(16 Mart 1916, İstanbul - 6 Ocak 1995, Dorking/İngiltere)
Şair, yazar. Tam adı Yusuf Sıtkı
Mardin. Yusuf S. Mardin ve Garip Mustafa imzalarını da kullandı. Hukukçu Ali
Zeynel Abidin şöhret bulmuş adı ile Ebül’ula Mardin ile Bedriye Hanım’ın oğlu. Çocukluğunun
ilk yılları, İstanbul’da Sultanahmed semtinde geçti. İlk tahsiline, Bayezid’de
Feyziye İlkokulu’nda başladı. Daha sonra, ailesiyle birlikte, Rumelihisarı’nda
bir yalıya taşındılar. Burada, Kayalar İlkokulu’na devam etti. Orta tahsili
için, Nişantaşı’nda Şişli Terakki Lisesi’ne gitti. 1926 yılında buradan ayrıldı
ve Bebek’te, Robert Kolej’e yatılı olarak kaydoldu. 1928 yılında, Kolej’in orta
kısmını bitirdikten sonra, lise tahsiline burada devam etti. 1936’da İstanbul
Amerikan Koleji’ni (Robert Kolej), 1940’ta İÜ Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 1935-56
yıllarında Muhtar Fehmi Enata ve Kemalettin Birsen yönetiminde çıkarılmış aylık
kültür, sanat ve fikir dergisi Yücel’in kurucuları arasında yer aldı.
Bir süre turistik Boğaziçi dergisini çıkardı. Robert Kolej’de öğretmen,
genel sekreter ve hukuk danışmanı olarak görev aldı. Bu arada İstanbul şehir
meclisi üyeliğine seçildi. Bir süre serbest avukatlık yaptı. 1949 ara
seçimlerinde Mardin milletvekili olarak TBMM’ye girdi. 1950-57 yılları arasında, Ankara Koleji’nde
öğretmenlik yaptı ve Türk Eğitim Derneği müşavirliğinde bulundu. 1957’de,
Turizm ve Tanıtma Bakanlığı, Basın-Yayın ve Turizm Genel Müdürlüğü’ne intisap
ederek, önce mütercim olarak görev yaptı. Daha sonra, Londra Basın Ataşeliği’ne
atandı. Burada, Turizm Tanıtma Bürosu Müdürü oldu. Bu görevinde, on yıl
hizmetten sonra, 1967’de Turizm ve Enformasyon Bürosu’ndan kendi turizm ve
ticaret firmasını kurmak üzere ayrıldı. 1969’da yeniden kamu görevine döndü ve Washington’a
basın müşaviri olarak atandı. Görev süresi dolmadan merkeze çağrıldı ve 1970-72
arasında, Ankara’da Başbakanlık Basın-Yayın genel müdür muavini oldu. Bu
tarihten sonra, 1973-75 arasında, iki yıl, Bonn Büyükelçiliği’nde, basın müşavirliği
görevinde bulundu. 197’te, kendi isteğiyle, kamu hizmetinden emekliye ayrıldı.
Londra’nın güney banliyölerinden Surrey’e yerleşti. Londra’da, bazı
enstitülerde Türkçe dersleri verdi. Evli
ve iki çocuk babasıydı. Cenazesi İstanbul’a getirilerek 20 Ocak 1995 Cuma günü
Teşvikiye Camii’nde kılınan öğle ve cenaze namazının ardından Karacaahmet’teki
aile mezarlığına defnedildi.
Yazı ve şiirleri Ajans Türk,
Boğaziçi, Çınaraltı, Dolunay, Hisar, Yeni Adam, Yeni Ufuklar, Yıllarboyu Tarih,
20. Asır, Yücel gibi dergilerde yayımlandı. Sade bir Türkçe ile kaleme
aldığı aruz, hece ve serbest ölçüyle yazdığı şiirlerinde yalnızlık, aşk,
geçmişe özlem, hüzün, tarih, ölüm, İstanbul gibi temalara yoğunlaşmıştır.
Hakkında Yazılan Tezler:
Elif Erdoğan, “Yusuf Sıtkı Mardin’in Hayatı ve Eserleri”, YLT, Dan. Doç. Dr.
Salim Çonoğlu, Balıkesir Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Balıkesir: 2012,
204 s.
Yapıtları: Şiir:
*Bir Ad Bulamadım, İst.: Şirket-i Mürettibiye Mtb., 1934 *Mezar Taşları, İst.:
Nebioğlu, 1946 *İki Damla Yaş, İst.: Yücel, 1947 *Üç Yaprak, İst.: Çiturus
Mtb., 1948 *Bir Semtini Sevmek, Ank.: Ajans-Türk, 1972 *Sonelerle Seneler,
Ank.: Ajans-Türk, 1981 / Araştırma-İnceleme: *Namık Kemal’in Londra
Yılları, İst.: Milliyet, 1974 *Abdülhak Hâmid’in Londra’sı, İst.: Türkiye İş
Bankası, 1976 *Şair Şeref Hanım (1808-1861), Ank.: KB, 1994. / Anı: *Kocataş
Yalısı Anılarım, İst.: Güryay Mtb., 1988. / Diğer: *Colloquial Turkish,
Londra: 1961 *Turkish Phrasebook, Londra: 1970 *The Pocket Book of Twentieth
Century of Turkish Poetry, (antoloji) Ank.: KB, 1990 *Bosphorus Through the
Ages, Ank.: KB, 1995 / Çeviri: *William Shakespeare, Romeo-Jülyet, Ank.:
MEB, 1945 / Mektup: *Yusuf Mardin’den Ahmed Güner Sayar’a Mektuplar, İst.:
Ötüken, 2020
Kaynaklar:
Nebioğlu, 473; Kabaklı, IV, 434; Necatigil, İsimler, 245; “Mardin, Yusuf
Sıtkı”, TDEA, VI, 145-146; Y. Mardin, Abdülhak Hamid’in Londrası, İst., 1976;
Tahsin Yıldırım, “Gurbette Ölmek Zor… Londra’da Bir Aydın: Yusuf Sıtkı Mardin”,
Türk Dili, S. 853, Ocak 2023, 36-39.
