(1823,
Erkinis (şimdiki adı Demirkent) köyü,
Yusufeli / Artvin - 1868)
Asıl adı Salih’tir.
Güçlü bir delikanlı olduğu için köylüleri Kaya adını ekledi. Böylelikle adı
Kaya Salih olarak anılmaya başlandı. Küçük yaşlarda aşıklık geleneğini öğrendi.
Yaklaşık 16-17 yaşlarındayken, bir suçtan dolayı yatmakta olduğu Oltu Cezaevinde
gördüğü rüyada birkaç pir elinden bade içerek aşık oldu. Aynı zamanda pirlerin
verdiği kadehi, Esmahan aşkına kaldırmalarıyla Esmahan göründü ve sevdiği de
belli olmuş oldu. Sonra da kendisine Muhibbi mahlasını verdiler.
Bu rüyadan sonra
bağlama çalmaya ve türkü söylemeye başlayan Muhibbi dönemin en ünlü aşıkları
arasında anıldı. Yazdığı ilk şiirini de Oltu’nun sorumlusu paşaya yollatarak
affını diledi, kabul edildi. Muhibbi rüyasında görüp aşık olduğu köylüsü
Esmahan’la evlendi. Ancak karısı genç yaşta öldü.
Uzun yıllar çeşitli
yerleri dolaşarak geleneklere uygun olarak yaşayan Muhibbi’nin Aşık İdraki ile
yaptığı karşılaşma günümüze kalan önemli örneklerden biridir. Ayrıca Coşkuni,
Elfazi gibi döneminin bilinen aşıklarıyla da karşılaştı.
Bazı araştırmalarda
Erkinisli Muhibbi’nin Xodlu Şamili’yle (1877-1918) arkadaşlık, ustalık ettiği
ve desteklediği yer alır. Bazı kaynaklarda ise Muhibbi’nin daha genç olduğu ve
Şamili’den daha sonra öldüğü verilmektedir. Bu anlamda usta-çırak ilişkisinden
çok arkadaşlık akranlık, belki de tersi bir durum daha uygun bir açıklama
olabilir.
Xodlu Şamili’yle
uzun yıllar süren arkadaşlığı sırasında birçok yolculuk yaptı. Bunların en
ünlüsü vapurla İstanbul’a gitmeleri ve orada karşılaştıkları olaylardır. Muhibbi,
bir keresinde söylediği hicivlerden dolayı İstanbul’dan köyüne yollandı. Ancak
daha sonra birkaç kez daha İstanbul’a gitti.
Ayrıca Muhibbi
mahlasını kullanan Osmanlı Padişahı 1. Süleyman (1495-1566), asıl adı Mustafa
olan Kümbetli Muhibbi (1878-1915) ve Kağızmanlı Muhibbi (1930) mahlaslı aşıklar/şairler bulunmaktadır.
Yapıtları:
Hakkında Yazılan Kitaplar:
& Adil Özder, Yusufelili Muhibbi, Hayatı ve Deyişleri (1940)
& Muhibbi ile Esmahan Hikayesİ (1976)
Kaynaklar:
Şiirlerinden
Seçmeler:
BENİMDİR
İster layık görsün ister gülsünler
Çare yok sevdiğim o can benimdir
Pirlerin ikrarı haktır bilsinler
Bana bade veren o hun benimdir
Açılmış bağında gonca gülleri
Bülbül gibi söyler şirin dilleri
O da bencileyin bekler yolları
Sevda çeken o nazlı han benimdir
Muhibbi aşığı beklesin yansın
Ne çare gözlerim kana boyansın
İster komşu hakkı kabahat sansın
Neticede şirin canan benimdir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder