23 Eylül 2017 Cumartesi

Türkiye'de ilk çıkan fanzinler hakkında...



       Fanzin, “Fanatik” ve “Magazin” kelimelerinin birleşiminden oluşuyor. Profesyonel yayın ve baskı tekniklerine alternatif olarak ortaya çıkan, makas ve yapıştırıcı sahibi, söyleyecek ve paylaşacak bir şeyleri olan her insanın kolaylıkla üstesinden gelebileceği bir yayın.     

       Türkiye fanzin yayıncılığıyla 1991 Mayıs’ında tanıştı. Aynı ay yayın hayatına atılan Mondo Trasho ve Laneth dergileri Türkiye’deki fanzin furyasının başlangıcı olarak kabul ediliyorlar. İki dergi arasındaki temel fark ise yayın çizgisi ve felsefesi. Mondo Trasho, sinema, edebiyat ve müzik konularını son derece başarılı bir kolajla harmanlamış bir dergi; Laneth ise heavy metal üzerine uzmanlaşmış yazar kadrosu ile pek de başarılı sayılamayacak bir mizanpajla yayınlanan bir dergiydi. Aralarındaki en temel fark Mondo Trasho’nun yeraltından ve fanzin kültüründen haberdar olması. Laneth yayımcıları ise dergiyi çıkarttıklarında çevresindekiler “Siz fanzin yapıyorsunuz” deyince ne yaptıklarının farkına varmışlar. O ana kadar fanzin diye bir şey den haberleri yokmuş.

       Laneth’in ilk 3 sayısı aylık A4 formatında yayınlanmış. Dergi çalışanlarının ortak bir arkadaşlarının babası, fotokopi makinesinin toneri bitince o ana kadar bürosunda çoğaltılmasına izin verdiği Laneth’in çalışanlarını kovalamış ve Laneth, 4.sayıdan itibaren toplu çoğaltımda ofset baskı fotokopiden daha ucuza geldiği için ofset olmuş. İlk sayısı sadece 35 adet basılan dergi, 4.sayısında 500’lük satışa ulaşmış. 1991-1994 yılları arasında yayınlanan dergi kapandığında tirajı 2.700’müş ve bu tiraja 5 şehirdeki 20’ye yakın müzik dükkanıyla ulaşmıştı.            

       Yayınlandığı ilk günden kapandığı güne kadar formatında ve yayın çizgisinde bir değişiklik yapmayan Mondo Trasho, bu özellikleriyle kendinden sonra gelen başta Disguast, Antoloji, Mahşer gibi dergiler olmak üzere onlarca dergiyi etkiledi. Laneth ise çoğu birebir kopyası olan Mega Metal, Horror News, Moonlight, Mihnetzine gibi yüzlerce dergi için ilham kaynağı oldu.


Hiç yorum yok: