sorbonne Üniversitesi’nde yoksulluğun önüne geçmeyi sağlayacak iş modellerinin sosyo ekonomik etkileri üzerine doktora tezini hazırlarmak için Fransa’ya gitti. Doktora tezi için  ziyaret ettiği Dar Es Salaam’da, bir yetimhanedeki çocukların durumdan etkilenen Bağrıaçık, çocuklar için çeşitli çalışmalarda bulundu. Ailelerinin varlığını keşfedince, belgeseller hazırlayarak, yaşananları daha fazla kişiye duyurmak istedi. 

When the Water Rises (2019) Sular Yükselince adlı filmi ile Uluslarası Hindistan Film Festivalinde en iyi yönetmen ödülünü aldı. Portraits of Zanzibar (adlı kısa metrajlı belgeseli ile)  Roma, Sorento, Moskova, Toronto, Amsterdam, New York, İsveç, İngiltere Preston, Londra’daki festivallerden davet aldı, finalist oldu. Sosyal girişimcilik alanındaki çalışmalarını Paris’te  2019’da kurduğu MAISHA etik ve kültür moda markası ile devam etti. Markası ile ailelere, destek sağlayarak hayat koşullarını değiştirmeyi hedefleyen Bağrıaçık, Pandemi sırasında alanlarında tanınmış kişilerle sohbetler düzenleyerek TEGV adına bir bağış kampanyası düzenleyedi. Studio 22 sohbetleri ile,  programa değer katan  konuklarıyla  Prof. Dr. Ali Ergur, Prof. Dr Yasemin Giritli İnceoğlu, Gündüz Vassaf, Soli Özel ve sanatçılardan Esra Zeynep Yücel, Evrencan Gündüz ile 100’den fazla çocuğun 1 yıllık eğitimine katkı sağladı. 

Sanata olan tutkusu çok küçük yaşlarda başlayan Bağrıaçık, Müjdat Gezen’de tiyatro Pera Güzel Sanat’larda piyano eğitimi aldı. 

Kaynaklar: Erendiz Atasü, "'N'olur Sevsen Beni", Cumhuriyet Kitap, S. 1447, 9 Kasım 2017, 22.

BABÜR ŞAH

 (14 Şubat 1483, Fergana – 26 Aralık 1530, Agra)

XVI. yy. Çağatay şairi. Günümüzde Özbekistan ve Fergana Vadisi sınırları içerisinde yer alan Andican şehrinde doğdu. Babası, Timur'un üçüncü oğlu Miran Şah'ın torunlarından Fergana valisi Ömer Şeyh Mirza, annesi ise Cengiz Han'in torunlarından Yunus Han'ın kızı Kutluğ Nigâr Hanım'dır. Babasının ölümünden sonra 1494'te 12 yaşında Fergana'da tahta çıktı. Babür, babasının tahtına oturduğu zaman amcası Semerkant Hanı Sultan Ahmet ve dayısı Taşkent Hanı Mehmet, Fergana’ya hücum etmekteydiler. Babür, babasının kumandanları sayesinde bu tehlikeyi atlattı. Babür 1497'de, büyük atası Timur’un başkenti olan Semerkant’ı ele geçirmeyi başardı. Fakat Özbeklerin Hanı Şeybânî’ye yenildi. 1501'de Semerkant'ı tekrar ele geçirdiyse de 1503'te tekrar Özbeklere bıraktı. Timur'un soyundan gelen hükümdarların idaresindeki küçük devletler Özbekler tarafından ortadan kaldırılıp Timurluların önemli şehirleri Semerkant, Buhara, Herat, Özbeklerin eline geçip hanedandan olan prensler mirzaların birer birer hayatını kaybetmesi ile Timurlu hanedanından bölgede bir tek Babür kalmıştır. Timur'un mirasına sahip çıkmaya çalışan Babür de, Özbek Hanı Şeybani Han karşısında sürekli mağlup olmaktaydı. Bâbür Özbekler’le Ser-i Pül’de giriştiği savaşta mağlûp oldu ve Taşkent’teki dayısının yanına sığındı. 1504'te Türk ve Moğollar’la birlikte Hindukuş dağlarını aşarak Kâbil’e indi ve kan dökmeden şehri ele geçirip buraya yerleşti. Bâbür Safevîler’in yardımıyla 1511'de Semerkant ile Buhara’yı ele geçirdi ve Mayıs 1512’ye kadar hâkimiyetini sürdürdü. 1514'te Şah İsmâil Çaldıran’da Yavuz Sultan Selim karşısında yenilince Özbekler tekrar Mâverâünnehir’de güçlendiler ve Bâbürlüler’e karşı tutumlarını sertleştirdiler. Bâbür artık Semerkant’ta tutunamayacağını anladı. Afganistan’da merkezi Kâbil olmak üzere yeni bir devlet kurdu. 1518’de Güney Afganistan seferine çıktı ve Hayber Geçidi’ni aşarak Sind bölgesine indi. Yılın sonunda Kunar ile Sind arasındaki topraklara hâkim oldu. 15 Şubat 1519’da 1500 kişiyle ilk defa Sind nehrini sallarla geçerek Pencap ile Cenap nehri yöresini yağmaladı. Kandehar Kalesi’nin fethederek Hindistan-Afganistan ve İran yolunu kontrol altına aldı. 1526'da  Delhi ve Agra’yı ele geçirdi ve Bâbürlü hânedanını kurdu. Bâbür 1528’de Çanderi’ye saldırarak Raca Medini Rao’yu yendi. Ganj nehrini geçerek topçular sayesinde Lûdîler’e sadık kalan kuvvetleri yendi ve Bâbürlü kuvvetleri 21 Mart 1528’de Leknev’i ele geçirdi.

1529’da Mahmud Şah Afganlılar’ı çevresine toplayarak bölgedeki Bâbürlü nüfuzuna son verdi. Bâbür 6 Mayıs 1529’da Bihâr seferine çıktı ve Mahmud Şah’ı mağlûp ederek doğuya ilerledi. Dönüşte Leknev’i tekrar hâkimiyeti altına aldı.

1530’da hastalanan Bâbür, hastalığının giderek ağırlaşması üzerine bütün emîrleri huzuruna çağırarak oğlu Hümâyun’u hükümdar ilân etti ve onlardan bağlılık yemini aldı. Üç gün sonra 6 Cemâziyelevvel 937’de (26 Aralık 1530) Agra’da vefat etti. Cenazesi Cemne nehri kenarındaki Nûr-Efşân bahçesinde toprağa verildi. Vasiyeti gereğince de altı ay sonra Kâbil’e taşınarak Bâğ-ı Bâbür’de yakınlarının yanına gömüldü. Şah Cihan 1646’da Bâbür için muhteşem bir türbe inşa ettirdi. Bâbür’ün on sekiz çocuğu oldu.

Bâbür, şiirleri ve Bâbürnâme’siyle bugüne kadar gelmiştir. İlk şiir denemelerine on altı yaşında başladı. Bâbür yer yer halk dilinden bir kısım unsurlar almış, atasözleri ve deyimler de kullanmıştır. Bâbür en çok gazel ve dörtlük (rubâî-tuyuğ) tarzını tercih etmiş, kaside ve musammat gibi geniş hacimli nazım şekillerini kullanmaktan uzak durmuştur. Bir şiirini de hece vezniyle bir türkü olarak yazmıştır. Bâbür daha ilk denemelerinden itibaren Farsça şiirler yazmıştır. Bir kısım şiirlerinde, özellikle rubâîlerinde Nevâî tesiri kendini gösterir. 

Yapıtları: *Bâbürnâme (Bâbürnâme’den başka Vekāyi‘, Vâkıanâme, Vâkıât-ı Bâbürî, Vekāyi‘nâme-i Pâdişâhî, Bâbüriyye ve Farsça tercümelerinde Tüzük-i Bâbürî) *Divan, Tahran nüshası (Kütübhâne-i Saltanatî, nr. 671, diğer bir kayda göre 676), Paris nüshası (Bibliothèque Nationale, Supplements Turcs, 1230), Râmpûr Özel Nevvâb Kütüphanesi nüshası, Haydarâbâd Sâlâr Jang Müze Kütüphanesi nüshası, Topkapı Sarayı Kütüphanesi nüshası, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi nüshası, 100. Yıl Atatürk (Belediye) Kütüphanesi nüshası *Aruz Risâlesi *Mübeyyen *Risâle-i Vâlidiyye Tercümesi

Kaynaklar: "Bâbür", Enver Konukçu-Ömer Faruk Akün, TDVİA c. 4, İst.: 1991, 395-400; "Bâbürnâme", Ömer Faruk Akün, TDVİA c. 4, İst.: 1991, 404-408

MEHMET BABALIOĞLU

 Yazar, eczacı. Marmara Üni. Eczacılık Fakültesi'ni bitirdi. İstanbul'da yaşıyor.
Öyküleri Karabatak gibi dergilerde yayımlandı.
Yapıtları: Öykü: *Bazen Çok, Şule, İst.: 2011  *Herkes Unutmadan Önce, Şule, İst.: 2021.
Kaynaklar: Şule Yayınları web sitesi, erişim tarihi: 12 Mart 2021.

HAŞMET BABAOĞLU

 (8 Mayıs 1955, Bursa - )

Gazeteci, yazar.  İÜEF Sosyoloji Bölümü'nden mezun oldu. Gazeteci olarak, çeşitli dergilerde ve gazetelerde editörlük yaptı. NTV'de "90 Dakika" programında Fuat Akdağ, Mehmet Y. Yılmaz ve Hıncal Uluç ile birlikte spor yorumculuğu; ATV'de yayınlanan "Yaşamdan Dakikalar" adlı söyleşi programında Hincal Uluc, Sunay Akın ve Nebil Özgentürk ile birlikte yorumculuk; Selahattin Yusuf ve İsmail Kılıçarslan ile birlikte TVNET'te "Bize Müsaade" programını yaptı. Köşe yazarlığını Sabah gazetesinde sürdürüyor. İstanbul'da yaşıyor.

Yazı ve söyleşileri; E , Fotomaç, Lacivert, Sabah, Vatan gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı.

Yapıtları: Öykü: *Herkes Birbirine Karşı, 1998 *Bekle Beni Gelmeyeceğim, 2001 *Rüyalarını Ver Bana, İthaki, İst.: 2003 *Haydi Kıralım Hayallerimizi, İthaki, İst.: 2004

Kaynaklar: Şebnem Atılgan, "Haşmet Babaoğlu: Öykü Yazmak Aynı Zamanda Fikir Üretmektir", söyleşi, E, S. 56, Kasım 2003, 9-12.

NİLÜFER KUYAŞ

(1954, İstanbul - )

Robert Koleji'nden mezun oldu. ABD'nin Massachusetts eyâletindeki Wellesley College'de felsefe dalında lisans, Boğaziçi Üniversitesi'nde sosyal psikoloji dalında yüksek lisans yaptı. Doktora çalışmasını İngiltere'de gerçekleştirdi. İngiltere'deyken, 1982-93 arasında BBC Türkçe Yayınları'nda yapımcı ve sunuculuk yaptı. 

Türkiye döndükten sonra Milliyet gazetesinde “Entelektüel Bakış” sayfasının editörü ve yazarı olarak çalıştı. Taraf’ta da köşe yazarlığı yapan Nilüfer Kuyaş, üç yıl süreyle NTV'de “Kritik” adlı sanat kültür programını yaptı. İstanbul'da yaşıyor.

Yazıları E (E Posta), Milliyet, Taraf gibi dergi ve gazeteler ile K24 sitelerinde yayımlandı.

Ödül: 1997'de NTV'de yayınlanan "Kritik" adlı program ile Televizyon Gazetecileri Derneği'nin Televizyon Ödülü'nü, "Başka Hayatlar" kitabıyla 2004  Memet Fuat Deneme Ödülü'nü aldı.

Yapıtları: Roman: *Yeni Baştan, Oğlak, İst.: 2007 *Ada'daki Ev, Can, İst.: 2011 *Serbest Düşüş, Can, İst.: 2013.

Öykü: *Yok Adam, Can, İst.: 2014.

Deneme: *Başka Hayatlar, Dünya, İst.: 2003 *Karasevda Kitabı, Can, İst.: 2015.

Çeviri: *Thomas S. Kuhn, Bilimsel Devrimlerin Yapısı, Alan, İst.: 1982

Kaynaklar: Can Yayınları web sitesi, erişim tarihi: 5 Nisan 2022.