POSOFLU ZÜLALİ

(1873, Suskap (şimdiki adı Aşık Zülali) köyü, Posof / Ardahan – 1956, Çifteler / Eskişehir)

Asıl adı Yusuf Kökten’dir. Köyünde medrese eğitimi gördü. Bir süre Arapça dersleri aldıktan sonra Bursa’da Ziraat Mektebine kayıt yaptırdı ve 2 yıl okula devam etti. Küçük yaşlardan itibaren aşıklık geleneğini öğrenmeye başladı. Yöresindeki aşıkları, anlatılan halk hikayelerini dinleyerek kendini geliştirdi.

12 yaşında bade içen Aşık Zülali, 16 yaşındayken ilk ustası olan Aşık Abbas’la birlikte yöreyi dolaşmaya başladı. 18 yaşındayken, Ardahan yöresinde Musevi aşıklardan İzhari ve Çıldırlı Şenlik’le (1860-1913) karşılaştıktan sonra adı duyuldu.

Yaşadığı yöre, 1894’te Ruslar tarafından işgal edilince Livaneli (şimdiki Artvin bölgesi) göçmenlerle birlikte Sinop’a gitti. Oradan da İstanbul’daki ağabeyinin yanına geçti.  Daha sonra Kars’a dönerek Posof’taki bir Rus okulunda, bir süre de Batum’da bir Türk okulunda öğretmenlik yaptı.

1911’de ailesiyle birlikte Afyon’a göçtü. Yörede birçok köyde öğretmenlik ve imamlık yaptıktan sonra Emirdağ Orman Fidanlığı bünyesinde memurluğa başlayınca Emirdağ’a taşındı. Ömrünün son yıllarını Eskişehir’in Çifteler ilçesinde geçirdi.

Posoflu Zülali, Çifteler'de öldü ve orada toprağa verildi.

      Hakkında Yazılan Kitaplar:

& Erdoğan Kökten, Zülali’den Parçalar (1953)

& Orhan Özbek, Deyişmeler-Karşılaşmalar (1969)

& İrfan Ünver Nasrattınoğlu, Posoflu Aşık Zülali (1987),

& Yunus Zeyrek, Posoflu Aşık Zülali (1990)

& Ömer Gözükızıl, Aşık Zülali’den Aşık Zülali (2000)

Kaynaklar:

A  http://www.ozanlar.biz/zulali.html

Şiirlerinden Seçmeler:

AYRILIK GÜNÜDÜR

Ayrılık günüdür kavim kardaşlar

Yüreğim doluktur gözlerim ağlar

Gelin helallaşak yaren yoldaşlar

Hasreti od olmuş sinemi dağlar

Bozulmaz bu yazı hak yazmış ezel

Hani vatan senden evvelki güzel

Kurumuş ağaçlar dökülmüş gazel

Ne zaman yeşerir bu viran bağlar

Kadersiz maksuda ermek olur mu

Taktir mukadderi bilmek olur mu

Acep birgün yine görmek olur mu

Alçaklı yüksekli dumanlı dağlar

Ya nasip Zülali gene gelirin

Artık hasretimiz mahşere kalsın

Ölenler ruhuna fatiha olsun

Vallahi unutmam sizleri sağlar