(1 Kasım 1960, Gördes/Manisa - )
Yazar,
akademisyen. 1978-80 arasında DTCF’deki
arkadaşlarının çıkardığı Ana, Töre, Divan
ve Doğuş dergilerindeki hikâyelerinde
Ayşe İnce imzasını kullandı. Gülümser Hanım ile manifaturacı Ali İnce’nin kızı.
İlk
ve orta okulu Gördes’te Beş Eylül İlkokulu ile Gördes Ortaokulu’nda tamamladı. 1977’de
Demirci Öğretmen Lisesi’ni, 1982’de AÜ DTCF Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü
bitirdi. 1983’te Gazi Üni. SBE Türk Dili ve
Edebiyatı ABD'nda "Türkmen Şivesi:
Ersarı Urugu Uludepe Ağzı” adlı teziyle yüksek lisansını, 1992'de aynı
üniversitede "Batı Grubu Türk Yazı Dillerinde Fiil" adlı
teziyle doktorasını tamamladı. Yüksek lisans ve doktora tezlerini danışmanı Prof. Dr.
Ahmet Bican Ercilasun ile yaptı. Doktora tezi Türk Dil Kurumu tarafından
basıldı: “Batı Grubu Türk Yazı Dillerinde Fiil.” Türkmen Türkçesi, Azerbaycan
ve Gagavuz Türkçesi üzerinde çeşitli araştırmalar yaptı. 1983-87 arasında Ankara Polis Koleji’nde, 1987-88 eğitim döneminde
İzmir Polis Koleji’nde edebiyat öğretmeni; 1988-90 arasında Dokuz Eylül Üni.
Buca Eğitim Fakültesi’nde araştırma görevlisi ve 1990-94 arasında Gazi
Üniversitesi’nde Öğretim Görevlisi ve
Yardımcı Doçent olarak çalıştı. 1995’ten itibaren
Celal Bayar Üni. Fen-Edebiyat Fak.
Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde öğretim üyesidir. 2002’de Doçent, 2009’da
Profesör unvanını aldı. 2006-09 arasında Manisa ağızları üzerinde BAP projesi
yaptı. Bu konuda ulusal ve uluslararası toplantılarda bildiriler sundu. Manisa
ağızlarının geniş ve ayrıntılı bir gramerini hazırladı. TDK Bilim Kurulu ve Türkiye
İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği (İLESAM) üyesidir. Evli ve üç
çocuk annesidir.
Orta
okuldan itibaren ilk yazı denemeleri okul duvar gazetesinde yer aldı; Öğretmen
Lisesi’nde “Mustafa Cemiloğlu” konulu kompozisyon yarışmasında Mustafa
Abdülcemil Kırımoğlu hakkında yazdığı yazıyla birinci seçildi. DTCF’yi
kazandıktan sonra, ikinci sınıftan itibaren Divan Dergisi’nin toplantılarına
katıldı. Edebiyat hayatına 1979’da Divan dergisinde yayınlanan “Karşıyaka” adlı
ve 1980’de Divan dergisinde yayınlanan “Tavuk Gibi Ölmek” adlı öyküleriyle
başladı. Öykü, yazı ve söyleşileri Akademik Bakış (Van), Ana, Berceste,
Celal
Bayar Üni. Dergisi, Devlet, Divan, Doğuş, Kanat, Kardeş Kalemler, Kurgan,
Töre, Türk Dili, Türk Edebiyatı, Türk Kültürü, Türk Yurdu, Yeni Düşünce gibi dergilerde yayımlandı.
1986’ya
kadar yazdığı hikâyeleri Kültür Bakanlığı Gençlik Dizisi içinde “Bir Başka
Sevda” adıyla yayımlandı. 1987’de on bin adet basılan “Bir Başka Sevda” daki hikâyeler,
Milli Eğitim Bakanlığı ve özel yayınevlerinin ders kitaplarında “konu metni”
olarak da işlendi. Ömür Törpüsü, Bir Şekerli Bir Ispanaklı ve Çiçek ve Umut
hikâyeleri ilkokul ve ortaokul Türkçe kitaplarında yer aldı. Kültür
Bakanlığının bir projesi olarak yurt dışındaki Türk işçilerinin çocuklarına
yönelik hazırlanan hikâye dizisinde “Türk Misafirperverliği” (Turkish
Hospitality) kitabını yazdı ve bu hikâyeler İngilizce tercümesiyle basıldı.
Akademik
çalışmaları sebebiyle bir müddet hikâye yazamadı. 1990’lı yılların başından
itibaren Kanat dergisinde dört hikâyesi yayımlandı. Bu hikâyeler “Ayşe İlker”
imzasıyla yer aldı.
2011’den
itibaren Haber Açısı adlı internet sitesinde “Düşünce İklimi” adlı köşesinde
kültürel konularda yazılar yazıyor. Yerel
televizyon kanalı ETV’de (Manisa) dil ve kültür programları hazırladı.
Ödül:
1982’de
Yeni Düşünce dergisinin açtığı hikâye yarışmasında (Ayşe İnal adıyla) “Üçüncü
Cadde” adlı öyküsüyle ikinci oldu. TDK tarafından “Manisa Ağızları” adıyla
yayımlanan çalışması, 2018’de Elginkan Vakfı Türk Kültürü Araştırma Ödülü’ne değer
görülen dört eserden biri olmuştur.
Hazırladığı Tezler: "Türkmen
Şivesi: Ersarı Urugu Uludepe Ağzı", YLT, Dan. Doç. Dr. Ahmet Bican
Ercilasun, Gazi Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD Ank.: 1985, 123 s.; "Batı
Grubu Türk Yazı Dillerinde Fiil", Doktora tezi, Dan. Prof. Dr. Ahmet Bican
Ercilasun, Gazi Üni., SBE, Ank.: 1992, 262 s.
Hakkında Yazılan Tezler: Sevcan
Özden, "Ayşe İlker'in Çocuk Edebiyatı ile Hikâyelerinin İncelenmesi",
YLT, Dan. Prof. Dr. Kemal Yüce, Onsekiz
Mart Üni. SBE Türkçe Eğitimi ABD, Çanakkale: 2005, 251 s.
Yapıtları:
Öykü:
*Bir Başka Sevda, Ank.: KB, 1987; yb. İst.: Ötüken, 2020 *Türk Misafirperverliği/Turkish Hospitality,
Türkçe-İngilizce;
(çocuk öyküleri), Ank.: KB, 1988 *Eflâtun Hüzünler, İst.: Ötüken, 2016 *Def ve Mendil, İst.: Ötüken, 2022
Araştırma-İnceleme: *Batı Grubu Türk
Yazı Dillerinde Fiil, Ank.: TDK, 1997 *Çağatay Türkçesinden Osmanlı Türkçesine
Küçük Bir Sözlük: İmes Sözlüğü, Manisa, ?, 1998 *Manisa Ağızları, Ank.: TDK,
2018
Deneme: *Söyleşiden Denemeye Bir Yol Gider, DünBugünYarın, 2020
Günlük: *Kalem Anne Derse, Ank.: Kurgan Edebiyat, 2020
Derleme: *Elfaz-ı
Türkî-Farsî / Türkçe-Farsça Sözlük, Manisa, Şafak Mtb., 1998 *Çağdaş Türkmen
Hikâyesinden Örnekler, 2000
Çeviri: *Karabağ, (Azerbaycan
Türkçesinden aktarma), İzmir: Akademi Ktb., 1988
Diğer: *Türkçeyi Doğru
ve Güzel Konuşma Ders Notları, Manisa, Elginkan Vakfı, 2000
Katkıda
Bulunduğu Kitaplar:
*Emine Işınsu, (haz. Hakan Sarı – Yusuf Koşar; “Bir Aile: Sanatın ve
Romanın Doruğunda Bir Yazarın Işık’la Son Heceleri” adlı yazısıyla), İst.:
Ihlamur Kitap, 2022, 35-49 *Salgın Terimleri ve English Bilgi Şöleni
(editör), Ank.: TDK, 2022 *S. Sami İlker Armağanı, (“Yunus Emre’de Sayı ve
Varlık” adlı yazısıyla), İst.: Ihlamur Akademi, 2022, 138-145 *Doğumunun 80.
Yılında Prof. Dr. Ahmet Bican Ercilasun Armağanı, (Editörler: Leylâ Karahan –
Hüseyin Yıldız), (“Günümüz Türkçesinin Yazılı Dil Metinlerinde İsim Hâl
Eklerinin Değişmesi Üzerine” adlı yazısıyla, Ank.: TDK, 2023, 599-616
Kaynaklar: Selim
Yağmur [Mustafa Kutlu], “Kanat”, Dergâh, S. 30, Ağustos 1992, 6; Def ve Mendil,
Ötüken, İst.: 2022; Ötüken Yayınları web sitesi, erişim tarihi: 15 Ekim 2023;
İsa Koyuncu, “Ayşe İlker ile Hikâyeleri Üzerine” (söyleşi), Türk Dili, S. 851,
Kasım 2022, 40-49.
*Yayına hazırlayan: Şükrü Kırkağaç
*Yayın tarihi: 16 Ekim 2023