1927 Doğumlular etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
1927 Doğumlular etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

22 Ocak 2025 Çarşamba

TURGUT ACAR

 ACAR, TURGUT / (2 Mart 1927, Erzurum - 28 Kasım 2019, İstanbul)

Öykücü. 1953-61 arasında Varlık dergisinde yayımlanan öykülerinde Halil Turgut Acar imzasını kullandı. Saliha Hanım ve sayman Halil Hulki Acar’ın oğlu. İlköğrenimini Erzurum Palandöken İlkokulu’nda tamamladı (1941). Erzurum Lisesi’nde başladığı lise öğrenimini, İzmir İnönü Lisesi’nde bitirdi (1948). 1948-49’da Bayındır Sarıyurt Köyü İlkokulu’nda öğretmenlik yaptı. Bu görevinden istifa etti. 1950-59 arasında İzmir Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü’nde memurluk, 1959-76 arasında İzmir’de yabancı bir şirkette yöneticilik yaptı. 1976’dan bu yana İstanbul’da ticaretle uğraşıyor. TYS, Edebiyatçılar Derneği ile Sanatçı ve Sanatseverler Vakfı üyesi. Evli ve üç çocuk babasıydı. Cenaazesi 1 Aralık 2019 tarihinde Karacaahmet Şakirin Camii'nde ikindi namazını müteakip kılınan cenaze namazı sonrası Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.

İlk öyküsü “Odacılar” 1954’te Varlık dergisinde (S. 400) çıktı. Sonraki dönemlerde öyküleri ve söyleşileri; Adam Öykü, Cumhuriyet Dergi, Cumhuriyet Kitap, Evrensel Kültür, Milliyet Sanat, Papirüs, Sanat Çevresi, Türk Dili, Varlık, Varlık Yıllığı, Yeni Konya gibi dergi ve gazete eklerinde yayımlandı. Kendisini toplumcu gerçekçi olarak niteliyor.

Yapıtları: Öykü: *Kar Üstünde Kızıl Laleler, İst.: Yön, 1992 *Kimse Bilmez Bu Anıyı, İst.: Yön, 1992 *Yalnızlığın Çan Sesleri, İst.: Yön, 1993 *Gülbeyaz, İst.: Yön, 1995 *Zaman Sızıyor Aynaya, İst.: Yön, 1997 *Şaz, Acar Öyküler, İst.: 2002 *Bir Yaz Günü Deliliği, 2005 *Mor Kapı, İst.: Pencere, 2008 *Eylül Bulutları, İst.: Pencere, 2011 *Günaydın Mutluluk, İst.: Pencere, 2014 *Penguen Oteli, İst.: Pencere, 2015 / Diğer: 55 Soruda Turgut Acar Öykücülüğü, (Der.), İst.: İkinci Adam, 2016

Kaynaklar: TBEA, c. I, 2001, s. 9/2010, s. 9; Işık, s. 14; Kurdakul, Sözlük, s. 11; İ. Güven Kaya, "Kar Üstüne Kızıl Laleler", Cumhuriyet Kitap, 29 Ekim 1992; Muzaffer Uyguner, “Turgut Acar’ın Öyküleri Üzerine”, Varlık, Mayıs 1993; Hürriyet Yaşar, "Kar Üstünde Kızıl Laleler", Evrensel Kültür, Temmuz 1993; Muzaffer Uyguner, Türk Dili, Mayıs-Haziran 1994; Necati Tosuner, Turgut Acar ile Söyleşi, Cumhuriyet Kitap, 21 Eylül 1995; Necati Tosuner, “Uydurmaca”, Yaşasın Edebiyat, Nisan 1998, s. 31, Muzaffer Uyguner, “Zaman Sızıyor Aynaya”, Varlık, S. 1087, Nisan 1998; Cemalettin Aykın, Öyküleri Üzerine Turgut Acar‘la, Türk Dili, Kasım-Aralık 1998.

17 Nisan 2022 Pazar

YUSUF ZİYA BAHADINLI

 (9 Eylül 1927, Bahadın, Sorgun / Yozgat - ) 


Romancı, öykücü, yayıncı ve öğretmen. 1952’de Çalışkan soyadını Bahadınlı olarak değiştirdi. Sözlük ve antolojilerinde Aydın Su imzasını kullandı. Satı Hanım ile çiftçi Mehmet Çalışkan’ın oğlu. İlk ve ortaöğrenimini Yozgat’ta tamamladı. 1944’te Pazarören Köy Enstitüsü’nü bitirdi. Üç yıl süreyle Yozgat’ta, doğduğu köy olan Bahadın’da öğretmenlik yaptı. Ankara’da Hasanoğlan Yüksek Köy Enstiüsü'nde başlayan yükseköğrenimine (1947), köy enstitülerinin kapatılmasıyla Balıkesir Eğitim Enstitüsü'nde devam etti. Ardından iki yıllık bir öğrenim daha görerek Ankara Gazi Eğitim Ens. Edebiyat Bölümü'nden mezun oldu (1951). 1950-1958 arasında Erzurum, Kars, Konya, Düzce ve İstanbul’da Türkçe ve edebiyat öğretmeni olarak görev yaptı.
Kurucusu olduğu Hür Yayınevi’nin (1958-74) ve yine kendi kurduğu Yeni Dünya Yayınevi’nin (1974-90) yöneticiliğini yaptı. 1958'de kurduğu Hür Yayınevi'nde, öğretmen duyarlılığı ile öğrenciler için sözlükler ve antolojiler başta olmak üzere, çeşitli kaynak kitaplar yayımladı. İlke (1974) ve Yeni Dünya (6 sayı) adlı siyasi dergileri çıkardı. 1963’te Türkiye İşçi Partisi’ne üye oldu. 1965-69 arasında Türkiye İşçi Partisi Yozgat milletvekili olarak TBMM’de bulundu. 1979’da Bavyera Kültür Bakanlığı tarafından bir yıl süreyle Almanya’ya davet edildi. 12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından Türkiye’ye dönemedi ve Almanya’da 12 yıl yaşamak zorunda kaldı. Bu süre içinde Nurnberg, Berlin ve Hannover’de öğretmenlik yaptı, kitaplar yazdı. 1991’de Türkiye’ye döndü. 1999'da Sosyalist İktidar Partisi'ne üye oldu. Nazım Hikmet Kültür Merkezi çalışmalarına katkıda bulundu. 2000'de Beyoğlu Aznavur pasajındaki NHKM binasında Nazım Kitaplığını açtı. 2001'de SİP'in TKP adını almasından bu yana TKP üyesi. TYS, Dil Derneği, PEN Yazarlar Derneği ve Edebiyatçılar Derneği üyesidir. İstanbul’da yaşıyor, evli ve üç çocuk babası. 
Yayımlanan ilk yapıtı 1946’da Öğretmen Sesi dergisinde çıkan “Dertler-Dermanlar” adlı piyestir. Daha sonra öyküleri, denemeleri ve siyasi yazıları Adam Öykü, Emekçi, Hürriyet Gösteri, İlke, Türkiye Yazıları, Varlık, Yazko Edebiyat, Yeni Dünya, Yürüyüş gibi dergilerde yayımlandı. Siyasi yazıları nedeniyle 1970 ve 1974’te yargılandı ve aklandı. Haçça Büyüdü Hatiş Oldu (Zwischen Zwei Welten, 1980, Ararat Verlag) ve Geçeneğin Karanlığında (In der Dunkelheit des Flures, 1984, Express Edition) adlı kitapları Almancaya çevrildi, çeşitli öyküleri Lehçe, Rusça, Çekçe, Almanca ve Bulgarcaya çevrilerek dergi ve antolojilerde yayımlandı.
Yapıtları: Öykü: *İlk İnsanın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *İtin Olayım Ağam, Hür, İst.: 1964 *Haçça Büyüdü Hatiş Oldu, Yeni Dünya, İst.: 1978 *Geçeneğin Karanlığında, Yeni Dünya, İst.: 1982 *Titanik’te Dans, Yeni Dünya, İst.: 1986 *Tavandaki Kırmızı, (Hikâyelerinden Seçmeler), Morbenek, İst.: 1999 *Bir Hikâyem Var, Yazılama, İst.: 2017.
Roman: *Güllüceli Kâzım, Hür, İst.: 1965 *Güllüceyi Sel Aldı, Hür, İst.: 1972 *Gemileri Yakmak, Yeni Dünya, İst.: 1977 *Açılın Kapılar, Yazko, İst.: 1985 (Roman ilk olarak 1985'te İstanbul'da basıldı fakat dizgi ve baskı hataları sebebiyle dağıtıma çıkarılmadı, yb. Hitit Verlag, Berlin: 1989) *Devekuşu Rosa, Cem, İst.: 1991 *Lidya-Gözleri Yaprak Yeşili, Morbenek, İst.: 1996.
Anı: *Öyle Bir Aşk, Sarmal, İst.: 1993 *Meclis’in İçinde Vurdular Bizi, Asya Şafak, İst.: 2006.
İnceleme: *Türkiye’de Eğitim Sorunu ve Sosyalizm, Hür, İst.: 1968 *Dört Sosyalist Ülke, Hür, İst.: 1970 *Anadolu Aleviliği ve İnsan Fanatizmi, İnsancıl, İst.: 2009 
Deneme: *Güzel Anadolu, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *Yaşamak ve Ölmek Üzerine, Yazılama, İst.: 2015 *Ben Kim İsem Oyum, Cinius, İst.: 2015.
Derleme: *En Güzel Aşk Yazıları, Hür, İst.: 1959 *Dünyanın En Güzel Aşk Şiirleri, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1960 *Dünyanın En Güzel Kadın ve Evlilik Fıkraları, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1960 *Okul Tiyatrosu Cilt 1, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1962 *Okul Tiyatrosu Cilt 2, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1963 *Çocuklara Fıkralar, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Şiirlerde Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Fıkralarda Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Özel Hayatında Atatürk, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Matbaanın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Kitabın Hikâyesi, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1964 *Yetmişe Üç Kala, Bahadınlı Kültür Derneği, İst.: 1994.
Sözlük: *Türkçe Deyimler ve Kaynakları, Hür, İst.: 1958 *Türkçe Deyimler Sözlüğü, Hür, İst.: 1970 *Açıklamalı Atasözleri Sözlüğü, Aydın Su ismiyle, Hür, İst.: 1971 *Türkçe Okul Sözlüğü, Hür, İst.: 1975.
Özel Baskı: *Bahadın'da Kültürevi, Yaşar Copy Center, İst.: *Yolca Giden Yorulmamış Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında *Yusuf Ziya Bahadınlı Üstüne -Kırkbir Yazar Kırkbir Bakış, Ufuk Mtb., İst.: ?.
Hakkında Hazırlanan Kitaplar: Salim Aydın (haz.), Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Hikâyelerinde Romanlarında Bahadın. Morbenek, İst.: 2003
Hakkında Hazırlanan Özel Sayı ve Dosyalar: Damar, S. 145, Nisan 2003; Yaşamı Yapıtlarına Yön Veren Yazar: Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında, Berfin-Bahar Aylık Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, S. 100, Haziran 2006.
Hakkında Hazırlanan Tezler: Yüksek Lisans Tezi: Murat Baycanlar, "Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Öykücülüğü ve Romancılığı", Dan.: Doç. Dr. Mustafa Apaydın, Çukurova Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana: 2006, 220 s.
Kaynaklar: TBEA c. I, 2001, 137 / 2010, 167; Yurt Ansiklopedisi, c. X, 1984; İhsan Işık, Yazarlar Sözlüğü, 1990, 1998; İhsan Işık,  Türkiye Yazarlar Ansiklopedisi, 2001, 2004; İhsan Işık,  Encyclopedia of Turkish Authors, 2005; İhsan Işık, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi, 2006, gen. 2. bas. 2007; Necatigil, Sözlük, 68; Kurdakul, Sözlük, 1999, 117; Necatigil, Eserler, 167-168; Öner Yağcı, "Bir Yazın Emekçisi Yusuf Ziya Bahadınlı", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Yılmaz Arslan, "Özgürlüğü, Sevgiyi ve Mutluluğu Arayış", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Osman Bozkurt, "Morbenek’in Gülveli’si", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996; Gültekin Emre, "Masal Gibi Bir Roman", Cumhuriyet Kitap, S. 341, 28 Ağustos 1996;  Yılmaz Yeşildağ, "Tavandaki Kırmızı", Cumhuriyet Kitap, 26 Ağustos 1999; Ali Mert, "Devekuşu Rosa", Cumhuriyet Kitap, 2 Mayıs 2002; Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Hikâyelerinde Romanlarında Bahadın, haz. Salim Aydın, Morbenek, İst.: 2003; Gültekin Emre,  “Bir Yazar Yaşarken Klasik Olur mu?”,  Damar. S. 145, Nisan 2003, 32; Mediha Göbenli, “Sürgün Yazınında Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Yeri”, Damar, S. 145, Nisan 2003, 43; Nursen Karas, “Bahadınlı’nın Hikâyeleri”, Damar. Nisan. S. 145, Nisan 2003, 45; Öner Yağcı, "Hikayelerinde Romanlarında Bahadınlı, Cumhuriyet Kitap, 2004; Murat Baycanlar, "Yusuf Ziya Bahadınlı’nın Öykücülüğü ve Romancılığı", YLT, Dan.: Doç. Dr. Mustafa Apaydın, Çukurova Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Adana: 2006; B. Sadık Albayrak, “Yusuf Ziya Bahadınlı’ya Sorular”. Dosya: Yaşamı Yapıtlarına Yön Veren Yazar: Yusuf Ziya Bahadınlı Seksen Yaşında. Berfin-Bahar Aylık Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, S. 100, Haziran 2006, 5; B. Sadık Albayrak, "Yusuf Ziya Bahadınlı'nın Öyküleri Üstüne", Sol, 9 Eylül 2017; Müslüm Kabadayı, "Doğanın ve İnsanın Işıklı Sosyalisti Yusuf Ziya Bahadınlı 90 Yaşında", Sol, 9 Eylül 2017; Haber, "Boyun Eğmeyen ve İnatla Üreten Bir Komünist: Yusuf Ziya Bahadınlı", Sol, 9 Eylül 2017; yusufziyabahadinli.org, erişim tarihi: 28 Haziran 2021. 

28 Mart 2022 Pazartesi

METİN ELOĞLU

 (

11 Mart 1927, İstanbul -  11 Ekim 1985, İstanbul) 

Şair, ressam. Mehmet Metin, Mehmet Emin, Ali Haziranlı, Etem Olgunil ve Nil Meteoğlu imzalarını da kullandı. Nahide Hanım ile bahçıvan Hasan Efendi’nin oğlu. Bulgurlu ve Kısıklı ilkokullarını ve Üsküdar Sultantepe Ortaokulu’nu bitirdikten sonra sınavla Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü’ne girdi (1943); Seyfi Toray, Bedri Rahmi Eyuboğlu ve Ahmet Zeki Kocamemi’nin atölyelerinde çalıştı. 1946’da siyasal nedenle iki ay tutuklu kaldığı için akademideki kaydı silindi. 1947’de akademiye dönüp konuk öğrenci olarak derslere devam ederken askere alındı; disiplinsizliği yüzünden askerliği ancak beş yılda bitirebildi. Askerliği sırasında Diyarbakır, Sivas, Malatya, Siirt, Bingöl ve Elazığ’a gitti. Terhis olduktan sonra kısa bir süre İstanbul Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü’ne bağlı Yıldız’daki bir birimde çalıştı. 1963'ten itibaren ressamlığı meslek edindi ve geçimini resimlerinin geliri ve yaptığı süsleme çalışmalarıyla sağladı. Soyut ve figüratif çalışmalarında lekeci bir anlayışı benimsedi. Yazar ve şair portreleri, “Genelev”, “Çıkmaz Sokak”, “Gecekondu Sofrası” gibi büyük kompozisyonlar ve İstanbul görünümleri yaptı. İstanbul, Aydın, İzmit, Konya, Mersin, İzmir, Ankara, Adana, Bursa gibi pek çok ilde sergi açtı. 1. DYO Sergisi’nde (1967) ve Yarımca Sanat Şenliği’nde (1976) birincilik ödülleri aldı. Sanat camiasında şair-ressam sıfatıyla tanındı. Eloğlu iki evlilik yaptı. İlk eşi Güzin Ergur’la 1957 'de evlendi, bu evliliğinden iki çocuğu oldu. Bu evlilik 1963'te sona erdi, aynı yıl ikinci evliliğini Nur Türetken ile yaptı.
Cenazesi 16 Ekim 1985'de  Çamlıca’da aile mezarlığına defnedildi. 
Yayımlanan ilk ürünleri 1943’te İzmir’de Kovan dergisinin üçüncü sayısında Mehmet Metin imzasıyla çıkan “Sabah Şarkısı” adlı bir şiirle 1944'te Servetifünun-Uyanış dergisinde yine Mehmet Metin imzasıyla çıkan Balıkçı Çocuklar Şehri adlı öyküsüdür. Garip akımı doğrultusunda, ancak kendine özgü şiir diliyle dikkati çekti. Vedat Günyol’un deyişiyle “Türk şiirinin bıçkın, hırçın ve külhan ağızlı uçarı şairi” olarak tanındı. Toplumsal yaşamı İstanbul argosuyla somutlaştıran yeni bir dil örgüsü kurdu. İstanbul, Kaynak, Fikirler, Seçilmiş Hikâyeler, Söz, Şairler Yaprağı, Türk Dili, Varlık, Yaprak, Yenilik dergilerinde yayımlanan acılı bir ironinin egemen olduğu şiirleriyle döneminin önde gelen şairleri arasında yer aldı. Vedat Günyol onun “şairane’liği ellerinin tersiyle şiirden atıp, senli benli günlük konuşma dilini benimseyen Garipçi’leri de aşarak ayıp kavramına bir doğallık, bir bağışlanırlık, hatta hatta bir sevimlilik” kazandırdığını belirtti. En önemli kitapları arasında sayılan Sultan Palamut için Rauf Mutluay, “Metin Eloğlu, düzensizliğine kızdığı toplum kurallarıyla dirliğine kavuşamadığı kişisel hayat arasında tedirgin ve öfkelidir. Bunu bazen inceden keskine giden yergi ve eleştirilerle, bazen tekil eylemlerini açıklayan içtenliğiyle ortaya koyar” görüşünü dile getirdi. Sultan Palamut kitabı daha matbaadayken toplatılır. Şaire “Örf ve adetleri tezyiften” dava açılır. Ankara’ya gidemeyen Eloğlu, avukatının duruşmaya katılmaması sonucunda bir ay hapis cezası alır, ceza ertelenir. İlk kitabı Düdüklü Tencere ile sonraki kitapları Sultan Palamut ve Odun’da Garip etkisini görmek mümkündür. 1961'de yayımlanan Horozdan Korkan Oğlan adlı kitabı ise Metin Eloğlu’nun şiirinde bir dönüm ve değişim noktası olarak görülür (Asım Bezirci)
Dost, Güney, Soyut, May, Papirüs dergilerinde yayımladığı şiirlerinde İkinci Yeni akımına yaklaşarak imgeyi ön plana çıkardı. Doğan Hızlan bu dönemdeki Eloğlu’nu “Dili ve yaşamın dilini tepe tepe kullanan şair” olarak tanımlarken, Atilla Özkırımlı “Yaşama sevinciyle dolu, eşyayı ve olayları hınzırca yakalayan bir şair” değerlendirmesini yaptı. 1960’lardan sonra İkinci Yeni’nin etkisinden çıktı; Memet Fuat’a göre, “yaşamdan kitaplara doğru kaydığı” bu dönemde, yeni bir şiir dili oluşturmak için aşırıya kaçan deneylere girişti. Bundan sonra, ilk şiirlerinde göze çarpan yaşama sevinci dolu dizelerine bir daha rastlanmadı. Özellikle Dizin’de, şiirindeki “toplumsal eleştiri” bağlamının zayıfladığı görüldü. Son dönem şiirlerinde resminin büyük etkisi görülür, oysa daha önce bunun tam tersi söz konusudur. 1955-62 arasında Yeditepe dergisinde resim eleştirileri, 1959-71 arasında Güney dergisinde değişik imzalarla yazdığı kitap tanıtımları yayımlandı. Asım Bezirci’nin hazırladığı, inceleme, seçme şiirler ve bibliyografyadan oluşan Metin Eloğlu kitabı 1971’de çıktı. 
Şiir, öykü, yazı ve söyleşileri Cumhuriyet, Değişim, Dost, Dönem, Edebiyat Dünyası, Fikirler, Gösteri, Güney, İstanbul, Kaynak, Kervan, Kovan, May, Milliyet Sanat, Papirüs, Pazar Postası, Seçilmiş Hikâyeler, Servetifünun-Uyanış, Sosyal Adalet, Soyut, Söz, Şairler Yaprağı, Türk Dili, Ulus, Varlık, Yaprak, Yeditepe, Yeni Edebiyat, Yeni Gazete, Yenilik gib dergilerde yayımlandı. 1950’ de Limasollu Naci ile Yeni Dergi’yi çıkardı. Dergi ancak üç sayı çıkabildi. 1955’te ise İlhan Selçuk’un yönettiği Kırk Bir Buçuk mizah dergisinde “Şekispir” takma adıyla “Demokrat Aile” başlıklı güldürüyü yayımladı. Bu güldürüden sonra kovuşturmaya uğradı (Asım Bezirci) 1960'ta Edip Cansever ile birlikte bir dönem Yeditepe dergisinin yönetiminde bulundu (Memet Fuat).
Ödül: "Dizin" ile 1972 TDK Şiir Ödülü'nü aldı. 
Yapıtları: Şiir: *Düdüklü Tencere, resimleyen Orhan Peker; Yeditepe, İst.: 1951 *Sultan Palamut, Seçilmiş Hikâyeler, Ank.: 1957 *Odun, Alpaslan Mtb., İst.: 1959 *Horozdan Korkan Oğlan, Ank.: Dost, Ank.: 1961 *Türkiye’nin Adresi, Yeditepe, İst.: 1965 *Ayşemayşe, Yar, İst.: 1968 *Dizin, Güney, İst.: 1971 *Yumuşak G, Baha Mtb., İst.: 1975 *Rüzgâr Ekmek, resimleyen Orhan Peker, Ada, İst.: 1978 *Hep, Adam, İst.: 1982 *Yine, İlk altı kitabının birlikte basımı; Adam, İst.: 1982 *Şiirce, son üç kitabının birlikte basımı; İst.: Adam, 1982 *Ay Parçası, Yazko, İst.: 1983 *Önce Kadınlar, Adam, İst.: 1984 *Bu Yalnızlık Benim, Toplu Şiirler, YKY, İst.: 2003 *İbresiz Bir Pusula, Kitaplarına Girmemiş Şiirler; haz. Turgay Anar; YKY, İst.: 2007 *Nedircik Yavrusu, haz. Selahattin Özpalabıyıklar, YKY, İst.: 2010. 
Öykü: *İstanbullu, haz. Turgay Anar, YKY, İst.: 2009. 
Yazı-Söyleşi: *İçli Dışlı – Yazılar, Söyleşiler, Soruşturmalar, haz. Turgay Anar, YKY, İst.: 2010.
Uyarlama: *Bektaşi Dedikleri, Oğuz Tansel ile; şiirleştirilmiş Bektaşi fıkraları; TİBKY, İst.: 1970. 
Derleme: *Garip Şiirler Antolojisi, Ümit Yaşar Oğuzcan ile; Yay, İst.: 1968. 
Mektup: *Canım Oğuzcuğum – Oğuz Tansel’e Mektuplar, haz. Ülkün Tansel, Çiğdem Tansel ve Aysıt Tansel; YKY, İst.: 2012.
Hakkında Yazılan Tezler: Hatice Çalışkan, "Metin Eloğlu'nun Şiirlerinde Mizah", YLT, Dan. Yrd. Doç. Dr. Soner Akpınar, Osmangazi Üni. SBE Türk Dili ve Edebiyatı ABD., Eskişehir: 2013, 150 s.; Asude Erdoğan, "Metin Eloğlu Şiirinde Modernist Dönüşüm", YLT, Dan. Doç. Dr.. Mehmet Kalpaklı, İhsan Doğramacı Bilkent Üni. Ekonomi ve Sosyal Bilimler Ens. Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ank.: 2016, 130 s.
Hakkında Yazılan Kitaplar: Asım Bezirci, Metin Eloğlu, İst.: 1971  *Bezirci, Asım. Metin Eloğlu, Edip Cansever: İnceleme, Antoloji., Evrensel, İst.: 2007 *Yrd. Doç. Dr. Özlem Fedai, Garip ve İkinci Yeni Kavşağında Bıçkın Bir Şair: Metin Eloğlu ve Şiiri, Şule, İst.: 2011 *İlker Şaguj, Metin Eloğlu Sözlüğü, 160. Kilometre, İst.: 2015.
Hakkında Hazırlanan Özel Sayı, Dosya ve Bölümler: Merdiven Şiir, S. 8, Nisan-Mayıs 2006
Kaynaklar: TBEA, c. I, 2001, 302-303/2010, 372; Nebioğlu, 246; Necatigil, İsimler, 139- 140; Özkırımlı, TEA, II, 438; “Eloğlu, Metin”, TDEA, III, 28; Kurdakul, Sözlük, 231; Karaalioğlu, 187; Muhtar Körükçü, “Düdüklü Tencere”, Varlık, S. 381, Nisan 1952; Âsaf Hâlet Çelebi, “Düdüklü Tencere”. Türk Sanatı, S. 29, Kasım 1954, 7-8; Erdal, Öz,  “Horozdan Korkan Oğlan”, Türk Dili, S. 116, Mayıs 1961; Konur Ertop, “Metin Eloğlu”, Varlık, S.  641, Mart 1965; Asım Bezirci, “Ayşemayşe Üstüne Konuşma”, söyleşi, Yeni Dergi, 5/50, Kasım1968, 373-377.; sım Bezirci, Metin Eloğlu, İst., 1971; Rauf Mutluay, 50 Yılın Türk Edebiyatı, İst., 1973, 285, 365; Behzat Ay, “Metin Eloğlu İle”, söyleşi, Varlık, S. 787, Nisan 1973, 12; Muzaffer Uyguner, “Yumuşak G”, Türk Dili, S. 290, Kasım 1975; Mehmet Salihoğlu,  “Metin Eloğlu ve Şiiri”, Türk Dili, S. 294, Mart 1976; Füsun Akatlı, "Divan Şiirinden Payıma Zırnık Düşmemiştir", söyleşi, Gösteri, S. 12, Kasım 1981; Şükran Kurdakul, "Dönemi İçinde Metin Eloğlu”, Hürriyet Gösteri, S. 60, Kasım 1985; Mustafa Köz, "Metin Eloğlu 'Şiiriyet'i”. Hürriyet Gösteri, S. 73, Ocak 1986; Özdemir İnce, "Metin Eloğlu ya da Bir Deryadil Bir Deryaneval”, Hürriyet Gösteri, S. 119, Ekim 1990, 20-25; Tarık Dursun K., “Metin Eloğlu 'Üsküdar Çocuğu'”, Varlık, S. 1078, Temmuz 1997; Murat Batmankaya, “Garip’in Nesebi Sahih Tek Çocuğu: Metin Eloğlu”, Varlık, S. 186, Mart 1998; Kaya Özsezgin, Türk Plastik Sanatçıları, İst., 1999, 190; Mehmet H. Doğan, “Eloğlu’nun Yeniden Doğuşu”, Kitaplık, S. 63, Temmuz-Ağustos 2003; Mustafa Köz, “Metin Eloğlu ‘Şiiriyet’i ”, Varlık, S. 1181, Şubat 2006; Mehmet Erte, “Metin Eloğlu Şiiri’ne Yaklaşma Çabası Gösterenler İçin (Gerçekten) Faydasız Sorular”, Merdiven Şiir, S. 8, Nisan-Mayıs 2006; Baki Ayhan T., “Eloğlu ve Şiir ve Argo”, Merdiven Şiir, S. 8, Nisan-Mayıs 2006; Murat Batmankaya, “Garip’in Nesebi Sahih Tek Çocuğu: Metin Eloğlu”, Merdiven Şiir, S. 8, Nisan-Mayıs 2006; Metin Celal, “Metin Eloğlu; Kendine Has Bir Şair”, Merdiven Şiir, S. 8, Nisan-Mayıs 2006; Ayşe Sevim, “Metin Eloğlu Şiiri Üzerine: Bir Okuma Denemesi”, Merdiven Şiir, S. 8, Nisan-Mayıs 2006; Ali Galip Yener, “Küçük Burjuvalar, Şiir ve Metin Eloğlu’ya Dair”, Merdiven Şiir, S. 8, Nisan-Mayıs 2006; Murat Yalçın, “Şairin Horozla İmtihanı!”, Gece Yazısı, S. 9, Mayıs 2006; Mustafa Şerif Onaran, “Metin Eloğlu Olayı”, Varlık, S. 1187, Ağustos 2006;  Macit Balık, "Metin Eloğlu”, Türk Dili, S. 700 Nisan 2010; Aslıhan Tüylüoğlu, “Eloğlu’nda Poetika, Hayal, S. 40, Ocak-Şubat-Mart 2012; Şerif Ali Bozkaplan, "Metin Eloğlu'nun Türkçesi", Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu (20-22 Ekim 2011) Bildirileri Kitabı, Adana: 2012, 583-588; Orhan Sarıkaya, "Metin Eloğlu’nun Şiirlerinde Toplumsaldan Bireysele Geçiş", Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, S. 29, 2014; İlker Şaguj, Metin Eloğlu Sözlüğü, 160. Kilometre, İst.: 2015; Asude Erdoğan, "Metin Eloğlu Şiirinde Modernist Dönüşüm", YLT, İhsan Doğramacı Bilkent Üni. Ekonomi ve Sosyal Bilimler Ens. Türk Dili ve Edebiyatı ABD, Ank.: 2016.

24 Eylül 2020 Perşembe

YAŞAR AVUNÇ

 


(3 Ağustos 1927, Karamürsel / Kocaeli - )

Çevirmen. 1946’da Balıkesir Lisesi'ni, 1951'de İÜEF Roman ve Fransız Filolojisi Bölümü'nü Albert Camus üzerine lisans tezi yaparak bitirdi. 1952'de Sarrebruck kentinde (bugün Almanya'da Saarbrücken) Université de la Sarre'a bağlı Institut d'Etudes Européennes'de iki yıl eğitim gördü (1952-1954). Yurda döndükten sonra Türk bankalarında çalışmaya başladı, dış işler müdürlüğü, dış işlerden sorumlu genel müdür yardımcılığı ve yönetim kurulu üyeliği gibi görevleri üstlendi. İki yıl süreyle Türk Fransız Kültür Derneği Başkanlığı yaptı. TYS üyesidir. İstanbul'da yaşıyor; evli, bir çocuk babası.

Çeviri hevesi lise öğrencisi olduğu yıllarda başladı. Maupassant’ın “Jules Amcam” adlı öyküsünü çevirdi (1946); çeviri lisenin duvar gazetesinde yayımlandı. İlk çevirisi Jean Anouilh’in Antigone (1972) adlı oyunudur. Emekli olduktan sonra, 1990'da çevirmenliğe başladı. Bugüne kadar Fransızcadan Türkçeye aralarında Jean Anouilh, Henri Bergson, Witold Gombrowicz, Michael Tournier, Honoré de Balzac, Antoine de Saint-Exupéry, Jean Genet, Jean Baudrillard, Georges Bataille, Jean-Jacques Rousseau’nun da bulunduğu pek çok Fransız yazar ve düşünürden altmışın üzerinde roman, deneme, anı kitabı çevirdi. Türkçeden Fransızcaya çevirdiği şiirlerin sayısı 150’yi geçti. Bunlardan bir bölümü Türkiye’de Metis Çeviri adlı dergide, Fransa’da “Europe” ve “Anka” adlı dergilerde, l’Humanité gazetesinde, “Paristanbul-Paris et les écrivains turcs au XX.e siècle” adlı kitapta (L’esprit des péninsules Yayınevi, Paris, 2000) yayımlandı. Şiirlerini Fransızcaya çevirdiği kimi şairler şunlardır: Yahya Kemal, Nazım Hikmet, A.Muhip Dranas, O.Veli Kanık, M.Cevdet Anday, Behçet Necatigil, Salâh Birsel, Can Yücel, Cemal Süreya, Hilmi Yavuz, Özdemir İnce, Ataol Behramoğlu, Tuğrul Tanyol, Attilâ İlhan, Sunay Akın, Güven Turan, Müslim Çelik, Küçük İskender.

Çevirileri Simavi, Cem, Can, İnkılâp, Ayrıntı, Türkiye İş Bankası Kültür ve Sel Yayınları'nda çıktı.

Ödül: Çeviri Derneği tarafından 2008 Çeviri Onur Ödülü verildi.

Yapıtları: Çeviri: *Jean Anouilh, Antigone, Oluş, İst.: 1972; yb. Agora Kitaplığı, İst.: 2012 *Jean-Noël Pankrazi, Kış Geceleri, Simavi, İst.: 1991 *Annie Ernaux, Yalın Tutku, Cem, İst.: 1992 *Juan Marse, Guinardo Bulvarı, Simavi, İst.: 1992 *Jorge Amado, Amerika'nın Türkler Tarafından Keşfi, Simavi, İst.: 1993 *Jean Guitton, Tanrı ve Bilim, Simavi, İst.: 1993 *Didier Decoin, Karasevda, Can, İst.: 1994 *Annie Ernaux, Bir Adam, Cem, İst.: 1994 *Annie Ernaux, Bir Kadın, Cem, İst.: 1994  *Witold Gombrowicz, Atlantik Ötesi, Ayrıntı, İst.: 1995 *Kenzaburo Oe, Delilikten Kurtar Bizi, Can, İst.: 1995 *Gülseli İnal, Utku Varlık, Bilim Sanat Galerisi, İst.: 1995 *Witold Gombrowicz, Ferdydurke, Ayrıntı, İst.: 1996 *Jean Baudrillard, Amerika, Ayrıntı, 1996 *Henri Bergson, Gülme, Ayrıntı, İst.: 1996 *François Mitterrand, Elie Wiesel, İki Sesten Anılar, Can, İst.: 1996 *Lucien Bodard, On Bin Basamak, Can, İst.: 1996 *Bernard Noel, Adem ile Havva'nın Romanı, İnkılâp Ktb.; İst.: 1997 *Jean Genet, Hırsızın Günlüğü, Ayrıntı, İst.: 1997 *Antonio Munoz Molina, Güzel Karanlık, Can, İst.: 1997 *Michel Leiris, Erginlik Yaşı, Ayrıntı, İst.: 1998 *Jean Genet, Çiçeklerin Meryem Anası, Ayrıntı, İst.: 2000 *Michel Tournier, Meteorlar, Ayrıntı, İst.: 2001 *Philippe Djian, Eşiktekiler, Ayrıntı, İst.: 2001 *Philippe Djian, Erojen Bölge, Ayrıntı, İst.: 2002 *Jean Baudrillard, Cool Anılar III-IV (1990-2000), Ayrıntı, İst.: 2002 *Michel Tournier, Kutsal Ruh, Ayrıntı, İst.: 2003 *Georges Bataille, Annem, Ayrıntı, İst.: 2004 *Antoine de Saint Exupéry, Küçük Prens, 2004, Mavibulut, İst.: 2009  *Michel Tournier, Müneccim Krallar, Ayrıntı, İst.: 2005 *Jean Baudrillard, Bir Parçadan Diğerine, İnkılap Ktb., İst.: 2005 *Jean Genet, Sevdalı Tutsak, Ayrıntı, İst.: 2005 *Jean Baudrillard, Cool Anılar V (2000-2004), Ayrıntı, İst.: 2006 *Christian Boudan, Mutfak Savaşı, Ayrıntı, İst.: 2006 *Honoré de Balzac, Evde Kalmış Kız, TİBKY, İst.: 2008 *Jean-Jacques Rousseau, Emile, TİBKY, İst.: 2009 *Honoré de Balzac, Suyu Bulandıran Kız, TİBKY, İst.: 2009 *Honoré de Balzac, Pierrette, TİBKY, İst.: 2010 *Konstantin N. Leontievi Mısır Güvercini, Kırmızı, İst.: 2010 *Guilleragues Kontu, İstanbul Mektupları, Kırmızı, İst.: 2010 *Bernard Le Bouvier de Fontenelle, Ölülerin Diyalogları, Kırmızı, İst.: 2011 *Thierry Jonquet, Tarantula, Kırmızı Kedi, İst.: 2012 *Gaëlle Josse, Sessiz Saatler, Sel, İst.: 2012 *İsmail Kadare, İbret Taşı, Kırmızı Kedi, İst.: 2013 *Honoré de Balzac, Kuzin Bette, Kırmızı Kedi, İst.: 2013 *İsmail Kadare, Taş Kentin Düşüşü, Kırmızı Kedi, İst.: 2015 *Gustave Flaubert, Doğu'ya Yolculuk (1849-1851), Sel, İst.: 2016 *Guy de Maupassant, Aşklarımız, Sel, İst.: 2016 *Emile Zola, Guy de Maupassant, K. Huysmans, Henry Ceard, Leon Hennique, Alexis / Médan Geceleri, Sel, İst.: 2017 *Gustave Flaubert, Madam Bovary, Sel, İst.: 2017 *Georges Bataille, Gözün Öyküsü, Sel, İst.: 2018 *Tuğrul Tanyol, Une Voix Troublant le Vent, L'Harmattan  Yayınları, Paris, 2019 *Georges Bataille, Göğün Mavisi, Sel, İst.: 2019 *Barbey d'Aurevilly, Adı Sanı Belirsiz Bir Olay, Sel, İst.: 2019 *Georges Bataille, Ölü Adam, Sel, İst.: 2020 *Georges Bataille, Madam Edwarda, Sel, İst.: 2020.

Fransızca Eğitim Kitapları: *Fransızca Türkçe Hikayeler: Balonla Seyahat, Robert Levy ile birlikte, Türkçe-Fransızca, Fono, İst.: 1986 *Fransızca'da İlk Adım 1, Robert Levy ve Akgün Çirmen ile, Fono, İst.: 1993 *

Kaynaklar: Mustafa Yılmaz, Yaşar Avunç ile Çeviri Üzerine Bir Söyleşi, Kitap-lık, S. 86, Eylül 2005, 117-119; Doğan Hızlan, "Çeviri Derneğinin Ödül Gecesindeydim", Hürriyet, 16 Şubat 2009; Elif Bereketli, "Hain Teknisyen: Çevirmen", Cumhuriyet, 9 Mart 2009; Yaşar Avunç, "Çeviri Serüvenim, Çevirmenin Notu, S. 6.


18 Ekim 2018 Perşembe

MINAYIKLI İKRARİ



(1927, Mınayık (şimdiki adı Kuyudere) köyü, Arguvan / Malatya – 2010, İstanbul)


       Asıl adı Muharrem Naci Orhan’dır. Köylerinde okul olmadığından İlkokulu Ermişli ve Körahöyük köyünde, ortaokulu Arapkir’di, liseyi Malatya’da, yükseköğrenimini İstanbul’da tamamladı.
       Köylerindeki dedeler ve aşıklar, özellikle amcası Aşık Hasan Hüseyin Orhan’dan etkilenip dinleyerek aşıklık geleneğini ve bağlama çalmayı küçük yaşlarda öğrenmeye başladı. Yaklaşık 7 yaşında cura, 10 yaşında ise bağlama çalmayı öğrendi.
       Bir meclis sırasında babası ve meclisin ileri gelenleri tarafından mahlası verilen Mınayıklı İkrari, gençliğinden itibaren Elbistan’ın Kantarma köyünden Ali Dede, Mehmet Ali Dede, Abuzer Dede, İbrahim Dede ve Arapkir’in Hastek (şimdiki adı Aluçlu) köyünden Zeynel Dede ve oğlu Ali Özcan Dede aracılığıyla kendini geliştirdi ve yöre tavırlarını, deyişleri, duazları öğrendi.
       Mınayıklı İkrari 1960 yılından itibaren aynı zamanda avukat olarak görev yaptığı birçok yerden başka Türkiye’nin değişik bölgelerinde ve bazı Avrupa ülkelerinde cemler yönetti, çeşitli toplantı ve etkinliklere katıldı.
       Kendisinden sonraki birçok aşığın yetişmesine katkıda bulunan İkrari’nin şiirleri değişik gazete, dergi ve araştırmalarda yayımlandı.
       Mınayıklı İkrari İstanbul’da öldü ve orada toprağa verildi.

Şiirlerinden Seçmeler:

BAK DUVARA

İşe yaramayan kişi
Bak duvara bak duvara
Dışı bozuk çürük içi
Bak duvara bak duvara

Secdeyi ademe eyle
Derdini Tabibe söyle
Ne öyledir nede böyle
Bak duvara bak duvara

Hayırda derman nerde
Bulamazsın derman nerde
Kabe nerde sen nerde
Bak duvara bak duvara

Çevirip ademe gelin
Arı gibi güle konun
Acep ne olacak halin
Bak duvara bak duvara

İkrari harf ile nokta
Allahı arama gökte
Hak ademde adem hakta
Bak duvara bak duvara

BENZER

Salınarak biri gider
Boyu selvi dala benzer
Ona hasret bülbül öter
Tomurlanmış güle benzer

Kipriği ok kaşlan yay
Sanki bedirlenmiş bir ay
Huriden melekten bir soy
Dili oğul bala benzer

Gözler ahu saçı kara
Zahmi aile açtı yara
Mansur gibi çekti dara
Zülfi ile tele benzer

Kıya kıya can bakar
Baktıkça sinemi yakar
Ab-ı Kevser olmuş akar
Çoşkun akan sele benzer

İkrari der gelenlere
Hasbi halim bilenlere
Hayat verir ölenlere
Seher vakti yele benzer

12 Eylül 2018 Çarşamba

ANTAN ÖZER



(1927, İstanbul – 30 Kasım 1994, İtanbul)


Kadıköy Dibar Gırtaran (Sultanyan) İlkokulu'nun ardından Kadıköy Birinci Ortaokulu'na ve Haydarpaşa Lisesi'ne devam etti. Ticari İlimler Akademisi'nden mezun oldu. Çimento ticareti ile uğraştı. Evli, iki çocuk babasıydı. Şişli Ermeni Mezarlığı'na gömüldü.
1940'tan itibaren yazmaya başladı. Çalışmaları dönemin Ermenice edebiyat der-gilerinden Yerçanigin Darekirkı, Tebi Luys, Hantes Mışaguyti, Carakayt ve San'da yayınlandı. İlk şiiri "Asdvadz Hokin Lusavore" (Allah Rahmet Eylesin) 1949'da Luys adlı haftalık dergide yer aldı. İlk tiyatro oyunu "Buzdolabı" İstanbul Şehir Tiyatro-su'nda sahnelendi ve radyofonik piyes olarak İstanbul Radyosu'nda iki kez seslendi-rildi. Şiirlerini topladığı ilk kitabı Aha Aysbes (İşte Böyle) 1953'te yayınlandı.
 1984'te ikinci şiir kitabı Arantsnutyun (Yalnızlık) yayınlandı. Aynı yıl öykülerini de Dzadzug İraganutyunner (Üstü Örtülü Gerçekler) adlı bir kitapta topladı. Bu ki-tabın ikinci baskısı 1990'da yayınlandı. Yazar, İstanbul'da Ermenice olarak basılan günlük Ermenice "Marmara" gazetesinde yayınlanan 1984'ten sonraki on öyküsünü 1990'da Yev (Ve) adlı kitapta derledi. Aras Yayıncılık tarafından basılan “Yaşamı Beklerken” (Ermeniceden çeviren: Klemans Çelik Zakaryan, 1997, İst., 104 s.) adlı kitap yazarın Yev (Ve) adlı kitabının çevirisidir.
Ödülleri: “Koğı” (Hırsız) adlı öyküsüyle 1956 yılında Getronagan Okulundan Yetişenler Derneği'nin düzenlediği Hantes Mışaguyti dergisinin açtığı yarışmada ve öykü yarışmasında birincilik ödülünü elde etti.
Kaynaklar:

5 Eylül 2017 Salı

GÜLTEKİN YAZGAN


(13 Temmuz 1927, Aydın - 29 Ocak 2012, İzmir)

      
       Anı yazarı, çevirmen, eğitimci ve avukat. 11 yaşında, ilkokul 5. sınıf öğrencisi iken başına pencere düşmesi sonucu yaralandı. İki ay İstanbul’da tedavi gördükten sonra iki gözünü kaybetti (1939). Ümidini yitirmeyip hayata sımsıkı tutundu. Özel öğretmenlerden Braille alfabesiyle okuma yazmayı ve “British Council”in Aydın’da açtığı kurslarla İngilizceyi öğrendi. Dışarıdan sınavlara girerek ilkokul (1946), ortaokul (1947) ve liseyi (1948) başarıyla bitirerek eğitim açığını hızlı bir şekilde kapattı. Ankara Hukuk Fakültesi’nde yüksek öğrenimini sürdürdü. Ankara’da kendisi gibi görme engelli Anı Yazarı ve çevirmen Mithat Enç’le birlikte Altı Nokta Körleri Eğitim ve Kalkındırma Derneği’ni kurdu (1950). 1952 yılında Hukuk Fakültesi’ni pekiyi dereceyle bitirdi ve avukatlık stajına başladı. Staj sırasında, 1953 yılında Ankara Körler Okulu’nda öğretmenliğe ilk adımını attı. Birleşmiş Milletler Teşkilatı’nın verdiği burslarla Almanya, İngiltere, Yunanistan ve Yugoslavya’da görme engellilerin eğitimi konusunda incelemelerde bulundu. Görme engellilerin normal okullarda öğretmenlik yapabileceği iddiasıyla başlattığı hukuk mücadelesi sonucunda İzmir Akşam Ticaret Lisesi’ne öğretmen atandı. Bu lisede ticaret hukuku, daha sonra Buca Meslek Yüksek Okulu’nda da hukuk dersleri verdi. Milli Eğiim Bakanlığı’nın açtığı Ders Kitapları Yazma Yarışması’nda birinci seçilen Ticaret Hukuku kitabı uzun yıllar Ticaret Liselerinde ders kitabı olarak okutuldu. 28 yıl öğretmenlik yaptıktan sonra 1981 yılında emekliye ayrıldı. Emeklilik sonrası 11 yıl serbest avukatlık yaptı. İzmir’de 2003 yılında Türkiye Özürlüler Kitaplığı Derneği’ni kurdu ve uzun yıllar derneğin başkanlığını yaptı. Derneğin çabalarıyla Ekim 2004 ayında İzmir’de Türkiye Görme Özürlüler Kitaplığı açıldı. Kitaplıkta hizmete sunulan kabartma baskılı ve sesli kitapların yanı sıra kabartma baskılı, sesli kitap ve dergi de üretilmektedir. Böylece Yazgan’ın en büyük hayali gerçekleşmiş oldu. Yeni Asır gazetesinin öncülüğünde İzmirli hayırseverler için bir yardım kampanyası düzenlendi. Toplanan parayla Güzelyalı’da yeni bir bina yaptırılarak 2010 yılında hizmete açıldı. Ticaret Liseleri için birçok ders kitabı hazırladı, bunların tamamı MEB tarafından yayımlandı ve okullarda okutuldu. Ayrıca İngilizceden çeviriler yaptı.  Öğretmen Tülay Hanım’la olan evliliğinden iki çocuk babasıydı.
       29 Ocak 2012 günü, lenf kanseri tedavisi gördüğü, İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi’nde hayata gözlerini yumdu. Cenazesi, 31 Ocak 2012 günü İzmir Alsancak Hocazade Camisi’nde kılınan cenaze namazının ardından Kokluca Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Yapıtları:
Ders Kitapları:
& Ticaret Hukuku (1966)
& Ticaret Hukuku III (1966)
& Ticaret Hukuku II (1969)
& Hukuk (1986),
& Ticaret Liseleri İçin Hukuk (1990)
& Sigorta ve Taşıma Hukuku (1992).
       Anı Kitapları:
& Kör Uçuş (2002)    
       Çevirileri:
& E. Merle Frampton, Körlerin Eğitim - Öğretimi (1963)
& Herbert Sorenson, Eğitim Psikolojisi (1964)
& Clark Lynn, SOS! Ana Babalara Yardım (1996)
& Nathan Billing, Üçüncü Bahar-Yaşlılık ve Bilgelik (2000)
Kaynaklar:

23 Ocak 2017 Pazartesi

MUSTAFA ZÜLKADİROĞLU


(1927, Kahramanmaraş - 1994)


       Halk şiirinin koşma, türkü ve semai nazım şekilleriyle aşk, tabiat, memleket sevgisi ve sosyal içerikli şiirler yazdı.

       Hayatı ve şiirleri Yaşar Alparslan ve Serdar Yakar tarafından "Âşık Mustafa Zülkadiroğlu Hayatı ve Şiirleri" adıyla kitaplaştırıldı. Şairin “Maraş ve Dolayları” (1964), “Bomboş” (1967), “Asker Mektubu” adlı eserleri vardır.

3 Eylül 2016 Cumartesi

VECİHİ TİMUROĞLU


((29 Ekim 1927, Körpınar (Yellice) Köyü- Kangal / Sivas – 23 Ekim 2014, Ankara)

       Asıl adı Sadık Vecihi Timuroğlu. Sadık Munzuroğlu, Mehmet Kürşat, Hüseyin Hakir, Dr. Ali Hakir takma isimlerini kullandı. Kökeni Dersim’in Ovacık İlçesine bağlı olan Ziyaret Köy’üne dayanmaktadır. Maksudan Aşireti’ndendir. Soyu Munzur Baba’ya (Munzur Baba Söylencesine bkz.) dayanmaktadır, bu nedenle aile lakapları Munzuroğulları’dır. Vecihi Timuroğlu’nun eski nüfus kaydında, “Munzurzade Sadık Vecihi” yazmaktadır. Timuroğlu soyadı ise babasının bilinen en eski soyu olan ‘Temür’den gelmektedir. Maksudan Aşireti, 1902 yılında Müşir İzzet Paşa’nın birlikleriyle savaştı. Maksudan Aşireti yenilgiye uğrayınca, Sivas’ın Kangal ilçesine sürüldüler ve Yellice Köyü’ne yerleştiler. Vecihi Timuroğlu 29 Ekim 1927’de Cumhuriyet Bayramı’nın kutlandığı gün dünyaya geldi. Ona, dedesinin adı olan Sadun ve ikinci ad olarak Vecihi verildi, ancak nüfus memurunun yanlış yazması sonucunda nüfusa Sadık Vecihi Timuroğlu olarak kaydedildi. Annesi Akile Hanım, babası memur Hüseyin Timuroğlu. İlkokula Diyarbakır’ın Çermik İlçesinde başladı ve Ankara Necati Bey İlkokulu’nda tamamladı. Ortaokula Ankara Gazi Lisesi’nde başladı, ancak okulun orta kısmı kapatılınca Diyarbakır’daki ortaokuldan mezun oldu. Liseye Diyarbakır’da başladı, Erzurum’da bitirdi. 1950 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Edebiyat Bölümü’nü bitirdi ve hocası Pertev Naili Boratav’ın asistanı olarak çalışmaya başladı. 1952 yılında Boratav’ın kürsüsü kapatılınca zorunlu olarak görevinden ayrıldı. On ay Sivas Elektrik Müdürlüğü’nde abone memuru olarak çalıştı. Öğretmen olarak ilk önce Sivas’a atandı. Daha sonra Hekimhan, Elazığ, Bitlis, Silifke’ye atandı Artvin Lisesi’ne atandı. Oradan Kaman, Konya, Beyşehir, Ankara, Nusaybin, Cizre, Diyarbakır, Erzurum, Aydın, Mersin, Siirt gibi Türkiye’nin birçok yerinde öğretmenlik yaptı. Bakan Danışmanı oldu. Ankara Atatürk Lisesi müdürüyken emekli oldu. Üç evlilik yaptı. Üç çocuk babası; oğlu Kürşat Timuroğlu (1953-1986) vurularak öldürüldü.
       1973 yılında Evrim dergisini, 1977 yılında Cemal Süreya, Ragıp Gelencik ve Ahmet Say ile aylık Türkiye Yazıları dergisini çıkarttı. Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHAK) kurucu üyesidir.
      İlk şiirini 1942 yılında Varlık dergisinde, ilk denemesini “Alho” 1948 yılında Yücel dergisinde yayınladı. Şiirleri, yazıları ve kendisiyle yapılan söyleşileri Adam Sanat, Afrodisyas Sanat, Barış, Berfin Bahar, Beşparmak, Bilim ve Sanat, Cumhuriyet, Damar, Dost, Edebiyat ve Eleştiri, Ekin, Evrim, Gökyüzü Akademi, 2000'e Doğru, Kar, Munzur, Oluşum, Özgür İnsan, Özün, Sanat Rehberi, Sesimiz, Sözcükler, Türk Dili, Türkçe,  Türkiye Yazıları, Varlık, Yarın, Yazın, Yazko Edebiyat, Yeditepe, Yeni Edebiyat, Yonca, Yücel vb. gibi dergi ve gazetelerde yayımlandı.
       Şiirlerinde çağdaş acıların yarattığı duyarlıklar, doğunun türkü ve deyişlerinden özümsenmiş zenginliklerle kaynaşmış görünür. Ahmet Kutsi Tecer ve Ceyhun Atuf Kansu üzerine incelemeler yaptı.
       Ödülleri: “Şiir ve şiirin sorunları üzerine teorik çalışmaları”ndan dolayı 1998 yılında Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü’nü aldı. Barış Gazetesi’nin ‘Cumhuriyet’in 50.Yılı Şiir Ödülü’nü, Spor Toto tarafından ‘Atatürk’ün 100. Doğum Yılı Ödülü’nü, 2004 yılında Eskişehir Sanat Derneği tarafından  ‘Yunus Emre Araştırma Ödülü’nü  ve 2007 yılında Anadolu Eğitim Sendikası tarafından ‘Başöğretmen Ödülü’nü aldı.
Yapıtları:
Şiir Kitapları:
& Bura Yemendir (1978)
& Tut Beni Sevda Çağırır (1980)
& Bir Sürgünün Ezgileri (1983, Yazko Yayınları, İst.)
& Kardaşım Oğul (1988)
& Merhaba Oğlum (1993)
& Bülbülleri Ne Yaptılar (1994)
& Siyah Bir Güldür Ölüm (1996, Sosyal Yayınlar, İst.)
& Büyü (1999, Ank.)
       Öykü Kitapları:
& Minnacık Kadın (1984)
       Deneme, İnceleme, Eleştiri Kitapları:
& Göz Göz Olmak (Deneme, 1976)
& Ismarlama Ders Kitapları Üzerine Rapor (1976, Ank.)
& Ceyhun Atuf Kansu Tüm Şiirleri I-II (1978, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları)
& Simavne Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin ve Varidat (1979)
& Ahmet Kutsi Tecer - Kişiliği, Sanat Anlayışı ve Tüm Şiirleri (1980)
& Ulusal Kurtuluş Savaşçısı Atatürk (Derleme, 1980)
& Atatürk Şiirleri Antolojisi (Derleme, 1981)
& Atatürk ve Kuvay-i Milliye Şiirleri (Derleme, 1988)
& Fırat’a Masallar (1990)
& Yazınımızdan Portreler (Derleme, 1991, Ank.)
& Ceyhun Atuf Kansu – Bütün Şiirleri (Derleme, 1991)
& Dersim Tarihi (Derleme, 1991, Yurt Yayınları, İst.)
& İnançları Uğruna Öldürülenler (Biyografiler, 1991)
& Türk-İslam Sentezi (1991)
& Ahmet Arif Hayatı, Sanatı, Şiirleri (1992, Ank.)
& Yazınımızdan Başkalarının da Okuyacağı Mektuplar (1993, Ank.)
& Şiirin Büyücü Kızı: İmge (1994, Antalya)
& Melih Cevdet Bilge ve Duyarlı (Kürşat’la Söyleşi) (1994, Ank.)
& Aşk Üzerine (1994)
& Cahit Külebi (Hırçın ve Lirik) (1995)
& Orhan Kemal (1995)
& Mevlana (1995)
& İslamın Akla Bakışı Üzerine Bir Deneme (Deneme, 1996, Sosyal Yayınlar, İst.)
& Nasrettin Hoca’nın Düşünce Dünyası (1998)
& Noktalama İşaretleri (1999)
& Atatürk Şiirleri (2000)
& Söylev (Nutuk) Seçmeler (2002)
& Hoşgörü, Dostluk ve Dayanışma İçeren Atasözleri (2002)
& Alevilik, Bektaşilik, Şiilik, Kızılbaşlık (2004)
& Yunus Emre Üzerine Bir Deneme (2004, Eskişehir)
& Dursun Akçam’ı Anmak (Derleme, 2004)
& Pazarlanan Ülkem (2006)
& Tarih Felsefesi Açısından Gençler İçin Atatürk (2006)
& Söylev (Nutuk) (2007)
& İlköğretim Öğrencileri İçin Atatürk (2007)
& Ahmet Arif’in Türk Şiirindeki Yeri Üzerine Bir Deneme (2009, Ank.)
& İlhan Selçuk (2009)
& Hallâc-ı Mansûr’dan Nesimi’ye Değin Doğu’da ve Batı’da Düşünsel Gelişme Üzerine Söylev (2010, Ank.)
& Muzaffer İlhan Erdost (2012)
& Estetik (Araştırma, inceleme, 2013, Berfinbahar Yayınları, İst., 527 s.)
       Sözlük:
& İnsan Hakları Sözlüğü (2007)
       Hakkında Yazılan Kitaplar:
& Yazanlar: N. Akbulut, M. Yıldırım, A. Alper Akçam, Bedriye Korkankorkmaz  / Vecihi Timuroğlu Kitabı (2004, Yom Yayınları, Şanlı Urfa)
& Başöğretmen Vecihi Timuroğlu (2007, Ank.)
&  Ali Ekber Ataş / Promethe'nin Işığında Bir Ömür - Vecihi Timuroğlu (2011, Artshop Yayıncılık, İst., 328 s.)
& Mirdan Yokuş / Bırîwan (2014, Ank.)
Kaynaklar:
A  http://www.vecihitimuroglu.com/
Hakkında Yazılan Yazılar:
1  Dr. H. Haluk Erdem, "Aydınlanma Yolunda 80 Yıl: Vecihi Timuroğlu Etkinliği Açış Konuşması" / Berfin Bahar, Sayı: 104, Ekim, 2006, s. 5-6
1 Ali Ekber Ataş,  "80. Yılında "Onuncu Köyün Yolcusu" Hâlâ!..." / Berfin Bahar, Sayı: 104, Ekim, 2006, s. 7-12
1 Özdemir Nutku, "Can Dostum Vecihi Timuroğlu" / Berfin Bahar, Sayı: 104, Ekim, 2006, s. 13
1 Yrd. Doç. Dr. Munise Yıldırım, "Vecihi Timuroğlu'nun Öykü ve Masallara Bakışı" / Berfin Bahar, Sayı: 104, Ekim, 2006, s. 14-20
1 Önder Yağcı, "Vecihi Timuroğlu'nu Tanımak ve Anlamak" / Berfin Bahar, Sayı: 104, Ekim, 2006, s. 21-26
1 Ali Ekber Ataş, "Vecihi Timuroğlu Üstüne Bir Küçük Deneme" / Edebiyat ve Eleştiri, Sayı: 91, Ocak-Şubat, 2007, s. 4-24

1 Tuncer Uçarol, "Vecihi Timuroğlu'nun Kitapları ve Kaynakça Sorunsalı" / Edebiyat ve Eleştiri, Sayı: 91, Ocak-Şubat, 2007, s. 39-44