ERDAL ALOVA

(17 Haziran 1952, Ankara)

Şair, gazeteci, redaktör, çevirmen ve editör. Asıl adı Erdal Albayrak. Alova imzasını da kullandı. Nurhayat Hanım ile İlyas Albayrak’ın oğlu. 1959'da Eskişehir’de Dumlupınar İlkokulu’nda başladığı ilköğrenimini Ankara’da tamamladı. Ortaokulu İstanbul Yeşilyurt Koleji’nde okudu. Ankara Cumhuriyet Lisesi’ni bitirdikten sonra girdiği ODTÜ Mühendislik Fakültesi’ndeki öğrenimini tamamlamadı; 2. sınıftan ayrıldı. 1970-72 arasında bir süre de İÜ Yabancı Diller Yüksek Okulu’nda öğrenim gördü. 1973'ten başlayarak çeşitli yayınevlerinde çevirmenlik, redaktörlük ve editörlük yaptı. TYS üyesi. İstanbul’da yaşıyor; boşanmış, iki çocuk babası.

Edebiyat yaşamına şiirle başladı. İlk yazısı 1968'de Ankara’da yayımlanan Liseli Gençlik adlı dergide ‘Brecht ve Epik Tiyatro’ başlığıyla yayımlandı. İlk şiiri ‘Issız Gül’ Kasım 1973’te Yeni Dergi’de yayımlandı. Şiir, yazı, çeviri ve söyleşileri Adam Sanat, Cumhuriyet Kitap, Gösteri, Militan, Sanat Emeği, Sözcükler, Yeni Dergi gibi dergi, gazete ve eklerinde yayımlandı.

“Toplumcu gerçekçi şiir geleneğine koşut ürünleriyle değişik temaları işlerken, düşün ve duyarlık birikimlerini beceriyle sese dönüştürmesini bilen bir şair kimliği kazandı” (Kurdakul). Bu dönem şiirlerini En Son Çıkan Şarkılar (1980) adlı kitabında topladı. 1975'te çıkarılması aşamasında Militan dergisinde görev aldı. 1977-79 arasında Politika gazetesinin sanat sayfasını yönetti. Federico Garcia Lorca, Pablo Neruda, Konstantinos Kavafis, Sappho, Hipponaks, Iuvenalis, Catullus, Guillevic gibi şairlerden çeviriler yaptı. Şiirlerinden bazıları Portekizceye çevrilip A Linguaem de Areia adıyla yayımlandı.

Ödül: “Bitik Kent” adlı kitabı ile 1996 Cemal Süreya Şiir Ödülü’nü, “Dizeler” adlı kitabıyla Nâzım Hikmet Şiir Ödülü’nü, Seferis’in “Bir Şairin Günlüğü” adlı yapıtının çevirisiyle 2004 Dünya Kitap Çeviri Ödülü’nü, “Toplu Şiirler (2008-1973)”  adlı kitabıyla 2009 Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü, 2021 PEN Şiir Ödülü'nü aldı.

Yapıtları: Şiir: *En Son Çıkan Şarkılar, Sanat Emeği, İst.: 1980 *Giz Dökümü, Adam, İst.: 1989 *Bitik Kent, Adam, İst.: 1995 *Dizeler (2001-1973) (En Son Çıkan Şarkılar, Giz Dökümü, Bitik Kent adlı yapıtlarından kendi seçtikleriyle birlikte Birinci Tekil Şarkı adlı şiir eklenerek), YKY, İst.: 2001 *Tensemeler, Arion Basım Yayın, İst.: 2008 *Toplu Şiirler (2008-1973), TİBKY, İst.: 2009 *Unutuştan Sonsuza - Toplu Şiirler (2013-1973), TİBKY, İst.: 2014 *Birinci Çoğul Şarkı, TİBKY, İst.: 2015.

Deneme-İnceleme-Eleştiri: *İçki ve Edebiyat Âlemi, Bordo Siyah, İst.: Yaşam Kesikleri - Toplu Yazılar (2003-2013), TİBKY, İst.: 2014.

Antoloji: *Bir Aksacık Karınca: Şiir Atlası, YKY, İst.: 1992 *Aşk ve Erotizm Şiirleri Antolojisi, Sosyal, İst.: 1993 *Türk Yazınından Seçilmiş Gezi Yazıları, Adam, İst.: 1993 *Dünya Şiirleri Antolojisi, Cevat Çapan ve Eray Canberk ile, Adam, İst.: 1998 *Kaptanın Şiir Defteri, Cevat Çapan ile, Doğan Kitap, İst.: 2000 *Amore Dünya Yazınından Seçme Aşk Şiirleri, Abdullah Özkan ile; Boyut, İst.: 2000 *Erotica Dünya Yazınından Seçme Erotik Şiirler, Abdullah Özkan ile; Boyut, İst.: 2000 *Türk Halk Edebiyatı Antolojisi, Alfa, İst.: 2002 *Antikçağ Anadolu Şiiri Antolojisi, Koç Kültür Sanat, İst.: 2003.

Sözlük: *Latince - Türkçe Sözlük, S. Kabaağaç ile; Sosyal, İst.: 1995.

Çeviri: *Nikola Vaptsarov, Bir Hayat Fabrikası Kuracağız,  Sanat Emeği, İst.: 1980 *Konstantinos Kavafis, Barbarları Beklerken, Barış Pirhasan ile, Yazko, İst.: 1981 *Konstantinos Kavafis, Bu Kenttir Gidip Gideceğin Yer, Barış Pirhasan ile; 1982 *Konstantinos Kavafis, Seçme Şiirler, Barış Pirhasan ve Marianna Yerasimos ile, Yön, İst.: 1992 *Nikola Vaptsarov, Seçme Şiirler, Yön, İst.: 1992 *Federico Garcia Lorca, Bütün Şiirlerinden Seçmeler, Kavram, İst.: 1994 *E. Guillevic, Öklidgiller, İyi Şeyler, İst.: 1994 *Zbigniew Herbert, Bozkırda Bir Katedral, İyi Şeyler, İst.: 1995 *Federico Garcia Lorca, Ne Garip Federico Adında Olmak, İyi Şeyler, İst.: ? *Pablo Neruda, Gölge Bile Yalnız, İyi Şeyler, İst.: ? *Pablo Neruda, Kuşlar Sanatı, Milliyet, İst.: 1998 *Pablo Neruda, Kuruntular Kitabı, İmge Ktb., Ank.: 1999 *Konstantinos Kavafis, Tensel Haz, Barış Pirhasan ile; Boyut, İst.: 2000 *Oscar Wilde, Mutlu Prens, Evrensel, İst.: 2004 *Yorgo Seferis, Bir Şairin Günlüğü 1945-1951 Günleri, TİBKY, İst.: 2004 *Iuvenalis, Yergiler–Saturae, Latince–Türkçe; Çiğdem Dürüşken ile; TİBKY, İst.: 2006 *Herodas, Mimoslar, Kabalcı, İst.: 2007  *Herakleitos, Kırık Taşlar, Can, İst.: 2008 *Sappho, Şiirler-Fragmanlar, TİBKY, İst.: 2008 *Ephesoslu Hipponaks, Bütün Fragmanlar, TİBKY, İst.: 2009 *Jack Challoner / Dâhiler – Büyük Mucitler ve İcatları, İBKY, İst.: 201 *Gaius Valerius Catullus, Bütün Şiirleri, Çiğdem Dürüşken ile; YKY, İst.: 2014 *Pablo Neruda, Yeryüzünde Konaklama, Can, İst.: 2015 *Pablo Neruda, Kaptanın Dizeleri, Islık, İst.: 2015 *Semonides ve Altı İambos Şairi, Şiirler– ütün Fragmanlar, TİBKY, İst.: 2016.

Kaynaklar: TBEA, c. I, 2001, 76/2010, 90; Özkan-Durbaş, Antoloji, 1018-1021; Necatigil, İsimler; Kurdakul, Sözlük; Gültekin Emre, "Gezi Yazıları'nı Sever misiniz?", Cumhuriyet Kitap, 16 Eylül 1993; Turgay Fişekçi, "Şiiri Dert Edinmiş Has Bir Şair Alova", söyleşi, Cumhuriyet Kitap, S. 631, 21 Mart 2002, 1, 4-6; Eray Canberk, "Alova Şiirine Kuşbakışı", Cumhuriyet Kitap, S. 631, 21 Mart 2002, 6; Gültekin Emre, "Ömre Akan Dizeler", Cumhuriyet Kitap, S. 631, 21 Mart 2002, 7; Osman Çakmakçı, "Sebil Gibi Nektar", Cumhuriyet Kitap, S. 631, 21 Mart 2002, 7.

Hazırlayan: Şükrü Kırkağaç

*25 Nisan 2022 tarihinde güncellendi.