DİLEK DEĞERLİ

(20 Mayıs 1961, Konya - )

Birsen Hanım ile Reşat Değerli’nin kızı. İlkokulu Konya 19 Mayıs İlkokulu (1972), orta ve lise eğitimini Konya Anadolu Lisesi’nde (1979) tamamladı. 1984’te İTÜ Mimarlık Fakültesi’ni bitirdi. 1986’da ‘Mimarlıkta Çevre Algılaması ve Farklılıkları Üzerine Bir İnceleme’ adlı teziyle İTÜ Mimarlık Fen Bilimleri Ens. Bina Bilgisi ABD'nda yüksek lisansını tamamladı Aynı üniversitede yüksek lisans yaptı. 1986’da başladığı İTÜ Mimarlık Bina Bilgisi ABD'daki doktora eğitimimi yarıda bıraktı. 1985-2005 yılları arasında özel inşaat şirketlerinde mimarlık yaptı.  Evli ve bir çocuk annesi.

Sahafın Keçisi (2006, İstanbul, 3 sayı), Çerçevesiz Sanat Dergisi (2008, 7 sayı) ve Ç.N. (Çevirmenin Notu) (4. Sayısı) dergilerinin yazı kurullarında yer aldı. 

İlk ürünü Detay dergisinde (Eylül-Ekim 1994, S. 7/8) çıktı. Şiirleri, öyküleri, yazıları ve çevirileri; Absent, Afrodisyas Sanat, Akademi Gökyüzü, Akköy, Aksi Sanat, Amanos Edebiyat, Berfin Bahar, Caz Kedisi, Ç.N., Çerçevesiz Sanat, Çevrimdışı Fanzin, Çevrimdışı İstanbul, Çini Kitap, Detay, Eliz Edebiyat, Hayâl, Hiç İşte, Ihlamur, Kaos Çocuk Parkı, Kurşun Kalem, Kuşak, Mavi Ada, Mor Taka, Mühür, Onbir Sanat, Öteki-siz, Panoptikon, Sahafın Keçisi, Şiiri Özlüyorum, Şiirsaati, Tun Fanzin gibi dergi ve fanzinlerde yayımlandı. 

Ödül: “Yorgun Gemi”, “Geçmişten Kaçış” ve “İçimizden Geçecek Nehir” adlı şiirleriyle The World Poets Quarterly’nin 2014’te seçtiği uluslararası 5 şairden biri oldu.

Yapıtları: Şiir: *Salyangoz İzi, İst.: Artshop, 2006 *Gece Kelebeği, İst.: Çekirdek Sanat, 2007 *Yorgun Ruhlar Korosu, İst.: Hayâl, 2012 *Rüzgâr Kuyusu, İst.: Hayâl, 2015 *Kozadan Karadeliğe, İst.: Hayâl, 2018 *Zaman Kayması, (seçme şiirler), Ank.: Kaos Çocuk Parkı, 2018 *Üşüyen Göl, İzmir: Pikaresk, 2021

İnceleme: *Bulutlar Prensi Baudelaire, İst.: Çekirdek Sanat, 2007.

Deneme: *Çekirge Bellek, Ank.: Klaros, 2022

Çeviri: *Anne Sexton, Kilitli Kapılar, (Seçme Şiirler), İst.: Artshop, 2006 *Emily Dickinson, Gizli Cennet, (Seçme Şiirler), İst.: Artshop, 2007 *Emily Dickinson, Tutku Denizi, (Seçme Mektuplar), İst.: Artshop, 2007 *Amy Lowell, Yıldızların Aşkı, (Seçme Şiirler), İst.: Artshop, 2007 *H. D., Aşk Yamacındaki Ateş, (Seçme Şiirler), İst.: Artshop, 2008.

Hazırlayan: Şükrü Kırkağaç

*22 Temmuz 2022 tarihinde güncellendi.

GELGİT

Yapraklar silkelenir bellekte

çökünce sis, kimsesizlik göğüne.

Tavandaki kanca bakar çocuğa

kancaya asılan kulağı

uzadıkça uzar, uzar yıllarla.

Kuşlar suskun

ormanın kesik boynunda

aynasını yitirmiş yabani tanrının

gözyaşları akar saçlarına.

Yeryüzünün dibinde unutulan ateş

yürür ölünün oyuklarına.

İnceden kanasa da ömür kendine

çardak, leylak ve toprak

güneşte kedi uykusu,

şarkısını bulan karınca

tırmanır asırlık çınara

bakışı aşktan köz.

Şarkısını yitirme korkusu

yutsa da bazen dudaklarını

kanı yasemin kokar,

dört yapraklı kalbi

uzun koridorlu bir trende gelgit.

“Yorgun Ruhlar Korosu” adlı kitabından

RÜZGÂRLI KADINLAR

Güneşten saklanan odada

kâğıt mağarama çizerken

düş meltemiyle yüzen adayı

Sylvia bir kaplan suretinde atlar

çakıl taşıyla dolu fanusun üstüne

cam kırıkları birleşip süte dönüşür

boz bulanık perdede iki küçük ağız

iki pembe Şubat balığı uyanır.

Yürürüm bazen de kayarım

şeytan örümceğinin ip yollarında

bulut bahçesinin papağanlarıyla Frida

Furûğ’un ellerini boyar

şiirin sekizinci rengiyle.

Bir kasırganın yelesinde girerim

çamurdan bir odaya

masada Camille’in heykel kalbi

camdan bir yaprak şeklinde

üstünde ateş dikeni

yıkmaya gideriz Rodin müzesini.

Düşerim hep suya hep

yapışırım deniz altı rüzgârına

deniz fenerini geçerken

iner suya Virginia

bir taş verir cebinden üçgen

üstünde kazınmış kara bir cümle

kaybolurum taş dilinde.

 “Rüzgâr Kuyusu” adlı kitabından

SİYAH

Uzun kuyruklu bir kuşa sarılıp

uyusan da uçmuyor

gölgendeki rüzgâr

köpüren dalganın ağzında

çırpınan çaresizlik, ah

yırtıyor tenindeki benlerin sessizliğini.

Yorulur da ellerindeki pası yalayan kedi dili

teslim eder mezar kuşlarına

ölüm ölmeden gelince kapıya

şiir ne desin parmaklara

içlerinde boğulan yılanlara.

Bastıkça canı yanan

tahtaların ormanına bakıp

hafifçe bükülen çizgisinde dudağın

birikir dalgaların

kalbindeki serçe ürpertisidir

deniz kabuğundan duyulan.

Dudaklarında taşlaşıyor

gözlerinden akan siyah

rengi ve dili ormana teslim etmiş

bir çan sesidir ruhun

derin sulara açılıp kapanan

keder çıkmazında.

Eliz Edebiyat, Sayı: 75, Mart 2015

SÖNGÜ

Saçlarını çöze dağıta

çağrılan kıvılcım gelir sonunda

üşüyen boşluğa yerleşir

soru işaretlerini gömerek suya.

Göl içi şarkılar kanatlandırır

kuş ölüsü korkulukları

erir altın zırhı gururun

yörüngesinde aç sinekler

Batık gemideki hazineye ulaşınca

ölen karabatak mı olur ateş

yoksa dalganın kıyıya attığı

sönmüş bir denizanası mı?

Delik perdelerin kalbinde

kırık ikindi sesleri

ve kanayan gölün akışı

gidişin ardından yayılan gölgeye.

Tozlu bir mızıka iniltisiyle

rüzgâr gözlerini kapatır yangının

tek bacaklı çekirgeler yağar

yerdeki kesik saçlara.

“Rüzgâr Kuyusu” adlı kitabından

TAŞ

Damarlarında kavimlerin kanı

içinde yıldızların tozu.

Deniz kadar yorgun

kuyular kadar yalnız

parıltısız donuk bir taştır.

Kapılar, kapanır gece olmadan

açılmaz sabah olunca.

Saklanır kutsal taş,

kaplumbağanın odasında.

Bekler, nehir bulsun onu

bir ateş mevsiminin akşamında.

Bekler kırılgan gelinciğin

utangaç kırmızısında.

 “Salyangoz İzi” adlı kitabından

YORGUN GEMİ

Açıldı içeriye pencere

siyah bir kuğuydu gece,

gözlerindeki suskunluğu

susturdu hüzün yorgunu,

düşe yazan örümcek

ağını bozdu.

Ağlıyordu kayıp zamanlar

pencerenin dışında.

Gözlerinin içine çekip geceyi

açıldı gemi kelebek denizine,

kanayan köklerini kesen kaktüs gibi

döktü cinnetini ormanın üstüne.

Ayrı ayrı gidiyordu

hayatın ipleri sudan yolda

ıslandıkça içine kıvrılan

bir gölgeydi soğuk yara.

Zamanın çivili dilinde

gemi artık yalnızca durmak

durup dalgayı yormak,

kayadan yontulmuş

bir şiir olmak istiyor.

“Yorgun Ruhlar Korosu” adlı kitabından